ΚΥΠΕ
Τη μεταφορά ζεύγους από το Κόγκο από τον χώρο περιορισμού των ατόμων στα οποία δεν επιτράπηκε η είσοδος στη Δημοκρατία εντός του αερολιμένα Λάρνακας όπου βρίσκονται από τις 14 Σεπτεμβρίου εισηγείται η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρία Στυλιανού Λοττίδη, σημειώνοντας παράλληλα ότι εδώ και οκτώ χρόνια και παρά τις τρεις συστάσεις με το ίδιο περιεχόμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης (CPT) και του Γραφείου της για τη μη παραμονή ατόμων στο χώρο πέραν των 24 ωρών ουδεμία ενέργεια έχει γίνει.
Η έκθεση του Γραφείου της κ. Λοττίδη σε συνέχεια επίσκεψης που πραγματοποίησε στον εν λόγω χώρο αρμόδια Λειτουργός στις 22 Νοεμβρίου.
Όπως αναφέρεται, με αφορμή παράπονο που τέθηκε υπόψη του Γραφείου από την ΜΚΟ Cyprus Refugee Council αλλά και ενημέρωσης που έτυχε από την εκπρόσωπο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην Κύπρο, UNHCR, αναφορικά με την παρατεταμένη κράτηση και συγκεκριμένα από τις 14 Σεπτεμβρίου, 2024, ζεύγους από το Κόγκο που αφίχθηκαν στη Δημοκρατία από την Αίγυπτο, στο χώρο περιορισμού των ατόμων στα οποία δεν επιτράπηκε η είσοδος στη Δημοκρατία, εντός του αερολιμένα Λάρνακας, η Επίτροπος Διοικήσεως αποφάσισε να προβεί στην εν λόγω επίσκεψη.
Σύμφωνα με τα όσα τέθηκαν υπόψη του Γραφείου από την εκπρόσωπο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην Κύπρο, UNHCR, το ζευγάρι κατάγεται από το Κόγκο και κρατείται στον εν λόγω χώρο από τις 14 Σεπτεμβρίου, 2024, ενώ υπέβαλαν αίτηση για άσυλο στις 24 Σεπτεμβρίου, 2024, η εξέταση της οποίας εκκρεμεί και «καθ΄ όλη την περίοδο αυτή βρίσκονται υπό καθεστώς αιτητών ασύλου».
Προστίθεται ότι στις 17 Νοεμβρίου, 2024 Λειτουργός της Αρμοστείας τούς επισκέφθηκε στον εν λόγω χώρο και συνομίλησε μαζί τους όπου του εξέφρασαν τα παράπονά τους σε σχέση με τις συνθήκες που υπάρχουν καθ΄ όλη την περίοδο που βρίσκονται εκεί. Συγκεκριμένα, του ανέφεραν ότι οι συνθήκες δεν είναι καλές, καθώς βρίσκονται κλειδωμένοι σε ένα χώρο στον οποίο δεν υπάρχουν παράθυρα και δεν υπάρχει καθόλου πρόσβαση τους σε φυσικό φως και αέρα και ότι δεν μπορούν να μετακινηθούν εκτός του εν λόγω χώρου για προαυλισμό, γεγονός που, όπως ισχυρίζονται, έχει αντίκτυπο στην υγεία τους και επιδεινώνει περισσότερο τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν (διαβήτη και υψηλή αρτηριακή πίεση).
Εξέφρασαν επίσης παράπονα για το φαγητό που τους προσφέρεται, ισχυριζόμενοι ότι λόγω των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν δεν μπορούν να το φάνε.
Σύμφωνα με την έκθεση, ο συγκεκριμένος χώρος βρίσκεται εντός του χώρου των αφίξεων στο Αεροδρόμιο Λάρνακας και βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αστυνομίας που υπηρετεί στο αεροδρόμιο Λάρνακας, διαχωρίζεται σε τρεις θαλάμους (αντρών, γυναικών και για οικογένειες), οι οποίοι είναι κλειδωμένοι, και εντός του κάθε θαλάμου υπάρχουν κρεβάτια σε κουκέτες των δύο (8 κρεβάτια ανά θάλαμο), ένα τραπέζι με δύο παγκάκια αντιβανδαλιστικού τύπου (αλουμινίου) καθώς επίσης και ξεχωριστός χώρος υγιεινής στον οποίο υπάρχει τουαλέτα, νιπτήρας και ντουζ.
