Σταύρος Τζίμας
Σκληρή αντιπαράθεση σε επίπεδο ρητορικής και κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας προκάλεσαν οι εορτασμοί το Σάββατο στα Σκόπια, του διεκδικούμενου και από τις δύο πλευρές ως εθνικού ήρωα, επαναστάτη του 19ου αιώνα Γκότσε Ντέλτσεφ.
Τα πνεύματα πλην των επίσημων ανακοινώσεων και δηλώσεων στο ανώτατο επίπεδο οξύνθηκαν και στο «πεδίο», με συλλήψεις Βούλγαρων προσκυνητών και βανδαλισμούς σε συλλόγους προσκείμενους στη Βόρεια Μακεδονία, στην επικράτεια της Βουλγαρίας.
Το βουλγαρικό ΥΠΕΞ σε ανακοίνωσή του κατηγόρησε τις Αρχές της Βόρειας Μακεδονίας ότι εμπόδισαν με χρήση βίας και συλλήψεις στα σύνορα Βούλγαρους προσκυνητές, μεταξύ των οποίων και τρεις ευρωβουλευτές, να μεταβούν στα Σκόπια για προσκύνημα.
Χαρακτήρισε μάλιστα τη στάση των Αρχών της Βόρειας Μακεδονίας «ταπεινωτική και απαράδεκτη προς τον βουλγαρικό λαό και τη Δημοκρατία της Βουλγαρίας» και υποστήριξε ότι «προκάλεσαν σοβαρή ζημιά στη διαδικασία αποκατάστασης της εμπιστοσύνης».
Ως απότοκο της κλιμακούμενης ρητορικής όξυνσης, και σε αντίποινα του ξυλοδαρμού του προέδρου φιλοβουλγαρικού σωματείου στην Αχρίδα πριν από μερικές εβδομάδες, στο Μπλαγκόεβγκραντ της νότιας Βουλγαρίας άγνωστοι κατέστρεψαν το Σάββατο τα γραφεία του νεοσύστατου πολιτιστικού συλλόγου «Νικολά Βεντσάροφ», ήρωα των Σλαβομακεδόνων, πυροδοτώντας έντονες αντιδράσεις στα Σκόπια. Ο πρόεδρος Στέβο Πενταρόφσκι δήλωσε ότι «οι βανδαλισμοί και τα εγκλήματα αυτού του είδους δεν συνάδουν με τις ευρωπαϊκές αξίες και ως εκ τούτου πρέπει να καταδικάζονται και φυσικά οι δράστες πρέπει να τιμωρούνται δεόντως», ενώ σχετικές δηλώσεις έγιναν και από τον πρωθυπουργό Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι.
Ωστόσο, οι εκατέρωθεν κατηγορίες και απειλές, με αφορμή τον επίμαχο εορτασμό, επεκτάθηκαν στη γενικότερη διαμάχη Σόφιας και Σκοπίων για τις μεταξύ τους εθνοτικές σχέσεις, με τη βουλγαρική πλευρά να μην αναγνωρίζει τη «μακεδονική ταυτότητα» του σλαβικού στοιχείου. Για τον λόγο αυτό και με αξίωση τη συνταγματική αναγνώριση βουλγαρικής μειονότητας έχει μπλοκάρει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας. Στα Σκόπια το ΥΠΕΞ με ανακοίνωση που εξέδωσε για τα γεγονότα κατηγορεί τη Σόφια ότι «ανέχεται και υποθάλπει εδαφικές διεκδικήσεις έναντι της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας».
Καθώς το θερμόμετρο της έντασης ανεβαίνει, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί ασκούν στο παρασκήνιο διπλωματικές πιέσεις σε μια προσπάθεια να κατέβουν οι τόνοι.
