Kathimerini.gr
Βασίλης Ανδριανόπουλος
Σχεδόν ενάμιση χρόνο από τη σύλληψη της Εύας Καϊλή παραμένει άγνωστο σε ποιο στάδιο βρίσκεται η έρευνα των βελγικών αρχών για το Qatargate. Η απόσυρση από την υπόθεση το περασμένο καλοκαίρι του έως τότε επικεφαλής ανακριτή, φαίνεται πως έχει οδηγήσει σε σημαντικές καθυστερήσεις. Αρκετοί είναι αυτοί που κάνουν λόγο για έρευνα που έχει βαλτώσει, αν και κανείς –πέραν των αρμόδιων Bέλγων εισαγγελέων– δεν φαίνεται να έχει εικόνα για το τι πραγματικά συμβαίνει. Στις λίγες εβδομάδες που απομένουν έως τις ευρωεκλογές, θεωρείται πλέον πολύ δύσκολο να δούμε κάποια δικαστική εξέλιξη για ένα σκάνδαλο που συντάραξε την Ευρώπη. Ενα σκάνδαλο που έπληξε όσο λίγα την εικόνα του Ευρωκοινοβουλίου.
«Είναι επιτέλους ώρα να συμβεί κάτι»
Ο Ντάνιελ Φρόιντ, Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων και συμπρόεδρος της διακομματικής ομάδας του Ευρωκοινοβουλίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, σχολίασε στην «Κ» πως αυτές οι έρευνες συνήθως παίρνουν πολύ χρόνο. «Βλέπουμε ότι τώρα για παράδειγμα, οι δικηγόροι της Καϊλή προσπαθούν διαφορετικά πράγματα για να ελέγξουν αν η βελγική δικαιοσύνη έκανε διαδικαστικά λάθη». Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τον ίδιο, «η διαδικασία προφανώς πρέπει να ξεκινήσει σύντομα. Ερευνούν εδώ και ενάμιση χρόνο. Είναι επιτέλους ώρα να συμβεί κάτι. Και θα ήθελα να δω κάτι να ξεκινήσει πριν από τις εκλογές. Διαφορετικά, αρχίζει να γίνεται περίεργο».
Θα ήθελα να δω κάτι να ξεκινήσει πριν από τις εκλογές. Διαφορετικά, αρχίζει να γίνεται περίεργο.
Σχετικά με το αν θεωρεί πως αυτός είναι εφικτός στόχος, ο ίδιος παρουσιάστηκε αρνητικός: «Πλέον θα ήμουν πολύ έκπληκτος αν συνέβαινε κάτι πριν τις εκλογές. Η πραγματική δικαστική διαδικασία δεν έχει καν ξεκινήσει. Ολα εξαρτώνται από τη βελγική δικαιοσύνη, αλλά βασικά, μέχρι στιγμής, γνωρίζουμε ελάχιστα σχετικά με το τι πρόκειται να συμβεί».
«Θα πρόκειται για καταστροφή»
Τον περασμένο Ιούνιο, ο επικεφαλής Βέλγος ανακριτής του QatarGate, Μισέλ Κλεζ, ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από την υπόθεση. Η απόφαση ήρθε σε συνέχεια των αποκαλύψεων ότι ο γιος του συνεργαζόταν επιχειρηματικά με τον γιο της πρώην ευρωβουλευτού Μαρί Αρίνα. Η συγκεκριμένη δεν διώκεται, ωστόσο το όνομά της αναφέρεται σε ένταλμα σύλληψης, ως μέλος μιας ομάδας ευρωβουλευτών που φέρονταν να εκτελούσαν τις εντολές του Αντόνιο Παντσέρι. Του ανθρώπου δηλαδή, που έχει υπογράψει συμφωνία συνεργασίας με τις βελγικές αρχές και φέρεται να είναι το κεντρικό πρόσωπο του σκανδάλου.
