Λίγες ώρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, υγειονομικοί εργαζόμενοι στον νότο έθεσαν σε εφαρμογή ένα μυστικό σχέδιο για την προστασία των παιδιών.
Υπήρχαν υποψίες ότι οι Ρώσοι απήγαγαν ορφανά και τα έστελναν στη Ρωσία, έτσι οι εργαζόμενοι στο παιδικό νοσοκομείο της Χερσώνας άλλαξαν το ιατρικό ιστορικό των παιδιών αυτών, ώστε να φαίνεται ότι ήταν πολύ άρρωστα για να μετακινηθούν.
«Γράψαμε σκόπιμα ψευδείς πληροφορίες ότι τα παιδιά ήταν άρρωστα και δεν ήταν δυνατόν να μεταφερθούν», δήλωσε η Δρ. Όλγκα Πιλιάρκσα, επικεφαλής του τομέα της Εντατικής Θεραπείας. «Φοβόμασταν ότι [οι Ρώσοι] θα το καταλάβαιναν… [αλλά] αποφασίσαμε ότι θα σώζαμε τα παιδιά με οποιοδήποτε κόστος».
Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, οι Ρώσοι κατηγορούνται ότι απελαύνουν παιδιά από την Ουκρανία και τα στέλνουν είτε στη Ρωσία είτε σε περιοχές υπό ρωσική κατοχή, ώστε να τα μεγαλώσουν στην άλλη πλευρά των συνόρων. Σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, τουλάχιστον 1.000 παιδιά έχουν απαχθεί από σχολεία και ορφανοτροφεία στη Χερσώνα, όσο καιρό η περιοχή τελεί υπό ρωσική κατοχή. Το πού βρίσκονται σήμερα παραμένει άγνωστο.
Ωστόσο, κάτοικοι αναφέρουν ότι ακόμη περισσότερα παιδιά θα είχαν χαθεί, εάν δεν γίνονταν προσπάθειες για την προστασία τους από κάποιους στην κοινότητα, οι οποίοι διακινδύνευσαν τις ζωές τους για να κρύψουν όσο περισσότερους ανήλικους μπορούσαν.
Στην αρχή της εισβολής, μια τοπική ομάδα προσπάθησε να κρύψει τα παιδιά σε μια εκκλησία. Σύμφωνα με τους ντόπιους, αρκετούς μήνες αργότερα, οι Ρώσοι τα βρήκαν, τα επέστρεψαν στο ορφανοτροφείο και στη συνέχεια τα εγκατέλειψαν.
Το Associated Press ανέφερε σε ρεπορτάζ του ότι η Ρωσία προσπαθεί να αποσπάσει χιλιάδες παιδιά από την Ουκρανία προκειμένου να τα δώσει σε ρωσικές οικογένειες για αναδοχή ή υιοθεσία. Το AP διαπίστωσε ότι αξιωματούχοι απέλασαν παιδιά από την Ουκρανία στη Ρωσία ή σε εδάφη που ελέγχονται από τη Ρωσία χωρίς τη συγκατάθεση των παιδιών. Μάλιστα, είπαν ψέματα στα παιδιά ότι δεν τα ήθελαν οι γονείς τους, χρησιμοποιώντας τα για σκοπούς προπαγάνδας και δίνοντάς τους ρωσική υπηκοότητα.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον, Ρώσοι αξιωματούχοι διεξάγουν σκόπιμη εκστρατεία ερήμωσης του πληθυσμού στα κατεχόμενα μέρη της Ουκρανίας και απελαύνουν παιδιά υπό το πρόσχημα προγραμμάτων ιατρικής αποκατάστασης και προγραμμάτων υιοθεσίας.
Οι ρωσικές αρχές έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι η μεταφορά παιδιών στη Ρωσία έχει σκοπό να τα προστατεύσει από εχθροπραξίες. Επίσης, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι η χώρα αρπάζει και απελαύνει παιδιά και σημειώνει πως οι αρχές αναζητούν συγγενείς παιδιών χωρίς γονείς, σε μια προσπάθεια να τα στείλουν σπίτι τους, όταν αυτό είναι δυνατόν.
Η Ρωσίδα διαμεσολαβήτρια για τα δικαιώματα των παιδιών, Μαρία Λβόβα Μπέλοβα, επέβλεψε προσωπικά τη μεταφορά εκατοντάδων ορφανών από περιοχές της Ουκρανίας, οι οποίες ελέγχονται από τη Ρωσία, για υιοθεσία από ρωσικές οικογένειες. Ισχυρίστηκε ότι σε μερικά από τα παιδιά προσφέρθηκε η ευκαιρία να επιστρέψουν στην Ουκρανία, αλλά αρνήθηκαν. Η δήλωσή της όμως δεν ήταν εφικτό να επιβεβαιωθεί.
Ο περιφερειακός σύμβουλος της UNICEF για την προστασία του παιδιού στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, Αάρον Γκρίνμπεργκ, δήλωσε ότι μέχρι να επαληθευτεί η τύχη των γονιών ενός παιδιού ή άλλων στενών συγγενών του, κάθε παιδί που είναι μόνο του πρέπει να θεωρείται ότι έχει ζωντανούς στενούς συγγενείς και οικογένεια, σε όποια χώρα και αν βρεθεί.
«Η τοπική και η εθνική Ασφάλεια αλλά και όλες οι αρμόδιες αρχές αναζητούν τα παιδιά που μετακινήθηκαν, αλλά ακόμα δεν γνωρίζουν τι τους συνέβη, δήλωσε η Γκαλίνα Λουγκόβα, επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης της Χερσώνας. «Δεν γνωρίζουμε τη μοίρα αυτών των παιδιών… δεν ξέρουμε πού βρίσκονται τα παιδιά από τα ορφανοτροφεία και τα άλλα μας ιδρύματα, και αυτό είναι ένα πρόβλημα», κατέληξε η Λουγκόβα.
Κείμενο/Φωτογραφίες: Associated Press