Του Παύλου Νεοφύτου
Ανησυχητική είναι η εικόνα που άρχισε να σχηματίζεται σε σχέση με τα αποθέματα νερού ενόψει της φετινής θερινής περιόδου, όπου ως συνήθως λόγω των καιρικών συνθηκών και των τουριστικών αναγκών, η ζήτηση τόσο για ύδρευση όσο και για άρδευση κορυφώνεται. Τα δεδομένα, τα οποία συνηγορούν σε ένα δύσκολο καλοκαίρι είναι η χρονική στιγμή της λειτουργίας των νέων τεσσάρων κινητών μονάδων αφαλάτωσης, η οποία τοποθετείται γύρω στο Φθινόπωρο, σε συνάρτηση με τη μη ικανοποιητική μέχρι στιγμής εισροή νερού στα φράγματα, όπου η πληρότητα στα επίπεδα του 26% είναι κατά πολύ πιο χαμηλή απ’ ό,τι πέρσι. Σύμφωνα με τη Μετεωρολογική Υπηρεσία, η ανομβρία θα συνεχιστεί και τις επόμενες μέρες της εβδομάδας, καθιστώντας απογοητευτικό τον Ιανουάριο, ο οποίος διαχρονικά είναι ο μήνας με τη μεγάλη εισροή στους υδατοφράκτες. Την ίδια ώρα τουριστικές επαρχίες, όπως η Λεμεσός και η Πάφος, αντιδρούν ζητώντας επίσπευση διαδικασιών από το κράτος.
Τονίζοντας ότι σε μία πολύ δύσκολη χρονιά όπως αυτή που αρχίζει, ο στόχος είναι να προσπαθήσουν να αποφύγουν τις περικοπές στην ύδρευση, ο αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, Γιώργος Καζαντζής, δήλωσε στην «Κ» ότι το μόνο σίγουρο είναι η ύπαρξη προβλημάτων στην άρδευση το επόμενο καλοκαίρι και όλη τη χρονιά, γι’ αυτό το νερό που θα δοθεί σε γεωργούς θα είναι πάρα πολύ περιορισμένο εντός του 2025 – εκτός κι αν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο αλλάξει ριζικά το σκηνικό του καιρού και υπάρξουν πολύ έντονες βροχοπτώσεις.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το καλοκαίρι και όλη τη χρονιά θα υπάρξουν προβλήματα στην άρδευση, γι’ αυτό το νερό σε γεωργούς θα είναι πάρα πολύ περιορισμένο, δήλωσε στην «Κ» ο αν. διευθ. του ΤΑΥ, Γιώργος Καζαντζής.
Σχέδια αφαλάτωσης
Ξεδιπλώνοντας τους άμεσους σχεδιασμούς αντιμετώπισης του υδατικού προβλήματος, ο κ. Καζαντζής ανέφερε ότι έχει τροχοδρομηθεί η εγκατάσταση τεσσάρων νέων κινητών μονάδων αφαλάτωσης, μία στην Πέγεια της Πάφου (δυναμικότητας 10.000 κ.μ. ημερησίως) και τρεις στην επαρχία Λεμεσού (στην κοίτη του ποταμού Γαρύλλη δυναμικότητας 10.000 κ.μ. ημερησίως, στο λιμάνι Λεμεσού δυναμικότητας 5.000 κ.μ. ημερησίως και στη Μονή δυναμικότητας 10.000 κ.μ. ημερησίως). Οι στόχοι του προγράμματος δράσης του ΤΑΥ είναι η αύξηση της κάλυψης των αναγκών της ύδρευσης από τις μονάδες αφαλάτωσης από το 70% περίπου που βρίσκονται σήμερα στο 80% έως 85% και μακροπρόθεσμα στο 100%.
