Ντόναλντ Τραμπ: Κατάρα ή… ευλογία το κατηγορητήριο;

Peter Barker

Πολύ πριν εισέλθει στον Λευκό Οίκο, ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ήταν ένας τύπος για τον οποίο κάθε είδους δημοσιότητα αποτελούσε καλή δημοσιότητα. Μάλιστα, κάποτε είχε πει στους συμβούλους του: «Δεν υπάρχει αρνητική δημοσιότητα εκτός αν είσαι παιδόφιλος». 

Και έτσι, ενώ κανείς δεν θέλει να του απαγγελθούν κατηγορίες, ο κ. Τραμπ κατά μία έννοια βρίσκεται ακριβώς εκεί που του αρέσει να βρίσκεται – στην κεντρική αρένα του «τσίρκου», με όλα τα φώτα της δημοσιότητας στραμμένα πάνω του. Πέρασε τις ημέρες από τότε που το σώμα ενόρκων του απήγγειλε κατηγορίες ζώντας τη στιγμή, απολαμβάνοντας την προσοχή όπως κανείς άλλος στη σύγχρονη αμερικανική πολιτική.

Έστειλε το ένα email -για τη συγκέντρωση χρημάτων- μετά το άλλο με τίτλους που άλλοι πολιτικοί θα φοβόντουσαν, όπως «BREAKING: PRESIDENT TRUMP INDICTED» (Έκτακτη είδηση ο Πρόεδρος Τραμπ κατηγορείται) και «RUMORED DETAILS OF MY ARREST» (Φημολογούμενες Λεπτομέρειες για την Σύλληψη μου) και «Yes I’ve been indicted, BUT» (Ναι κατηγορούμαι αλλά) – το “but” είναι ότι μπορείτε ακόμα να του δώσετε χρήματα. Και όταν αποδείχθηκε ότι όντως συγκέντρωσε συνολικά 4 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την καμπάνια του, μέσα στις 24 ώρες που ακολούθησαν την παραπομπή του, το διατυμπάνισε κι αυτό όσο πιο δυνατά μπορούσε.

Αντί να διαφύγει από τον εξευτελισμό να παραδοθεί στις αρχές αυτή την εβδομάδα, ο κ. Τραμπ έστειλε υποχρεωτικά ένα πρόγραμμα σαν να επρόκειτο για προεκλογική περιοδεία, ενημερώνοντας τους πάντες ότι θα πετούσε τη Δευτέρα από τη Φλόριντα στη Νέα Υόρκη, και στη συνέχεια την Τρίτη θα παραδιδόταν για φωτογραφίες, λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και απαγγελία κατηγοριών. Σε περίπτωση που αυτό δεν ήταν αρκετό για να τραβήξει τα βλέμματα, σχεδιάζει στη συνέχεια να επιστρέψει αεροπορικώς στη Φλόριντα για να κάνει μια βραδινή δήλωση σε ώρα αιχμής στο Μαρ-α-Λάγκο, περιτριγυρισμένος από τις κάμερες και τα μικρόφωνα που λατρεύει.

Δεν έχει σημασία ότι οποιοσδήποτε δικηγόρος υπεράσπισης που αξίζει το πτυχίο νομικής θα προτιμούσε να σιωπήσει- κάποιος που γνωρίζει τον κ. Τραμπ δεν μπορεί λογικά να το περιμένει αυτό. Έχει ήδη ξεφτιλίσει τον εισαγγελέα (“εκφυλισμένος ψυχοπαθής”) και τον δικαστή της υπόθεσης (“ΜΕ ΜΙΣΕΙ”) και ελλείψει δικαστικής εντολής σίγουρα θα συνεχίσει να το κάνει. Τα δημόσια σχόλιά του θα μπορούσαν τελικά να χρησιμοποιηθούν εναντίον του στο δικαστήριο, αλλά για τον ίδιο αυτό δεν φαίνεται να είναι λόγος να παραμείνει σιωπηλός.

«Το κόλπο, φυσικά, είναι να καταλάβει όλο τον αέρα – να απαιτήσει όλη την προσοχή, όλο τον χρόνο, να μετατρέψει τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης της δικής του κατηγορίας, σε μια ευκαιριακή στιγμή», δήλωσε η Γκουέντα Μπλερ, συγγραφέας του βιβλίου «Οι Τραμπ», της επίσημης βιογραφίας της οικογένειας του πρώην προέδρου από πολλές γενιές. 

Αντιμετωπίζοντας την υπόθεση ως θέαμα και όχι ως σοβαρό ζήτημα, μπορεί να την απαξιώσει, τουλάχιστον στα μάτια των ίδιων των υποστηρικτών του. Αντί να σκύψει το κεφάλι από ντροπή, όπως θα έκαναν πολλοί που αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο φυλάκισης, το ζει ως ένα ακόμη δράμα σε μια ζωή γεμάτη από τέτοια γεγονότα.

