Του Παύλου Νεοφύτου
Το έργο για τη βελτίωση του κύριου οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, για το οποίο η διαφωνία μεταξύ των εμπλεκομένων υπήρξε για μεγάλο χρονικό διάστημα βασική αιτία καθυστέρησης στην κατάληξη συμφωνίας για το ΤΣΑ, ήρθε ξανά στο προσκήνιο υπό την απειλή νέων καθυστερήσεων και αναβολών, αφού έξι περιβαλλοντικές και άλλες οργανώσεις εντοπίζουν ότι τα έργα αυτά, που εκτελούνται τους τελευταίους μήνες για την Α' Φάση βελτίωσης μέρους του οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, από τον Άσπρο Ποταμό (είσοδος στον Ακάμα από την Πέγεια) μέχρι τη Λάρα, καθώς και την περιοχή του Άβακα, γίνονται χωρίς επιτήρηση από παρκοφύλακες, με αποτέλεσμα να έχουν υποβαθμίσει, αλλοιώσει και κατακερματίσει το φυσικό περιβάλλον και το τοπίο, κατά παράβαση μεγάλου αριθμού νομικά δεσμευτικών όρων της Περιβαλλοντικής Αρχής. Γι’ αυτόν τον λόγο οι οργανώσεις έχουν ζητήσει με επιστολές προς το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος τον τερματισμό όλων των εργασιών μέχρι τη διενέργεια ενδελεχούς και ανεξάρτητης έρευνας. Όπως έχει πληροφορηθεί η «Κ» αυτή τη στιγμή, οι καταγγελίες που έγιναν βρίσκονται υπό διερεύνηση από το αρμόδια τμήματα του υπουργείου.
Διαπλάτυνση δρόμου πάνω από την παραλία της Νότιας Λάρας, μπροστά από εγκαταλελειμμένο παράνομο κατάλυμα. Το πλάτος του δρόμου φτάνει τα 11 μέτρα. Ο νομικά δεσμευτικός όρος της Περιβαλλοντικής Αρχής περιοριζει τον δρόμο στα 5,5 μέτρα σε όλο του το μήκος.
Τα ευρήματα
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Σύνδεσμος Προστασίας Άγριας Ζωής, Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών, Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria, Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου και Φίλοι του Ακάμα, μαζί με την Κυπριακή Ομοσπονδία Κυνηγίου και Διατήρησης Άγριας Ζωής (ΚΟΚ & ΔΑΖ), έχουν εκδώσει ανακοινώσεις στις οποίες αναφέρουν τα σημαντικότερα ευρήματα και τα πορίσματα της επιτόπιας επίσκεψής τους στην περιοχή. Μεταξύ άλλων κάνουν λόγο για σωρεία παρατυπιών, όπως παράτυπη κατασκευή, διαπλάτυνση και ασφαλτόστρωση, αυθαίρετη ανέγερση τοίχων αντιστήριξης, ανεξέλεγκτη απόθεση αποβλήτων εκσκαφών, αυθαίρετες χωματουργικές εργασίες (εκχέρσωση, εκβραχισμός/διαμόρφωση πρανών, εκσκαφές ή/και επιχωματώσεις) και αυθαίρετες εργασίες εκχέρσωσης και διαπλάτυνσης, καθώς και μεγάλης κλίμακας εκσκαφές και επιχωματώσεις, ενώ την ίδια ώρα τονίζουν την παράνομη κατασκευή ή/και λειτουργία μη αδειοδοτημένων εστιατορίων αναψυκτηρίων, αλλά και την έλλειψη επιτήρησης από παρκοφύλακες, έτσι ώστε να εφαρμόζονται οι όροι κατά τα κατασκευαστικά έργα, αλλά κι έτσι ώστε να μην παρεκκλίνουν τα οχήματα από τους καθορισμένους δρόμους, ενόσω ακόμα το οδικό δίκτυο είναι υπό κατασκευή.
Παράνομο κατάλυμα εντός της προστατευόμενης παραλίας της Νότιας Λάρας, το οποίο ακόμα βρίσκεται σε λειτουργία, παρά την προϋπόθεση άρσης των παρανομιών πριν την έναρξη της εφαρμογής του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα.
Οι απαντήσεις των Τμημάτων
Οι καταγγελίες που έγιναν βρίσκονται στο στάδιο της διερεύνησης από τα αρμόδια τμήματα –το Τμήμα Δασών, το Τμήμα Περιβάλλοντος και την Υπηρεσία Θήρα και Πανίδας– με στόχο την επίλυση οποιωνδήποτε θεμάτων σε σχέση με τους νομικά δεσμευτικούς όρους της Περιβαλλοντικής Αρχής, αναφέρθηκε στην «Κ» από τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος του υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Όσον αφορά τα μη αδειοδοτημένα/παράνομα κέντρα εστίασης και αναψυχής στο ΕΔΠ Ακάμα, τόσο το Τμήμα Δασών όσο και το Τμήμα Περιβάλλοντος σημείωσαν ότι από το 2016 μέχρι σήμερα εντοπίστηκαν συνολικά 39 παράνομες επεμβάσεις, 28 έχουν έχουν αρθεί, τέσσερις είναι σε διαδικασία άρσης και δύο βρίσκονται σε νομική διαδικασία, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να σταματήσει το έργο βελτίωσης του οδικού δικτύου, εν αναμονή των παράνομων υποστατικών των οποίων οι υποθέσεις βρίσκονται στο δικαστήριο. Εξάλλου, σύμφωνα με το Τμήμα Δασών, για μία επέμβαση εξετάζεται αίτημα του καταπατητή για ανταλλαγή ιδιωτικής ακίνητης ιδιοκτησίας του με κρατική δασική γη, με σκοπό την άρση της. Για τρεις επεμβάσεις εξετάζεται αίτημα του Κοινοτικού Συμβουλίου Νέου Χωρίου για εκμίσθωση της επηρεαζόμενης κρατικής δασικής γης (παραλίες) και για μία άλλη επέμβαση εξετάζεται η παραχώρηση της επηρεαζόμενης κρατικής δασικής γης στο Υφυπουργείο Τουρισμού (εστιατόριο Κ.Ο.Τ., βιολογικός σταθμός, χώρος στάθμευσης στην περιοχή Λουτρά της Αφροδίτης).