Προτεραιότητα στην Πάφο
Στο κρίσιμο ερώτημα, το οποίο αυτό το διάστημα απασχολεί έντονα τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης στη Λεμεσό και την Πάφο, καθώς εντοπίζουν κενά στην κάλυψη των αναγκών ύδρευσης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι εάν οι μονάδες αυτές θα είναι έτοιμες πριν από το καλοκαίρι. Σημειώνεται ότι ειδικά στην Πάφο, η μονάδα αφαλάτωσης στα Κούκλια καταστράφηκε πρόσφατα λόγω πυρκαγιάς, γεγονός που έφερε στο προσκήνιο αδυναμίες και κενά στην ύδρευση, καθώς η μονάδα συνεισέφερε περίπου το 1/3 του νερού που έχει ανάγκη ο ΕΟΑ Πάφου για παροχή νερού στους πολίτες. Σύμφωνα με τον οργανισμό, λόγω της μη δημιουργίας έργων ύδρευσης από το υπουργείο Γεωργίας τα προηγούμενα χρόνια, οι γεωτρήσεις δεν μπορούν να αποτελέσουν σήμερα εφεδρική λύση, καθώς χρησιμοποιούνται ως μόνιμος τρόπος υδροδότησης και όχι για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Την ίδια ώρα, η εξέλιξη αυτή έρχεται να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τα συσσωρευμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο συγκεκριμένος ΕΟΑ στον τομέα της υδροδότησης, καθώς καλείται, σε αντίθεση με άλλες επαρχίες, να στήσει από το μηδέν «Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας».
Λόγω της πυρκαγιάς, στους σχεδιασμούς για τις νέες κινητές μονάδες θα δοθεί προτεραιότητα στην επαρχία Πάφου, σύμφωνα με τον κ. Καζαντζή, σημειώνοντας ωστόσο ότι στην καλύτερη περίπτωση θα είναι έτοιμη γύρω στα τέλος του καλοκαιριού. Σύντομα, όπως εξήγησε, θα βγουν σε προκηρύξεις. Όσον αφορά την κατεστραμμένη υφιστάμενη μονάδα, είπε ότι παραμένει μέχρι στιγμής άγνωστο το πότε θα αποκατασταθεί από τον ανάδοχο, έστω και προσωρινά.
Λόγω της πυρκαγιάς, στους σχεδιασμούς για τις νέες κινητές μονάδες θα δοθεί προτεραιότητα στην επαρχία Πάφου, όμως στην καλύτερη περίπτωση η μονάδα θα είναι έτοιμη γύρω στο τέλος του καλοκαιριού.
Αγωνία στη Λεμεσό
Την ίδια ώρα, ο ΕΟΑ Λεμεσού μπορεί σε μεγάλο βαθμό να έχει λυμένα προβλήματα οργανωτικής φύσεως, που απασχολούν την Πάφο και την Αμμόχωστο, όμως ανησυχεί για τα αποθέματα νερού, λαμβάνοντας υπόψη τις περιόδους ανομβρίας που κατά καιρούς πλήττουν την Κύπρο, σε συνάρτηση με τις τεράστιες ανάγκες ύδρευσης της επαρχίας, που είναι συνδεδεμένες με τον τουριστικό και βιομηχανικό της χαρακτήρα. Ο προβληματισμός στον ΕΟΑ εντείνεται, όταν βλέπουν το φράγμα του Κούρη, από το οποίο η επαρχία έχει υψηλό βαθμό εξάρτησης για ύδρευση, να τροφοδοτεί με νερό τον νότιο αγωγό για σκοπούς υδροδότησης και άρδευσης άλλων επαρχιών (Λάρνακα, Λευκωσία, Αμμόχωστος), την ίδια ώρα που οι ανάγκες της Λεμεσού για ύδρευση, λόγω της ανομβρίας, βρίσκονται στο «κόκκινο». Ζητούν από το υπουργείο Γεωργίας τις επιπλέον μονάδες αφαλάτωσης πριν το καλοκαίρι. «Μπορεί τα πολλά και μεγάλα φράγματα της Κύπρου να βρίσκονται στην επαρχία Λεμεσού, αλλά λόγω του νότιου αγωγού το νερό διοχετεύεται για υδροδότηση και άρδευση άλλων περιοχών, με αποτέλεσμα, αν δεν υπάρξουν ικανοποιητικά αποθέματα στα φράγματα, τότε ίσως η Λεμεσός να είναι η πρώτη επαρχία που θα βρεθεί σε δύσκολη θέση», είχε πει πριν από περίπου έναν μήνα στην «Κ» ο γενικός διευθυντής του ΕΟΑ Λεμεσού, Σωκράτης Μεταξάς. Ένα άλλο σημείο αφορά στις τελευταίες ποσότητες νερού που έχουν απομείνει στα φράγματα της επαρχίας. Όπως ανέφερε, θα πρέπει να διαφυλαχθούν, για να μην τεθεί σε κίνδυνο η ομαλή υδροδότηση υποστατικών, τουρισμού, βιομηχανίας κ.