«Ο Τραμπ λέει διαρκώς ψέματα», αναφέρει το γιγαντιαίο πανό στον δρόμο μπροστά από το δικαστήριο της Νέας Υόρκης. [EPA/JUSTIN LANE]

Oι εξέλιξεις «τρέχουν»

Αλλά η ανάγκη του εμμονικού για την τηλεθέαση σταρ για τα φώτα της δημοσιότητας αναπόφευκτα θα τον απομακρύνει από άλλα θέματα μείζονος σημασίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στη μέση μιας σύγκρουσης με τη Ρωσία στην Ουκρανία με πυρηνικά όπλα και η Μόσχα μόλις συνέλαβε έναν Αμερικανό δημοσιογράφο. Η πρόεδρος της Ταϊβάν επισκέπτεται τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια στιγμή έντονης έντασης με το Πεκίνο. Μόλις την Παρασκευή, ο κορυφαίος στρατηγός της Αμερικής προειδοποίησε για την αυξανόμενη σύγκλιση ενός εχθρικού άξονα Κίνας-Ρωσίας-Ιράν.

Το κατηγορητήριο έρχεται «ακριβώς τη στιγμή που η στρατιωτική και οικονομική μας ισχύς αμφισβητείται βαθύτατα από τους αντιπάλους μας», δήλωσε η Χέδερ Α. Κόνλεϊ, πρόεδρος του German Marshall Fund of the United States, μιας οργάνωσης με έδρα την Ουάσινγκτον που επικεντρώνεται στις διατλαντικές σχέσεις. «Από την άποψη της εθνικής ασφάλειας, πρέπει να έχουμε το νου μας στα σημαντικά ζητήματα. Αλλά δυστυχώς, το βλέμμα μας την Τρίτη θα είναι στραμμένο στις δικές μας εσωτερικές αναταραχές».

Για τον πρόεδρο Μπάιντεν, ο οποίος έχει αποφύγει επιμελώς να σχολιάσει τις νομικές περιπέτειες του κ. Τραμπ, η πρώτη ποινική δίωξη ενός πρώην προέδρου θα καταστήσει σίγουρα πολύ πιο δύσκολο να προκαλέσει ενδιαφέρον για την προώθηση του τελευταίου έργου υποδομής ή άλλων επιτευγμάτων που ελπίζει να διαφημίσει καθώς ετοιμάζεται να ξεκινήσει μια εκστρατεία επανεκλογής.

Το προηγούμενο των Φορντ-Νίξον

Κατά κάποιον τρόπο, ο κ. Μπάιντεν αντιμετωπίζει την πρόκληση που αντιμετώπισε ο πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ όταν αποφάσισε να απονείμει χάρη στον προκάτοχό του, Ρίτσαρντ Μ. Νίξον, για το σκάνδαλο Watergate. Ένας από τους συμβούλους του κ. Φορντ ρώτησε τον εισαγγελέα του Watergate πόσος χρόνος θα χρειαζόταν για να προσαχθεί ο κ. Νίξον σε δίκη αν του απαγγελθούν κατηγορίες και του είπαν ότι θα χρειαζόταν ακόμη και ένας χρόνος. Στον κ. Φορντ φάνηκε πολύ δαπανηρό να απορροφηθεί η χώρα από έναν πρώην πρόεδρο στο εδώλιο του κατηγορουμένου για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αλλά αυτές ήταν διαφορετικές εποχές και διαφορετικοί πρόεδροι. Ο κ. Νίξον είχε παραιτηθεί με ντροπή, το κόμμα του τον είχε εγκαταλείψει και προσέφερε απρόθυμα ένα μέτρο μεταμέλειας όταν του δόθηκε χάρη, έστω και αν αυτό δεν ήταν αρκετό για πολλούς. Υπήρχε η αίσθηση ότι ένα κεφάλαιο έκλεινε. Ο κ. Τραμπ κάθε άλλο παρά μετανιωμένος αισθάνεται και, αντί να αποσυρθεί, οργανώνει μια εκστρατεία επιστροφής με την υποστήριξη πολλών στο κόμμα του.

Ο κ. Μπάιντεν έχει ορκιστεί εδώ και καιρό να μην απονείμει χάρη στον κ. Τραμπ και δεν θα μπορούσε ούτως ή άλλως να το κάνει σε μια πολιτειακή υπόθεση όπως αυτή της Νέας Υόρκης ή η εκλογική υπόθεση που ερευνάται στη Τζόρτζια.