Επρόκειτο για μια εξέλιξη μη ιδανική σύμφωνα με τον κ. Φρόιντ, καθώς «η αλλαγή του εισαγγελέα ερευνών μεσούσης της έρευνας, για εμένα δεν υπήρξε μια καλή στιγμή. Ελπίζω ότι στο τέλος θα έχουν αρκετά στοιχεία για να ασκήσουν διώξεις». Αν αυτό δεν συμβεί και μάλιστα «εξαιτίας σφαλμάτων της βελγικής δικαιοσύνης», τότε, σύμφωνα με τον ίδιο, «θα πρόκειται για καταστροφή». Αλλωστε, όπως σχολίασε «υπάρχει πάντα ο κίνδυνος» να μην υπάρξουν καταδικαστικές αποφάσεις στην υπόθεση. Ενδεχόμενο που ο ίδιος ξορκίζει, καθώς «θεωρώ ότι θα ήταν πολύ επιζήμιο για τη φήμη του Ευρωκοινοβουλίου και σίγουρα για τη φήμη της βελγικής δικαιοσύνης».
«Αυτά δεν μου φαίνονται πολύ πιστευτά»
Απαντώντας στο αν θεωρεί πως υπάρχει σκάνδαλο, ο ίδιος σχολίασε ότι «φαίνεται ότι έχει υπάρξει έγκλημα. Ολη η Ευρώπη είδε τις φωτογραφίες με τις βαλίτσες γεμάτες χαρτονομίσματα. Πιστεύω ότι καθώς οδηγούμαστε στις ευρωκλογές, είναι σημαντικό να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των ανθρώπων. Είμαι όμως οπαδός του κράτους δικαίου. Για να καταδικάσεις κάποιον, απαιτείται μια σωστή διαδικασία. Χρειάζονται αποδεικτικά στοιχεία και μια απόφαση από ένα δικαστήριο. Αν δεν αποδειχθεί η ενοχή κάποιων ανθρώπων, αυτό μπορεί να είναι απογοητευτικό, αλλά αποτελεί μέρος ενός λειτουργικού συστήματος κράτους δικαίου».
Αναφορικά με τον ρόλο της Εύας Καϊλή στην υπόθεση, ο κ. Φρόιντ απάντησε ότι «δεν μπορώ να γνωρίζω, δεν είμαι ένας εκ των ανακριτών». Ωστόσο, ο ίδιος αναφέρθηκε σε πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε η κ. Καϊλή στον τηλεοπτικό σταθμό Arte, όπου «υποστηρίζει ότι υπήρξε θύμα κάποιας συνωμοσίας και πως βρήκε τα χρήματα στο σπίτι της και μετά έστειλε τον πατέρα της μακριά με αυτά τα χρήματα. Ολα αυτά δεν μου φαίνονται πολύ πιστευτά».
«Ποιες αποφάσεις ήθελαν να επηρεάσουν;»
Ενα σημαντικό ερώτημα που δεν έχει έως τώρα απαντηθεί, είναι σύμφωνα με τον κ. Φρόιντ, οι αποφάσεις που «ήθελαν οι Καταριανοί να επηρεάσουν. Υπάρχουν κάποιες εικασίες γύρω από το Μουντιάλ του 2022. Eκείνη την περίοδο, υποτίθεται ότι θα ψηφίζαμε για την απελευθέρωση της βίζας για τους πολίτες του Κατάρ, αλλά μπήκε στον πάγο μετά τη σύλληψη της Καϊλή». Δεν είναι όμως μόνο αυτό, αφού «υπάρχει μια συμφωνία, βάσει της οποίας η Qatar Airways αποκτά πρόσβαση στους ουρανούς της Ευρώπης. Η συμφωνία δεν έχει μπει πραγματικά σε πορεία, αλλά παραμένει σε ισχύ».
Το σημαντικότερο όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «στην πραγματικότητα ποτέ δεν εξέτασε αν έχουν επηρεαστεί οποιεσδήποτε αποφάσεις. Πρέπει να ξαναψηφίσουμε για ορισμένα θέματα ή να επανεξετάσουμε συγκεκριμένες αποφάσεις; Δεν το γνωρίζω, αφού αυτή η κοινοβουλευτική έρευνα δεν έγινε ποτέ».