τ.λ. Όπως τόνισε, καλώς εχόντων των πραγμάτων η Λεμεσός είναι σε καλύτερη μοίρα από τη Λάρνακα και τη Λευκωσία, όμως σε περιόδους ανομβρίας που τα αποθέματα στα φράγματα του Κούρη και της Γερμασόγειας μειώνονται, τότε οι άλλες δύο είναι σε καλύτερη μοίρα, διότι διαθέτουν μεγάλες μονάδες αφαλάτωσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την περασμένη Δευτέρα τα πιο πάνω ζητήματα τέθηκαν επί τάπητος σε συνεδρία του ΕΟΑ Λεμεσού, όπου αποφασίστηκε να επαναλάβουν τα συγκεκριμένα αιτήματα προς το υπουργείο Γεωργίας. «Το Συμβούλιο του ΕΟΑ Λεμεσού εκφράζει τη μεγάλη του αγωνία για την προδιαγραφόμενη υδατική κρίση και καλεί το αρμόδιο υπουργείο να προχωρήσει επειγόντως στη λήψη κατάλληλων μέτρων για να αποφευχθεί μια υδατική κρίση κατά το επόμενο καλοκαίρι. Μόνο με τη λήψη μέτρων σήμερα θα αποφύγουμε τεράστια προβλήματα σε λίγους μήνες, κάτι που δυστυχώς μπορεί να επηρεάσει όλους τους παραγωγικούς τομείς της χώρας», τονίζεται μεταξύ άλλων σε ανακοίνωση.
«Μόνο με τη λήψη μέτρων σήμερα θα αποφύγουμε τεράστια προβλήματα σε λίγους μήνες, κάτι που δυστυχώς μπορεί να επηρεάσει όλους τους παραγωγικούς τομείς της χώρας», αναφέρει ο ΕΟΑ Λεμεσού.
«Αδύνατο πριν από το καλοκαίρι»
Σχολιάζοντας τις ανησυχίες των παραγόντων της Λεμεσού, ο κ. Καζαντζής είπε ότι καταβάλλονται προσπάθειες, ώστε να τοποθετηθούν οι επιπλέον τρεις μονάδες. Ωστόσο, είναι αδύνατο αυτό να γίνει πριν από το καλοκαίρι. «Είναι έργα υποδομής, τα οποία χρειάζονται χρόνο, και για να προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί και για να κατατεθούν οι προσφορές και φυσικά για να υλοποιηθούν», πρόσθεσε. Σε σχέση με το αίτημα της διαφύλαξης των ποσοτήτων στον υδατοφράκτη του Κούρη, είπε ότι «η διαχείριση του νερού γίνεται βάσει των αναγκών και δεν μπορεί να περιοριστεί. Ο Κούρης είναι ο βασικός υδατοφράκτης για όλη την Κύπρο. Δεν μπορούμε να τον διαθέσουμε μόνο σε μία περιοχή. Ανάλογα με τις ανάγκες θα γίνεται η καταλληλότερη δυνατή διαχείριση».
Επίσης, είπε ότι προχωρά και ο σχεδιασμός, ώστε στα επόμενα ένα με δύο χρόνια να επεκταθούν και οι υφιστάμενες μονάδες αφαλάτωσης. «Παράλληλα προσπαθούμε να χωροθετήσουμε δύο νέες μονάδες, μία στη Δεκέλεια, η οποία ουσιαστικά θα αντικαταστήσει την υφιστάμενη με μία μεγαλύτερης δυναμικότητας, και άλλη μία στη Μονή. Αυτά τα έργα όμως θέλουν μία πενταετία για να ολοκληρωθούν», είπε. Όσον αφορά το αίτημα του ΕΟΑ Πάφου προς το υπουργείο Γεωργίας για επαναφορά στις προτεραιότητές του τη δημιουργία του εμπλουτιστικού φράγματος στη Σουσκιού στον ποταμό Διαρίζο και του αποθηκευτικού φράγματος στον ποταμό της Έζουσας παρά την Επισκοπή, σημείωσε ότι αυτά είναι μακροπρόθεσμα έργα υποδομών, τα οποία ανήκουν στο μακροπρόθεσμο πλάνο τους και θα απαιτηθούν αρκετά χρόνια για να ωριμάσουν και να προχωρήσουν.
