Η κυβέρνηση των ΗΠΑ προειδοποίησε χθες Δευτέρα για ενδεχόμενο «μπαράζ σημαντικών επιθέσεων» του Ιράν στο Ισραήλ, πιθανόν εντός ημερών, καλώντας από κοινού με ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την Τεχεράνη να «αποκηρύξει» κάθε σχετικό σχέδιο.
Ωστόσο ο πρόεδρος του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιάν τόνισε πως η χώρα του διατηρεί το «δικαίωμα να ανταποδώσει» κάθε επίθεση εναντίον της, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς, ο οποίος τον παρότρυνε να αποφύγει τη στρατιωτική κλιμάκωση.
Οι ΗΠΑ «μοιράζονται την ανησυχία» του Ισραήλ πως επίκειται άμεσα επίθεση του Ιράν και πληρεξουσίων του στην περιοχή, δήλωσε σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας.
Ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ
Η Ουάσιγκτον, που ανακοίνωσε τα τελευταία 24ωρα πως ενισχύει περαιτέρω την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Μέση Ανατολή, προβλέπει, σύμφωνα με τον Κίρμπι, «σειρά σημαντικών επιθέσεων», που θα μπορούσαν να εξαπολυθούν ήδη από «αυτή την εβδομάδα», από μέρους του Ιράν και πληρεξουσίων του, όπως η Χεζμπολάχ του Λιβάνου.
Το ζήτημα τέθηκε κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξης του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν με τους ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βρετανίας.
Οι πέντε ηγέτες κάλεσαν, με κοινή ανακοίνωσή τους που στη συνέχεια δόθηκε στη δημοσιότητα, το Ιράν να «αποσύρει» την απειλή του πως θα επιτεθεί στο Ισραήλ, κίνηση που θα είχε «πολύ σοβαρές συνέπειες» για την ασφάλεια στη Μέση Ανατολή.
Ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ κάλεσαν και οι δύο να επιδιωχθεί αποκλιμάκωση των εντάσεων κατά τη διάρκεια χωριστών τηλεφωνικών συνδιαλέξεών τους με τον Ιρανό πρόεδρο.
Πεζεσκιάν: Το Ιράν δεν θα υποχωρήσει σε πιέσεις, κυρώσεις, εξαναγκασμούς
«Το Ιράν δεν θα υποχωρήσει ποτέ στις πιέσεις, στις κυρώσεις, σε εξαναγκασμούς (…) θεωρεί ότι έχει δικαίωμα ανταπόδοσης σε κάθε επιτιθέμενο, βάσει των διεθνών κανόνων», αντέτεινε ο Πεζεσκιάν, σύμφωνα με ανακοίνωσή του που μεταδόθηκε από το επίσημο ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA μετά τη συνομιλία του με τον επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης.
Ο Λευκός Οίκος σημείωσε πως αν πράγματι γίνει ιρανική επίθεση, «θα είχε δυνητικά συνέπειες στις διαπραγματεύσεις» που προβλέπεται να διεξαχθούν εμμέσως μεθαύριο Πέμπτη, με την ελπίδα να συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, που θα συνοδευτεί από απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων στον θύλακο και παλαιστινίων εγκλείστων σε ισραηλινές φυλακές.
Σε τηλεφωνική συνδιάλεξή του με τον ιρακινό πρωθυπουργό Μοχάμεντ Σία ας Σουντάνι, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν — που φέρεται, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, να ετοιμάζεται για νέα περιοδεία στην περιοχή — υπογράμμισε για ακόμη μια φορά την «ευθύνη του Ιράκ να προστατεύει τον διεθνή συνασπισμό από επιθέσεις παραστρατιωτικών οργανώσεων υποστηριζόμενων από το Ιράν».
Την ίδια στιγμή, εκπρόσωπος του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς ανακοίνωσε χθες ότι ένοπλοι «σκότωσαν όμηρο» και τραυμάτισαν «δυο γυναίκες ομήρους» σε «χωριστά συμβάντα» στη Λωρίδα της Γάζας, όπου — σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό — εξακολουθούν να κρατούνται 111 ισραηλινοί όμηροι, από τους οποίους όμως τουλάχιστον 39 εκτιμάται πως είναι νεκροί.