Αναφορικά με το γιατί πιστεύει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν κινήθηκε προς αυτή την κατεύθυνση, ο κ. Φρόιντ θεωρεί ότι αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι «κάποιοι φοβήθηκαν ότι επιπρόσθετη έρευνα μπορεί να προκαλούσε περαιτέρω φθορά στη φήμη του Κοινοβουλίου. Πιστεύω όμως, ότι το να καθαρίσεις το σπίτι σου, είναι καλύτερο από το να κρύψεις τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Κι αυτή ήταν η απόφαση που πάρθηκε εκείνη τη στιγμή».
Τα μέτρα του Ευρωκοινοβουλίου
Σχετικά με τα μέτρα που έχει πάρει έκτοτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να αποτρέψει την μελλοντική εμφάνιση εσωτερικών υποθέσεων διαφθοράς, ο ίδιος επεσήμανε ότι «θεσπίστηκε κανόνας ότι όλες οι συναντήσεις με λομπίστες και εκπροσώπους τρίτων χωρών που έχουν τα μέλη του Κοινοβουλίου, πρέπει να δημοσιεύονται. Επίσης, όλοι οι ευρωβουλευτές θα υποβάλλουν δήλωση περιουσιακής κατάστασης στην αρχή και στο τέλος της θητείας τους, ώστε να ελεγχθεί αν έχουν πλουτίσει πέραν του μισθού τους. Δυστυχώς, αυτό θα τεθεί σε λειτουργία κατά την επόμενη θητεία και αυτές οι δηλώσεις δεν θα είναι δημόσιες, αλλά προσβάσιμες μόνο στους ερευνητές».
Ακόμη ένα μέτρο σύμφωνα με τον ίδιο, αφορά την προ ολίγων ημερών θέσπιση του Σώματος Δεοντολογίας της Ε.Ε., που θα αποτελείται από πέντε ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι θα μπορούν να εξετάζουν μεμονωμένες περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων και να εκδίδουν συστάσεις βάσει πορισμάτων τους. Σύμφωνα με τον κ. Φρόιντ, πρόκειται για μια θετική εξέλιξη, καθώς «έχουμε αρκετούς, σύγχρονους κανόνες διαφάνειας. Αν τους παραβιάσεις όμως, δεν συμβαίνει τίποτα. Με αυτό το νέο ανεξάρτητο όργανο δεοντολογίας, ελπίζω ότι αυτή η κουλτούρα ατιμωρησίας θα σταματήσει». Μια κουλτούρα που, σύμφωνα με τον ίδιο, έχει συμβάλει «στο να αισθάνονται κάποιοι ανέγγιχτοι και ότι μπορούν να ξεφύγουν ακόμη και με δωροδοκίες».
«Θεωρώ πως δεν ήταν το τελευταίο σκάνδαλο»
Αναφορικά με το αν θεωρεί ότι αυτά τα μέτρα είναι αρκετά, ο κ. Φρόιντ θεωρεί πως αυτό «θα φανεί στο μέλλον. Θεωρώ πως αυτό δεν ήταν το τελευταίο σκάνδαλο. Πρόκειται πάντως για έναν συνεχή αγώνα. Μερικές φορές πρέπει να δούμε πώς λειτουργούν στην πράξη τα μέτρα, προκειμένου να τα διορθώσουμε. Αλλωστε, οι άνθρωποι θα βρίσκουν πάντα το επόμενο παραθυράκι. Το σημαντικότερο είναι να είμαστε αρκετά γρήγοροι να κλείνουμε αυτά τα παραθυράκια».
Λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές, αν οι πολίτες «έχουν την εντύπωση ότι όλοι είναι διεφθαρμένοι, ότι απλώς γεμίζουν τις τσέπες τους, τότε χάνουμε τη μάχη κατά της διαφθοράς. Κάποιοι πολιτικοί όντως είναι διεφθαρμένοι, αλλά μην τους ψηφίζετε, ούτε αυτούς ούτε το κόμμα τους. Βεβαιωθείτε ότι εκλέγετε στο κοινοβούλιο ανθρώπους που αγωνίζονται για περισσότερη διαφάνεια. Αυτό κάνει τη διαφορά».
