NICOLE HONG/THE NEW YORK TIMES
Ήταν Ιανουάριος του 2018 και ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ είχε μόλις κερδίσει μία τεράστια νίκη, που περιελάμβανε κατηγορίες για ομοσπονδιακή δωροδοκία. Το υπουργείο Δικαιοσύνης, μετά το διχασμένο σώμα ενόρκων που δεν κατέληξε σε απόφαση, είχε ανακοινώσει ότι δεν θα ζητήσει νέα δίκη. Ηταν ελεύθερος χωρίς ποινική καταδίκη, έτοιμος να αναλάβει άλλη μία εκστρατεία επανεκλογής. Λίγες εβδομάδες αργότερα, άρχισε να βγαίνει με τη Ναντίν Αρσλανιάν.
Η κ. Αρσλανιάν, η οποία τελικά θα παντρευόταν τον κ. Μενέντεζ, τον σύστησε σύντομα σε έναν από τους μακροχρόνιους φίλους της: τον Γουάελ Χάνα, έναν Αιγύπτιο Αμερικανό επιχειρηματία στο Νιου Τζέρσεϊ. Η μέλλουσα κ. Μενέντεζ ήταν πρόθυμη να συνδέσει τον νέο της, επιδραστικό φίλο με τις υψηλού επιπέδου διασυνδέσεις του κ. Χάνα στην αιγυπτιακή κυβέρνηση.
«Εκτεταμένο σχέδιο διαφθοράς»
Αυτό που εκτυλίχθηκε τα επόμενα τέσσερα χρόνια είναι αυτό που οι εισαγγελείς περιέγραψαν την Παρασκευή ως ένα εκτεταμένο σχέδιο διαφθοράς που θα παγίδευε τη βιομηχανία κρέατος χαλάλ, την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια στην Αίγυπτο και τον διορισμό ανώτατου αξιωματούχου επιβολής του νόμου στο Νιου Τζέρσεϊ. Οι εισαγγελείς κατηγόρησαν τον κ. Μενέντεζ, 69 ετών σήμερα, για κατάχρηση εξουσίας προκειμένου να επηρεάσει τις πωλήσεις όπλων στην Αίγυπτο και για απόπειρα παρέμβασης σε ποινικές έρευνες στον ιστό των επιχειρηματικών συνεργατών του κ. Χάνα.
Η περυσινή έρευνα του FBI στο σπίτι του ζεύγους στο Νιου Τζέρσεϊ αποκάλυψε ορισμένους από τους καρπούς του σχεδίου τους, ανέφεραν οι εισαγγελείς. Ομοσπονδιακοί πράκτορες βρήκαν περισσότερα από 480.000 δολάρια σε μετρητά διάσπαρτα σε όλο το σπίτι σε φακέλους και στις τσέπες των σακακιών που ήταν κεντημένα με το όνομα του γερουσιαστή. Μέσα στο σπίτι υπήρχαν ράβδοι χρυσού αξίας άνω των 100.000 δολαρίων, ορισμένες από τις οποίες είχαν μοναδικούς σειριακούς αριθμούς που ανάγονταν στον κ. Χάνα. Ενα γυαλιστερό κάμπριο Mercedes-Benz αναπαυόταν στο γκαράζ.
Το 39 σελίδων κατηγορητήριο –το οποίο περιείχε με πάσα λεπτομέρεια μια σειρά από διαγραμμένα μηνύματα κειμένου, κρυπτογραφημένες τηλεφωνικές κλήσεις και πληρωμές εταιρειών-κελύφη– σκιαγράφησε το πορτρέτο ενός ζεύγους που υποκινείται από αδυσώπητη απληστία.
«Η κ. Μενέντεζ πίεζε τους συνεργάτες της για δωροδοκίες»
Η κ. Μενέντεζ, 56 ετών σήμερα, συχνά πίεζε τους συνεργάτες της για περισσότερες δωροδοκίες, είπαν οι εισαγγελείς, και δεν δίστασε να βαυκαλιστεί για την επιρροή του συζύγου της, αφού έστειλε ένα άρθρο στον κ. Χάνα για στρατιωτικές πωλήσεις 2,5 δισ. δολαρίων στην Αίγυπτο γράφοντας: «Ο Μπομπ έπρεπε να το υπογράψει». Οι επιχειρηματικοί συνεργάτες του περιβάλλοντος Χάνα έδειχναν να βρίσκουν όλο και περισσότερους τρόπους για να αποσπάσουν ό,τι χρειάζονταν από τον κ. Μενέντεζ, αρκεί να ήταν σε θέση να παραδώσουν τα μετρητά.