Το Ιράν και σύμμαχοί του απείλησαν το Ισραήλ πως θα υποστεί «σκληρή» τιμωρία μετά τις δολοφονίες την 31η Ιουλίου στην Τεχεράνη του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, ενέργεια που αποδίδεται στο Ισραήλ, και εκείνη την 30ή Ιουλίου ηγετικού στελέχους του στρατιωτικού βραχίονα της λιβανικής Χεζμπολάχ, Φουάντ Σουκρ, σε βομβαρδισμό σε νότιο προάστιο της Βηρυτού που επιβεβαίωσε ότι διεξήγαγε ο ισραηλινός στρατός.
Τον Απρίλιο, η Τεχεράνη εξαπέλυσε απευθείας επίθεση, στέλνοντας εκατοντάδες drones, πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους να πλήξουν την ισραηλινή επικράτεια, σε αντίποινα για τον βομβαρδισμό που ισοπέδωσε το ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό την 1η Απριλίου, σκοτώνοντας, μεταξύ άλλων, ανώτερους αξιωματικούς των Φρουρών της Επανάστασης, η ευθύνη για την οποία επίσης αποδόθηκε στο Ισραήλ.
Νέα περιοδεία Μπλίνκεν στη Μέση Ανατολή
Με την ένταση στην περιοχή στα ύψη, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν σχεδιάζει να αναχωρήσει απόψε για την ένατη περιοδεία του στη Μέση Ανατολή από το ξέσπασμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας τον Οκτώβριο, όπως ανέφερε ρεπόρτερ του ειδησεογραφικού ιστότοπου Axios, ο Μπαράκ Ραβίντ, μέσω X, επικαλούμενος πηγή του ενήμερη για τις προθέσεις του επικεφλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Ο Μπλίνκεν προγραμματίζει σταθμούς στο Κατάρ, στην Αίγυπτο και το Ισραήλ, σύμφωνα με την ίδια πηγή. Ωστόσο, το ταξίδι του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας δεν αποκλείεται να ακυρωθεί, αν στο μεταξύ το Ιράν εξαπολύσει επίθεση αντιποίνων εναντίον του Ισραήλ.
Επίσκεψη Αμπάς σε Ρωσία και Τουρκία
Την ίδια ώρα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα έχει συνομιλίες για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς στη Μόσχα αργότερα σήμερα, ανακοίνωσε χθες Δευτέρα το Κρεμλίνο.
Αναμένεται «να υπάρξει ανταλλαγή απόψεων για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, υπό το φως της τρέχουσας επιδείνωσης της παλαιστινιοϊσραηλινής σύγκρουσης και της άνευ προηγουμένου ανθρωπιστικής καταστροφής στη Λωρίδα της Γάζας», σημείωσαν οι υπηρεσίες της ρωσικής προεδρίας μέσω Telegram.
Ο Αμπάς πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην πρωτεύουσα της Ρωσίας ως αύριο Τετάρτη, η οποία αναμενόταν εδώ και καιρό, ενώ πρόκειται αμέσως μετά να μεταβεί στην Τουρκία, για συνομιλίες με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η Ρωσία, που καλλιεργεί στενές σχέσεις τόσο με τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν αγιατολά Αλί Χαμενεΐ όσο και με ηγέτες αραβικών κρατών όπως ιδίως ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, καταδίκασε τη δολοφονία του Χανίγια στην Τεχεράνη, καλώντας όλα τα μέρη να αποφύγουν περαιτέρω ενέργειες που θα αποσταθεροποιούσαν και άλλο τη Μέση Ανατολή.
Ο Ρώσος πρόεδρος επικρίνει συχνά τη Δύση επειδή, όπως υποστηρίζει παραβλέπει την ανάγκη να ιδρυθεί ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα του 1967, με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ.
Εξαιρετικά τεταμένη η κατάσταση
Εν τω μεταξύ, η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά τεταμένη στον Λίβανο, όπου γίνονται καθημερινά ανταλλαγές πυρών στα σύνορα ανάμεσα στη Χεζμπολάχ, προσκείμενη στο Ιράν, και τον ισραηλινό στρατό.
