Του Βασίλη Νέδου
Η ανάγκη εξεύρεσης ενδιαμέσων που να μπορούν να μιλήσουν με σχετική αξιοπιστία τόσο με τη Μόσχα όσο και με το Κίεβο, αλλά και να ανήκουν στην ευρύτερη δυτική αρχιτεκτονική ασφαλείας, έχει αναδείξει τις τελευταίες ημέρες την Τουρκία και το Ισραήλ. Οι ραγδαίες εξελίξεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η σφοδρότατη αντίδραση της Δύσης εκ των πραγμάτων οδηγούν σε σύγκλιση των περιφερειακών συμφερόντων Τουρκίας και Ισραήλ, δύο χωρών που αφενός διατηρούν σχέσεις με την Ουάσιγκτον (έστω και –στην περίπτωση της Αγκυρας– τραυματισμένες), αφετέρου τα άμεσα εθνικά τους συμφέροντα, εν προκειμένω η κατάσταση στη Συρία, έχουν μετατρέψει τη συνεννόηση με τη Μόσχα σε εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση. Η Αθήνα παρακολουθεί αυτήν την εκ των συνθηκών προσέγγιση ανάμεσα στο Ισραήλ και την Τουρκία και προσαρμόζεται αναλόγως, καθώς ούτε οι διαφορές με την Αγκυρα έχουν εκλείψει λόγω της ουκρανικής κρίσης ούτε όμως και η πολύ στενή συνεργασία με την Ιερουσαλήμ μετέπεσε σε μικρότερης αξίας προτεραιότητα. Δεδομένης της θέσης της Ελλάδας εντός Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, οι δυνατότητες ελιγμών είναι πολύ πιο περιορισμένες, κάτι που εκ των πραγμάτων περιπλέκει έτι περαιτέρω τις περιφερειακές δυναμικές.
Σημειώνεται ότι σήμερα επισκέπτεται την Αγκυρα ο πρόεδρος του Ισραήλ Γιτζάκ Χέρτσογκ, ενώ λίγα 24ωρα νωρίτερα ο πρωθυπουργός της χώρας Ναφτάλι Μπένετ συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν και εν συνεχεία συνομίλησε με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Επίκειται συνάντηση (μένει να πραγματοποιηθεί) ανάμεσα στους υπουργούς Εξωτερικών Ρωσίας και Ουκρανίας Σεργκέι Λαβρόφ και Ντμίτρο Κουλέμπα στην Αττάλεια, με οικοδεσπότη τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Ηδη έχουν πραγματοποιηθεί και άλλες συναντήσεις.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν συνάντησε προχθές στη Ρίγα της Λετονίας τον Ισραηλινό ομόλογό του Γιαΐρ Λαπίντ με αντικείμενο συζήτησης το Ουκρανικό αλλά και τις εξελισσόμενες συνομιλίες γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (JCPOA). Δύο ημέρες νωρίτερα, η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουέντι Σέρμαν έκανε μια στάση στην Αγκυρα, όπου συναντήθηκε με τον μόνιμο υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Σεντάτ Ονάλ με αντικείμενο την Ουκρανία αλλά και, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «τη σημασία του στρατηγικού μηχανισμού ΗΠΑ – Τουρκίας που θα εμβαθύνει και θα επεκτείνει την ήδη εύρωστη συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες μας».
Την ίδια στιγμή φαίνεται ότι η μετωπική σύγκρουση Δύσης και Ρωσίας επαναφέρει την ιδέα του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, τουλάχιστον με βάση πρόσφατες δηλώσεις του Μάικλ Γουίρθ, προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Chevron, η οποία συμμετέχει στα κονσόρτσια που ελέγχουν τα κοιτάσματα «Ταμάρ» και «Λεβιάθαν» στο Ισραήλ και «Αφροδίτη» στην Κύπρο. Ο κ. Γουίρθ δήλωσε τη Δευτέρα που πέρασε στο συνέδριο ενέργειας CERAWeek (Jerusalem Post) ότι οι ελλείψεις της Ευρώπης σε φυσικό αέριο και η έκρηξη των τιμών σε ρεκόρ ετών έχουν αναβιώσει τη συζήτηση για τον EastMed.