Όπως σημειώνεται, κατά την επίσκεψη της Επιτρόπου οι θάλαμοι ήταν σε γενικές γραμμές καθαροί σε ικανοποιητικό βαθμό. Αναφέρεται επίσης ότι στους θαλάμους υπάρχει εγκαταστημένο σύστημα εξαερισμού καθώς επίσης και σύστημα κλιματισμού και επαρκής φωτισμός, τονίζοντας ωστόσο ότι οι χώροι δεν διαθέτουν φυσικό φωτισμό και εξαερισμό, αφού δεν διαθέτουν κανένα παράθυρο.
Εν συνεχεία, η έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως αναφέρεται στις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης (European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment - CPT), η οποία μετά την επίσκεψή της στο χώρο το 2017 είχε αναφέρει πως «αυτές οι συνθήκες κράτησης είναι αποδεκτές μόνο για την κράτηση ατόμων για λίγες ώρες, όπως αναγνωρίζεται από τις ίδιες τις κυπριακές αρχές» και εισηγήθηκε ότι «οι κυπριακές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι κάθε αλλοδαπός που στερείται την ελευθερία του για χρονικό διάστημα το οποίο υπερβαίνει τις 24 ώρες θα πρέπει να μεταφέρεται σε άλλη κατάλληλη εγκατάσταση εκμετάλλευσης», επαναλαμβάνοντας την ίδια θέση και στην έκθεσή της το 2024 μετά την επίσκεψη του 2023.
Συμπληρώνεται ότι κατά τις προηγούμενες επισκέψεις του Γραφείου της Επιτρόπου στον χώρο το 2022 διαπιστώθηκε και πάλι ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η κράτηση των ατόμων στον χώρο υπερέβαινε κατά πολύ τις 24 ώρες (πέραν της εβδομάδας σε κάποιες φορές)
Στις διαπιστώσεις της, η Επίτροπος Διοικήσεως αναφέρει πως από το 2017 μέχρι σήμερα και «παρά τις συστάσεις τόσο της CPT όσο και του Γραφείου», η κατάσταση δυστυχώς παραμένει η ίδια, «όπως διαπιστώνεται και στην παρούσα περίπτωση (κράτηση από τις 14/9/2024, μέχρι σήμερα δηλαδή για διάστημα πέραν των δύο μηνών) άτομα κρατούνται στο χώρο αυτό για αρκετές ημέρες, ή και μήνες, σε ένα χώρο που προορίζεται μόνο για ολιγόωρη παραμονή».
Ο χειρισμός που τυγχάνει το θέμα από τις αρμόδιες αρχές κρίνεται απαράδεκτός, τονίζει η έκθεση, επεξηγώντας ότι «εδώ και οκτώ χρόνια και παρά τις τρεις συστάσεις με το ίδιο περιεχόμενο της CPT και του Γραφείου μου για τη μη παραμονή των ατόμων στο χώρο πέραν των 24 ωρών ουδεμία ενέργεια έχει γίνει ώστε, είτε να διαμορφωθεί ο χώρος κατάλληλα εφόσον δεν είναι δυνατή η μεταφορά τους εκτός του χώρου του αερολιμένα, όπως ισχυρίζεται η Αρμόδια Αρχή, είτε να διαμορφωθεί εντός του αερολιμένα άλλος ειδικά διαμορφωμένος χώρος περιορισμού στο οποίο θα εξασφαλίζεται πρόσβαση σε εξωτερικό χώρο και φυσικό φως και θα μεταφέρονται τα άτομα των οποίων ο περιορισμός ενδεχομένως να υπερβαίνει τις 24 ώρες».
«Υπό το φως των πιο πάνω εισηγούμαι όπως η αρμόδια αρχή διασφαλίσει ότι στον εν λόγω χώρο ως έχει σήμερα η κράτηση δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 24 ώρες, αναφέρεται στη συνέχεια», προσθέτοντας ότι σε περίπτωση που η κράτηση τυχόν να υπερβαίνει τις 24 ώρες η αρχή θα πρέπει να μεριμνήσει άμεσα «είτε για τη διαμόρφωση του χώρου ώστε να είναι δυνατή η πρόσβαση σε φυσικό φως και αέρα και να παρέχεται καθημερινή πρόσβαση σε εξωτερικό χώρο, είτε για την μεταφορά των ατόμων σε άλλο ειδικά διαμορφωμένο χώρο, ενδεχομένως και εντός του χώρου του αερολιμένα».
«Λαμβάνοντας υπόψη η εκκρεμούσα υπόθεση εναντίον της απόρριψης της αίτησης ασύλου ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου θα πάρει αρκετό χρόνο, η μεταφορά τους σε άλλο κατάλληλο χώρο κρίνεται απαραίτητη», καταλήγει η έκθεση.