Το Ισραήλ συνεχίζει τη στρατιωτική του δράση στη Λωρίδα της Γάζας, ιδίως σε περιοχές όπου ισχυρίζεται πως έχουν επανεμφανιστεί μονάδες της Χαμάς και δυνάμεων που την υποστηρίζουν.
Χθες σημειώθηκαν βομβαρδισμοί στη Χαν Γιούνις και στη Ράφα, στον νότο, σύμφωνα με κατοίκους.
Στο βόρειο τμήμα του θυλάκου, η προσπάθεια αναγνώρισης θυμάτων συνεχιζόταν μετά τον βομβαρδισμό του Σαββάτου σε σχολείο στην πόλη της Γάζας, ο οποίος σκότωσε τουλάχιστον 93 ανθρώπους, κατά την πολιτική προστασία.
Ο ισραηλινός στρατός, σύμφωνα με τον οποίο το σχολείο αποτελούσε «κέντρο διοίκησης» της Χαμάς και του παλαιστινιακού Ισλαμικού Τζιχάντ, ισχυρίζεται πως με τον βομβαρδισμό «εξάλειψε» 31 μαχητές των δύο ένοπλων παλαιστινιακών οργανώσεων.
Το Ισραήλ έχει υποσχεθεί να «εξαλείψει» τη Χαμάς, η οποία βρίσκεται στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας από το 2007 και την οποία έχει χαρακτηρίσει τρομοκρατική οργάνωση, όπως και οι ΗΠΑ και η Ε.Ε., μετά την επίθεσή της σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 1.198 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι.
Στις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις ευρείας κλίμακας που εξαπολύθηκαν σε αντίποινα στον μικρό παλαιστινιακό θύλακο έχουν χάσει τη ζωή τους μέχρι τώρα τουλάχιστον 39.897 άνθρωποι, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα του υπουργείου Υγείας της Γάζας.
Υποβάθμιση Ισραήλ από Fitch – «Βλέπει» πόλεμο μέχρι το 2025
Σε μία παράλληλη εξέλιξη, ο οίκος αξιολόγησης Fitch υποβάθμισε το αξιόχρεο του Ισραήλ κατά μία βαθμίδα, από το επίπεδο «Α+» στο «Α», εξαιτίας του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, ο οποίος ενδέχεται «να διαρκέσει ως το 2025», σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του.
«Ο πόλεμος στη Γάζα θα μπορούσε να διαρκέσει ως το 2025 και υπάρχουν κίνδυνοι διεύρυνσής του σε άλλα μέτωπα», εκτίμησε ο οίκος στο σημείωμά του με οποίο ανακοίνωσε την υποβάθμιση.
«Πέρα από τις ανθρώπινες απώλειες, θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε επιπρόσθετες στρατιωτικές δαπάνες, την καταστροφή υποδομών, καθώς και να προκαλέσει ζημία διαρκείας στην οικονομική δραστηριότητα και στις επενδύσεις, κάτι που θα συνεπαγόταν νέα επιδείνωση της προοπτικής του Ισραήλ όσον αφορά τους πιστωτικούς δείκτες».
Τα δημοσιονομικά έχουν ήδη υποστεί πλήγμα και η χώρα αναμένεται να καταγράψει δημοσιονομικό έλλειμμα φέτος, συμπληρώνει ο Φιτς.
Τον Φεβρουάριο, ο οίκος αξιολόγησης Moody’s ήταν ο πρώτος που μείωσε το αξιόχρεο του Ισραήλ, επίσης κατά μια βαθμίδα, στο «Α2», εξαιτίας του πολέμου.
Ο οίκος αξιολόγησης S&P Global συντόνισε το βήμα τον Απρίλιο, υποβαθμίζοντας το αξιόχρεο του δημοσίου του Ισραήλ από το «ΑΑ-» σε «Α+» —διατηρώντας το πάντως σε επίπεδο που σημαίνει πως μπορεί να αποπληρώνει με άνεση τις οφειλές του—, επικαλούμενος επίσης τους «αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους».
Με πληροφορίες από Reuters, AFP, AP