Οι δωροδοκίες περιλάμβαναν ακόμα και δύο μηχανήματα άσκησης και έναν ιονιστή αέρα που παραδόθηκαν στο σπίτι του Μενέντεζ, ανέφεραν οι εισαγγελείς. Ο κ. Μενέντεζ επέμεινε στην αθωότητά του την Παρασκευή, κατηγορώντας τους ομοσπονδιακούς εισαγγελείς του Μανχάταν που άσκησαν την υπόθεση για παραποίηση της καθημερινής εργασίας του Κογκρέσου. Οι δικηγόροι της κ. Μενέντεζ και του κ. Χάνα, 40 ετών σήμερα, αρνήθηκαν επίσης τις κατηγορίες.
Όταν η Ναντίν γνώρισε τον Μπομπ
Οταν η κ. Μενέντεζ άρχισε να βγαίνει με τον γερουσιαστή στις αρχές του 2018, ήταν άνεργη. Ομως η νέα της σχέση ήταν μια κάποια λύση. Μπορεί το κρέας από ένα εργαστήριο να είναι κοσέρ ή χαλάλ; Κάποιοι λένε «ναι». Ο κ. Χάνα θα συμφωνούσε να βάλει την κ. Μενέντεζ στο payroll της εταιρείας κρέατος χαλάλ, εάν ο κ. Μενέντεζ μπορούσε να υποσχεθεί ότι θα διευκολύνει περισσότερες πωλήσεις στρατιωτικού εξοπλισμού στην Αίγυπτο, ανέφεραν οι εισαγγελείς.
Εκείνη την εποχή, το θέμα αποτελούσε υψηλή προτεραιότητα για την αιγυπτιακή κυβέρνηση, επειδή το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ απέκλειε κάποια στρατιωτική βοήθεια έως ότου η χώρα καταφέρει να αποδείξει βελτιώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ως μέλος –και σύντομα πρόεδρος– της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, ο κ. Μενέντεζ άσκησε σημαντική επιρροή στο πόση στρατιωτική βοήθεια παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Αίγυπτο και σε άλλες χώρες.
Ο κ. Μενέντεζ μοιράστηκε με τη σύντροφό του ευαίσθητες πληροφορίες από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με τον αριθμό και τις εθνικότητες των ατόμων που εργάζονται στην πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κάιρο· εκείνη το έδωσε στον κ. Χάνα, ο οποίος το διαβίβασε σε αξιωματούχο της Αιγύπτου, ανέφεραν οι εισαγγελείς. Ο κ. Μενέντεζ συμφώνησε επίσης να γράψει επιστολή, εξ ονόματος Αιγύπτιου αξιωματούχου που ήθελε να παροτρύνει τη Γερουσία των ΗΠΑ για περισσότερη στρατιωτική βοήθεια στην Αίγυπτο.
Τον Ιούλιο του 2018, έπειτα από συναντήσεις μεταξύ του κ. Μενέντεζ και Αιγύπτιων αξιωματούχων, έστειλε μήνυμα στην κ. Μενέντεζ για να πει στον κ. Χάνα ότι επρόκειτο να υπογράψει πώληση όπλων πολλών εκατομμυρίων δολαρίων στην Αίγυπτο. Η κ. Μενέντεζ διαβίβασε το κείμενο στον κ. Χάνα, ο οποίος το έστειλε σε δύο Αιγύπτιους αξιωματούχους, ο ένας από τους οποίους απάντησε με ένα emoji «μπράβο».
«Παράθυρο» δεύτερης ευκαιρίας
Μεταξύ των δώρων που δέχτηκαν παράνομα ο κ. Μενέντεζ και η σύζυγός του, είπαν οι εισαγγελείς, ήταν μετρητά, ράβδοι χρυσού και ένα κάμπριο Mercedes-Benz. (©Jefferson Siegel for The New York Times)
Ο κ. Χάνα και ο επιχειρηματικός συνεργάτης του, Χοσέ Ουρίμπε, είδαν στη συνέχεια ακόμα ένα «παράθυρο» για να χρησιμοποιήσουν τον κ. Μενέντεζ, είπαν οι εισαγγελείς. Γνώριζαν ότι η κ. Μενέντεζ είχε πρόσφατα πάθει τροχαίο και χρειαζόταν αυτοκίνητο, γι’ αυτό προσφέρθηκαν να αγοράσουν στο ζευγάρι μια νέα Mercedes-Benz C-300 κάμπριο, αξίας άνω των 60.000 δολαρίων.
