Kathimerini.gr
Νέους προβληματισμούς προκαλεί στις Βρυξέλλες η πρωτοφανής κίνηση της Ολλανδίας να καταθέσει αίτηση στην Κομισιόν ώστε να εξασφαλίσει ρήτρα εξαίρεσης (opt-out) από το ευρωπαϊκό σύστημα μετανάστευσης και ασύλου, λίγες μόνο ημέρες μετά την επαναφορά ελέγχων στα χερσαία σύνορα από τη Γερμανία. Αμεση ήταν –αυτή τη φορά– η απάντηση της Κομισιόν, αποκλείοντας κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Επρόκειτο, πάντως, για υλοποίηση της προεκλογικής υπόσχεσης του ακροδεξιού ηγέτη του Κόμματος της Ελευθερίας (PVV) Γκερτ Βίλντερς, λίγους μόνο μήνες μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού στην Ολλανδία. Και ενώ ο Βίλντερς δεν κατόρθωσε να γίνει πρωθυπουργός, εντούτοις η υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Μαργιολέιν Φάμπερ ανήκει στο κόμμα του.
Δεν μπορεί να υλοποιηθεί, καθώς απαιτείται τροποποίηση νομοθεσίας, ενώ θα ανοίξει και το «κουτί της Πανδώρας», εκτιμούν αναλυτές.
«Πρέπει να αναλάβουμε εμείς ξανά την ευθύνη της πολιτικής ασύλου της χώρας μας», τόνισε χθες το πρωί η Ολλανδή υπουργός, σε μια πρωτοφανή δήλωση για ιδρυτικό κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Η Φάμπερ γράφει ιστορία», έσπευσε να επισημάνει ο Βίλντερς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπενθυμίζοντας ότι είχε δεσμευτεί η χώρα να «αποκτήσει το αυστηρότερο ποτέ καθεστώς ασύλου» στην Ευρώπη. Η επιδίωξη για ρήτρα εξαίρεσης από το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου είχε συζητηθεί από τον περασμένο Ιούλιο, αλλά επιβεβαιώθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα από την κυβέρνηση της Ολλανδίας. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν, όμως, ότι δεν έχει καμία πιθανότητα να υλοποιηθεί, καθώς αφενός απαιτείται εκ νέου τροποποίηση της εξαιρετικά ευαίσθητης νομοθεσίας, αφετέρου θα ανοίξει το «κουτί της Πανδώρας», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Αλλωστε, η ίδια η υπουργός Μετανάστευσης της Ολλανδίας παραδέχεται στην επιστολή της προς την αρμόδια επίτροπο Ιλβα Γιόχανσον ότι η ρήτρα εξαίρεσης θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών, μια μακρά και πολιτικά δύσκολη διαδικασία, που δεν συζητείται από κανένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. Στην επιστολή που δημοσίευσε η ίδια στην πλατφόρμα Χ, η Φάμπερ επισημαίνει –ανάμεσα σε άλλα– ότι «αυτή η κυβέρνηση επιδιώκει να μειώσει δραστικά τον μεταναστευτικό όγκο προς την Ολλανδία, ώστε να συνεχίσουμε να ανταποκρινόμαστε στα θεσμικά μας καθήκοντα, να παρέχουμε κοινωνική στέγη, υγεία και παιδεία».
Αμεση υπήρξε η αντίδραση της Κομισιόν στο αίτημα της Ολλανδίας: «Δεν επίκειται αλλαγή των ευρωπαϊκών συνθηκών». «Δεν αναμένουμε καμία άμεση αλλαγή των ευρωπαϊκών κανόνων της μετανάστευσης και ασύλου, που εξακολουθούν να δεσμεύουν την Ολλανδία», πρόσθεσε η εκπρόσωπος της Κομισιόν. Η αλήθεια είναι ότι και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη δεν πρόκειται να δουν θετικά την επιδίωξη της ολλανδικής κυβέρνησης, καθώς στην περίπτωση εξαίρεσης της Ολλανδίας από το κοινό σύστημα ασύλου, αναπόφευκτα θα προκληθεί αυτομάτως κρίση με αιτούντες άσυλο στις γειτονικές της χώρες.
Η τελευταία αυτή κίνηση, ωστόσο, αναδεικνύει –για ακόμα μια φορά– την «αχίλλειο πτέρνα» της Ε.Ε., που δεν είναι άλλη από την αντιμετώπιση του κρίσιμου ζητήματος του μεταναστευτικού. Εως την πλήρη εφαρμογή του νέου συμφώνου μετανάστευσης και ασύλου της Ε.Ε. σε δύο χρόνια, το 2026, τα κράτη-μέλη θα επιδιώκουν διαρκώς να λαμβάνουν τα δικά τους μέτρα αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης, όπως συνέβη πρόσφατα και στη Γερμανία. Η Φάμπερ πάντως ανέφερε ότι, «εφόσον» δεν χορηγηθεί αυτή η ρήτρα εξαίρεσης, η κυβέρνησή της θα επικεντρωθεί στην εφαρμογή του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση, καθώς η χώρα της ψήφισε υπέρ όλων των κανονισμών που περιλαμβάνονται στη νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία. «Χαιρετίζουμε το ότι η υπουργός αναφέρει πως θα συνεχίσει να εφαρμόζει το σύμφωνο και πως θα αποτελέσει προτεραιότητά της», σχολίασε σχετικά εκπρόσωπος της Κομισιόν.
Η βασική πρόβλεψη του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο αφορά το σύστημα «υποχρεωτικής αλληλεγγύης», που δίνει επί της ουσίας τρεις επιλογές στα κράτη-μέλη: να μετεγκαταστήσουν ορισμένο αριθμό αιτούντων άσυλο, να πληρώνουν 20.000 ευρώ για καθέναν που θα απορρίπτουν ή να χρηματοδοτούν υποδομές και την επιχειρησιακή στήριξη. Τα κράτη-μέλη έχουν περιθώριο έως το τέλος του χρόνου να καταθέσουν τα σχετικά σχέδιά τους. Η Ολλανδία, πάντως, πρόκειται να επιλέξει την οικονομική στήριξη.
Κόβονται 200 εκατ. από την Ουγγαρία
Στην ειδική διαδικασία αφαίρεσης κονδυλίων ύψους 200 εκατ. ευρώ, που προορίζονταν για την Ουγγαρία από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, προχωράει η Κομισιόν μετά την άρνηση της Βουδαπέστης να καταβάλει το πρόστιμο που της έχει επιβληθεί από τον περασμένο Ιούνιο από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, λόγω συστηματικής παραβίασης του ευρωπαϊκού νόμου για το άσυλο. Η Ουγγαρία έχασε τις δύο προθεσμίες στα τέλη Αυγούστου και στις 17 Σεπτεμβρίου, προκαλώντας συνεπώς την ενεργοποίηση της λεγόμενης «διαδικασίας συμψηφισμού» από την Κομισιόν, ώστε να αφαιρεθεί το πρόστιμο των 200 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια της Ε.Ε., ανέφερε χθες εκπρόσωπός της. Ως «αντίποινα» η κυβέρνηση Ορμπαν απειλεί εδώ και καιρό να στείλει μετανάστες με λεωφορεία στις Βρυξέλλες, προκαλώντας τη σφοδρή αντίδραση της Κομισιόν και του Βελγίου.