Μπάζα από τα κατασκευαστικά έργα εναποτίθενται σε σημεία με αδιατάραχτη βλάστηση. Σύμφωνα με νομικά δεσμευτικό όρο της Περιβαλλοντικής Αρχής καμία ποσότητα εκχωμάτων δεν θα απορρίπτεται πάνω σε αδιατάρακτο έδαφος.
Για τις καταγγελίες που αφορούν τις διαπλατύνσεις, το Τμήμα Περιβάλλοντος σημείωσε ότι γίνονται επιτόπιες επιθεωρήσεις και ελέγχονται τα πλάτη των δρόμων σε σχέση με τους όρους, και θα αξιολογηθούν κατά πόσο έχουν μεγάλη απόκλιση από τα σχέδια. «Σε γενικές γραμμές μικρή απόκλιση στο πλάτος είναι αναμενόμενη κατά τη διάρκεια των κατασκευαστικών έργων και θα επανέλθει στο φυσικό με το πέρας των εργασιών», πρόσθεσε. Για την εναπόθεση εκχωμάτων από τα κατασκευαστικά έργα, αλλά και στάθμευση μηχανημάτων σε αδιατάρακτες περιοχές, κατά παραβίαση όρων, το Τμήμα Περιβάλλοντος απάντησε ότι τα σημεία αυτά είναι σε γεωργικά κομμάτια, σε σημεία που γίνονται κατασκευαστικές εργασίες, σε σημεία μελλοντικών κόμβων που θα γίνουν κατασκευαστικές εργασίες και σε διάκενα βλάστησης. «Σε περίπτωση δυνητικού επηρεασμού μετά το πέρας των κατασκευαστικών εργασιών θα γίνει μέριμνα να επανέλθει το φυσικό περιβάλλον. Επιπρόσθετα αξιολογείται η κατάσταση επί τόπου για να αναγνωριστούν σημεία τα οποία είναι εκτός των όρων, ώστε να γίνουν οι ανάλογες συστάσεις», είπε.
Αφαίρεση των πασσάλων για σκοπούς βελτίωσης του οδικού δικτύου. Ως αποτέλεσμα, και λόγω έλλειψης επιτήρησης, παρατηρείται ανεξέλεγκτη διέλευση οχημάτων σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, όπως στην παραλία της Τοξεύτρας.
Σε σχέση με τις αναφορές για έλλειψη επιτήρησης από παρκοφύλακες, το Τμήμα Περιβάλλοντος απαντά ότι «το Τμήμα Δασών έχει αρμόδιους επιτηρητές και υπεύθυνο έργου που ελέγχουν την εξέλιξη των κατασκευαστικών έργων. Επίσης, υπάρχουν τοπογράφοι, μηχανικοί, αρχιτέκτονες κ.λπ. από την πλευρά του εργολάβου. Σχετικά με τα οχήματα που παρεκκλίνουν από τους καθορισμένους δρόμους, το Τμήμα Δασών έχει προσωπικό που βρίσκεται στην περιοχή και γίνονται συστάσεις σε όσους μπορεί να παρεκκλίνουν όπως επίσης κλείνουν δυνητικές παράνομες προσβάσεις». Από την πλευρά του το Τμήμα Δασών σημειώνει ότι η πρόσληψη των παρκοφυλάκων ακόμα εκκρεμεί.
Παράνομο κατάλυμα εντός της προστατευόμενης παραλίας της Νότιας Λάρας, το οποίο ακόμα βρίσκεται σε λειτουργία.
Το πρώτο κύριο έργο
Η βελτίωση μέρους του κύριου οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα είναι το πρώτο κύριο έργο, στο πλαίσιο του Τοπικού Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του ΕΠΑ. Το κόστος ανέρχεται στα €6.295.000,00 και συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Πολιτικής Συνοχής «ΘΑΛΕΙΑ 2021 – 2027». Αφορά την Α’ Φάση βελτίωσης του οδικού δικτύου, που περιλαμβάνει βελτίωση υφιστάμενων δρόμων συνολικού μήκους 13.4 Km περίπου ως ακολούθως: Δρόμος 1Α: Τοξεύτρα – Άσπρος Ποταμός – Λάρα 6,6 Km (υφιστάμενο πλάτος 5-9 m). Δρόμος 2: Κυκλικός Λάρας 2,7 Km (υφιστάμενο πλάτος 3,5-5 m). Δρόμος 4Β: Τοξεύτρα – Άβακας – Λίπατη 4,1 Km (υφιστάμενο πλάτος 3,5-5 m). Στόχος, όπως είχε ανακοινώσει το Τμήμα Δασών κατά την υπογραφή της σύμβασης, είναι το έργο να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2023. Ένα άλλο κύριο έργο που δρομολογείται είναι η κατασκευή 14 κόμβων εξυπηρέτησης στο Δασικό Πάρκο.
Πηγή φωτογραφιών: Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου - Terra Cypria