Σε αντάλλαγμα, ζήτησαν από τον κ. Μενέντεζ να παρέμβει σε συνεχιζόμενη δίωξη και ποινική έρευνα στην οποία εμπλέκονται οι επιχειρηματικοί συνεργάτες του κ. Ουρίμπε. Ο 56χρονος Ουρίμπε, ο οποίος εργαζόταν στον κλάδο των φορτηγών και των ασφαλειών, είχε καταδικαστεί στο παρελθόν για απάτη.
Στις αρχές του 2019, ο κ. Μενέντεζ επικοινώνησε με έναν ανώτερο εισαγγελέα στο γραφείο του γενικού εισαγγελέα του Νιου Τζέρσεϊ που επέβλεπε τις υποθέσεις και τον πίεσε να τις επιλύσει ευνοϊκά για τους κατηγορούμενους, ανέφερε το κατηγορητήριο. Ο εισαγγελέας δεν δέχτηκε να παρέμβει, αλλά μία από τις υποθέσεις κατέληξε σε συμφωνία χωρίς ποινή φυλάκισης. Στην άλλη, δεν απαγγέλθηκαν ποτέ κατηγορίες.
Λίγες μέρες αφότου ο κ. Μενέντεζ τηλεφώνησε στον εισαγγελέα, η κ. Μενέντεζ έστειλε μήνυμα στον κ. Χάνα: «Ολα είναι ΤΕΛΕΙΑ! Είμαι τόσο ενθουσιασμένη που θα πάρω ένα αυτοκίνητο την επόμενη εβδομάδα». Συνάντησε τον κ. Ουρίμπε στο πάρκινγκ εστιατορίου, όπου της έδωσε περίπου 15.000 δολάρια σε μετρητά. Εδωσε την προκαταβολή για τη νέα της Mercedes την επόμενη μέρα. «Είσαι ένας θαυματοποιός που κάνει τα όνειρα πραγματικότητα, θα το θυμάμαι πάντα», έγραψε στον κ. Ουρίμπε.
«Αθετημένες υποσχέσεις»
Εκείνη την περίοδο όμως προέκυψε ένα πρόβλημα. Η εταιρεία κρέατος χαλάλ του κ. Χάνι –IS EG Halal Certified Inc.– είχε ελάχιστα έως καθόλου έσοδα. Η κ. Μενέντεζ, για την οποία οι εισαγγελείς είπαν ότι έλαβε «δουλειά χαμηλής ή καθόλου εμφάνισης» εκεί, άρχισε να παραπονιέται στους επιχειρηματικούς συνεργάτες του κ. Χάνα ότι δεν πληρωνόταν. Εστειλε μήνυμα στον κ. Μενέντεζ για το πόσο αναστατώθηκε από τις αθετημένες υποσχέσεις του κ. Χάνα.
Ενα σημαντικό βήμα έγινε την άνοιξη του 2019. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση έδωσε στην εταιρεία του κ. Χάνα το μονοπώλιο όσον αφορά την πιστοποίηση των αμερικανικών εξαγωγών τροφίμων στην Αίγυπτο ως συμβατές με τα πρότυπα χαλάλ, σύμφωνα με τον ισλαμικό νόμο. Η εταιρεία του κ. Χάνα, παρά το όνομά της, δεν είχε εμπειρία με την πιστοποίηση χαλάλ.
Ένα τεράστιο οικονομικό κέρδος καταφτάνει
Την ημέρα αφότου ένας Αιγύπτιος αξιωματούχος ενημέρωσε τον κ. Χάνα ότι η εταιρεία του θα γινόταν πιθανότατα ο μοναδικός πιστοποιητής χαλάλ για τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ, η κ. Μενέντεζ έστειλε μήνυμα στον γερουσιαστή: «Φαίνεται ότι πέρασε το χαλάλ. Μπορεί να είναι ένα φανταστικό 2019 σε όλα». Το κατηγορητήριο δεν αναφέρει εάν ο κ. Μενέντεζ χρησιμοποίησε τη θέση του για να επηρεάσει την απόφαση της Αιγύπτου.