Ενώ ο κ. Φορντ επιδίωξε εθνική σύμπνοια και ο κ. Νίξον ουσιαστικά ακολούθησε, ο κ. Τραμπ τροφοδοτεί τη διαίρεση. Ο Ρίτσαρντ Χάαας, πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε ότι ο κίνδυνος τώρα είναι μια «κομματική υπερκάλυψη» που καθιστά ακόμη πιο δύσκολο για τις παρατάξεις να έρθουν κοντά σε σημαντικά ζητήματα όπως η αύξηση του ανώτατου ορίου του χρέους.

«Τα πράγματα ήταν ήδη εξαιρετικά κομματικά και πολωμένα, ιδίως με τη Βουλή των Αντιπροσώπων, και νομίζω ότι αυτό απλώς το επιδεινώνει και όλα τώρα θα αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη απόχρωση», είπε. «Μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες οι επιτροπές της Βουλής να κυνηγήσουν τον πρόεδρο και την οικογένειά του ή άλλα μέλη της κυβέρνησής του».

Αν δεν υπάρξει άλλο κατηγορητήριο και η υπόθεση αυτή εξελιχθεί στη συνήθη σειρά προτάσεων, ακροάσεων και άλλων προκαταρκτικών αψιμαχιών, ίσως να μην είναι τόσο συναρπαστική μέχρι να ξεκινήσει πραγματικά μια δίκη, η οποία μπορεί να απέχει μήνες. Και αν αυτό συμβεί, λένε κάποιοι από τους παλιούς γνώστες της Ουάσινγκτον, ο κ. Μπάιντεν και το Κογκρέσο θα μπορούσαν ακόμα να επικεντρωθούν στις τρέχουσες υποθέσεις.

«Όσο κι αν ο Τραμπ και η ομάδα του θα προσπαθήσουν να κάνουν τα πάντα γύρω από αυτόν, πιστεύω ότι υπάρχει ακόμη η δυνατότητα, ώστε τα μέλη να καταφέρουν να κάνουν τουλάχιστον τα απολύτως απαραίτητα», δήλωσε ο Τζιμ Μάνλεϊ, πρώην ανώτερος σύμβουλος των Δημοκρατικών της Γερουσίας.

«Ενώ οι υποστηρικτές του Τραμπ στη Βουλή των Αντιπροσώπων θα κάνουν πολύ θόρυβο και θα σηκώσουν πολύ καπνό», πρόσθεσε, «δεν προβλέπω ότι το Κογκρέσο θα ξεπεράσει το όριο του χρέους, για παράδειγμα, εξαιτίας του χάους που προκάλεσε ο Τραμπ μετά την απαγγελία κατηγοριών».

«Στοχείο της ταυτότητας του εδώ και δεκαετίες»

Η όρεξη του κ. Τραμπ για προσοχή είναι θεμελιώδες στοιχείο της ταυτότητάς του εδώ και δεκαετίες. Έπαιζε ευχαρίστως τα συζυγικά του ζητήματα και τις σχέσεις του στις ταμπλόιντ εφημερίδες της Νέας Υόρκης- ο χωρισμός του με την πρώτη του σύζυγο Ιβάνα το 1990 έγινε πρωτοσέλιδο 11 συνεχόμενες ημέρες. Του άρεσε να κάνει cameo εμφανίσεις σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές από το «Sex and the City» μέχρι το «Home Alone 2: Lost in New York». Έβαλε το όνομά του στα πάντα, από ξενοδοχεία, γήπεδα γκολφ και πύργους μέχρι μπριζόλες, εμφιαλωμένο νερό και γραβάτες.

«Το πιο μοναδικό πράγμα για τον πρώην πρόεδρο είναι ότι εκτιμά την εικόνα που περιβάλλει ένα γεγονός περισσότερο από την απτή ποιότητά του», δήλωσε ο Μάικλ Ντ’ Αντόνιο, ένας άλλος βιογράφος του Τραμπ. «Η στιγμή θα περάσει, αλλά το άρθρο, η βιντεοκασέτα, η φωτογραφία ή το βιβλίο θα παραμείνουν. Αυτό είναι που θα τον ενδιαφέρει περισσότερο – εκτός βέβαια αν πάει φυλακή».

Όμως η Μπάρμπαρα Α. Ρες, η οποία εργάστηκε για τον κ. Τραμπ επί 18 χρόνια ως στέλεχος στην εταιρεία του και αργότερα αποχώρισε «Για να είμαι ειλικρινής, κανείς δεν λέει στον Ντόναλντ τι να κάνει. Πραγματικά», είπε. «Ακόμα και άνθρωποι που μισούν τον Τραμπ ή αντιπαθούν τον Τραμπ πιθανόν να θεωρούσαν ότι δεν ήταν καλή ιδέα να τον βάλουν στη φυλακή για περιφρόνηση μιας δικαστικής εντολής», πρόσθεσε.