Αμέσως μετά, η κ. Μενέντεζ δημιούργησε μια συμβουλευτική εταιρεία, τη Strategic International Business Consultants LLC, η οποία, σύμφωνα με τους εισαγγελείς, χρησιμοποιήθηκε για λήψη δεκάδων χιλιάδων δολαρίων σε δωροδοκίες. Το μονοπώλιο του κ. Χάνα, ωστόσο, αύξησε το κόστος για ορισμένους προμηθευτές κρέατος των ΗΠΑ, κάτι που δεν διέφυγε την προσοχή του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ. Την άνοιξη του 2019, αξιωματούχοι του USDA ζήτησαν από την Αίγυπτο να επανεξετάσει τα μονοπωλιακά δικαιώματα για την πιστοποίηση χαλάλ, τα οποία είχαν προηγουμένως χορηγηθεί σε λίγες εταιρείες.
Κατόπιν αιτήματος του κ. Χάνα, ο κ. Μενέντεζ κάλεσε υψηλόβαθμους αξιωματούχους του USDA και τους ζήτησε να σταματήσουν να αντιτίθενται στο μονοπώλιο, ανέφεραν οι εισαγγελείς. Ο υπάλληλος δεν συμφώνησε με τις απαιτήσεις του κ. Μενέντεζ, αλλά ο κ. Χάνα συνέχισε να διατηρεί τον αποκλειστικό έλεγχο της αιγυπτιακής πιστοποίησης.
Δύο μήνες αργότερα, είπαν οι εισαγγελείς, ο κ. Χάνα χρησιμοποίησε την εταιρεία χαλάλ για να πληρώσει περίπου 23.000 δολάρια στην κ. Μενέντεζ για να τη βοηθήσει να παραμείνει ενήμερη στο στεγαστικό της δάνειο, ενώ βρισκόταν σε διαδικασία πτώχευσης.
«Αξίζω περισσότερα»
Ωστόσο, οι εισαγγελείς λένε, η κ. Μενέντεζ ένιωθε ότι άξιζε περισσότερα χρήματα για όλη τη βοήθεια που έδινε ο φίλος της στον κ. Χάνα, ειδικά αφού ο γερουσιαστής είχε συμφωνήσει να συναντηθεί με μερικούς ανώτερους Αιγύπτιους αξιωματούχους. Εστειλε στον κ. Μενέντεζ: «Είμαι πολύ στενοχωρημένη».
Ήθελε να παραπονεθεί σε έναν από τους επιχειρηματικούς συνεργάτες του κ. Χάνα, αλλά ο κ. Μενέντεζ την προειδοποίησε: «Οχι, δεν πρέπει να στείλεις μήνυμα ή email». Αντ’ αυτού έκανε μια κλήση. Την επόμενη μέρα, η εταιρεία χαλάλ του κ. Χάνα έστειλε 10.000 δολάρια στη συμβουλευτική εταιρεία της. Καθώς το σχέδιό τους διευρύνθηκε, είπαν οι εισαγγελείς, διέγραφαν όλο και περισσότερα μηνύματα και emails.
Η εμπλοκή με τον Φίλιπ Σέλινγκερ
Λίγους μήνες αφότου το ζευγάρι παντρεύτηκε τον Οκτώβριο του 2020, ο κ. Μενέντεζ συναντήθηκε με τον Φίλιπ Σέλινγκερ, πιθανό υποψήφιο για να διοριστεί εισαγγελέας των ΗΠΑ στο Νιου Τζέρσεϊ, τον κορυφαίο ομοσπονδιακό εισαγγελέα της πολιτείας.
Αυτή τη φορά, ανέφερε το κατηγορητήριο, ο κ. Μενέντεζ εκτελούσε το τέλος μιας άλλης διεφθαρμένης διαπραγμάτευσης. Στη συνάντηση, ο κ. Μενέντεζ επέκρινε τη συνεχιζόμενη υπόθεση εναντίον του Φρεντ Ντάιμπες, ο οποίος διώχθηκε το 2018 από ομοσπονδιακούς εισαγγελείς στο Νιου Τζέρσεϊ. Τύχαινε επίσης να είναι επιχειρηματικός συνεργάτης του κ. Χάνα και μακροχρόνιος βοηθός άντλησης κεφαλαίων για τον κ. Μενέντεζ.
Όταν ο κ. Σέλινγκερ είπε ότι ίσως χρειαστεί να παραιτηθεί από την έρευνα ούτως ή άλλως λόγω προηγούμενης σύγκρουσης συμφερόντων, ο κ. Μενέντεζ είπε ότι δεν θα τον πρότεινε για εισαγγελέα στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Τελικά, ο κ. Μενέντεζ πρότεινε τον κ. Σέλινγκερ για την υποψηφιότητα, πιστεύοντας ότι θα μπορούσε να επηρεάσει την έρευνα εάν ο κ. Σέλινγκερ κατείχε αυτή τη θέση, είπαν οι εισαγγελείς. Το κατηγορητήριο δεν ανέφερε γιατί ο κ. Μενέντεζ το πίστευε αυτό.
Στις αρχές του 2022, ο κ. Μενέντεζ πραγματοποίησε δύο τηλεφωνήματα στον ομοσπονδιακό εισαγγελέα που επέβλεπε την υπόθεση του κ. Ντάιμπες. Λίγα λεπτά μετά τη δεύτερη κλήση, ο κ. Μενέντεζ τηλεφώνησε απευθείας στον κ. Ντάιμπες.
Δύο μήνες αργότερα, η κ. Μενέντεζ έφαγε μεσημεριανό με τον κ. Ντάιμπες και του έστειλε μήνυμα στη συνέχεια: «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ, Φρεντ», με μια σειρά από emojis. Την επομένη η κ. Μενέντεζ συναντήθηκε με έναν κοσμηματοπώλη που ήταν φίλος του κ. Ντάιμπες και πούλησε στον κοσμηματοπώλη δύο ράβδους χρυσού που οι εισαγγελείς πιστεύουν ότι προηγουμένως ανήκαν στον κ. Ντάιμπες, αξίας περίπου 120.000 δολαρίων εκείνη την εποχή.
Το γραφείο του εισαγγελέα των ΗΠΑ στο Νιου Τζέρσεϊ δεν λύγισε στην εκστρατεία πίεσης, ανέφερε το κατηγορητήριο. Ο κ. Ντάιμπες ομολόγησε την ενοχή του τον Απρίλιο του 2022.
Αρχίζει το ξεκαθάρισμα για το ζεύγος Μενέντεζ
Τον Ιούνιο του 2022, ομοσπονδιακοί πράκτορες έκαναν έφοδο στο σπίτι τους. Ορισμένοι από τους φακέλους που περιείχαν τα ρολά με μετρητά είχαν τα δακτυλικά αποτυπώματα και το DNA του κ. Ντάιμπες και του οδηγού του.
Μετά την έρευνα, ο κ. Ουρίμπε σταμάτησε να κάνει τις μηνιαίες πληρωμές στο κάμπριο Mercedes. Ο κ. Μενέντεζ έγραψε στη σύζυγό του μια επιταγή ύψους 23.000 δολαρίων, μέρος της οποίας έδωσε στον κ. Ουρίμπε με το υπόμνημα: «προσωπικό δάνειο». Το κατηγορητήριο δεν διευκρίνισε ποιος ήταν ο σκοπός της πληρωμής.
Ήταν πολύ αργά. Την Παρασκευή, στον κ. Μενέντεζ απαγγέλθηκαν τρεις ομοσπονδιακές κατηγορίες και παραιτήθηκε προσωρινά από την προεδρία του στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας. Το κατηγορητήριο «έδειχνε» επίσης τη σύζυγό του, τον κ. Χάνα, τον κ. Ουρίμπε και τον κ. Ντάιμπες. Ο δικηγόρος του κ. Ντάιμπες είπε ότι ήταν βέβαιος ότι ο πελάτης του θα απαλλάσσονταν από τις κατηγορίες. Σε απάντηση στις αυξανόμενες εκκλήσεις για παραίτησή του, ο κ. Μενέντεζ εξέδωσε νέα δήλωση αργά την Παρασκευή. «Δεν μου αρέσει πόσο γρήγορα σπεύδουν ορισμένοι να κρίνουν έναν Λατίνο και να τον διώξουν από τη θέση του», είπε. «Δεν πάω πουθενά».
