Reuters, A.P.
Ούτε η Χαμάς μπορεί να συνεχίσει να διοικεί τη Γάζα μετά το τέλος του πολέμου, αλλά ούτε το Ισραήλ είναι δυνατόν να καταλάβει εκ νέου την παλαιστινιακή Λωρίδα. Αυτό τόνισε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν από το Τόκιο, ύστερα από τη χθεσινή σύνοδο των ομολόγων του από τα επτά ισχυρότερα βιομηχανικά κράτη του δυτικού κόσμου.
Ανάληψη της διοίκησης από την Παλαιστινιακή Αρχή και πορεία προς τη λύση των δύο κρατών προτείνει ο Αμερικανός ΥΠΕΞ.
Ήδη από την Τρίτη ο Λευκός Οίκος είχε εκφράσει την αντίθεσή του στη δήλωση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, κατά την οποία η χώρα του θα έχει επ’ αόριστον τη «συνολική ευθύνη ασφαλείας» στη Λωρίδα της Γάζας μετά το τέλος των εχθροπραξιών. Αυτή τη φορά, όμως, ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προχώρησε πιο μακριά, δίνοντας το πιο αναλυτικό, μέχρι στιγμής, περίγραμμα των αμερικανικών σκέψεων για την επόμενη ημέρα του Μεσανατολικού.
«Η Γάζα δεν μπορεί να συνεχίσει να διοικείται από τη Χαμάς, γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε επανάληψη της 7ης Οκτωβρίου. Είναι επίσης σαφές ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να επιβάλει κατοχή στη Γάζα», δήλωσε ο Μπλίνκεν στο περιθώριο της συνόδου υπουργών Εξωτερικών του G7, προσθέτοντας ότι «μπορεί να υπάρξει ανάγκη μιας μεταβατικής περιόδου».
Την αντίθεση των ΗΠΑ σε ενδεχόμενη ανακατάληψη της Γάζας από το Ισραήλ εξέφρασε και ο υπεύθυνος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι, αν και προσέθεσε ότι «μπορεί να υπάρξει μια ορισμένη χρονική περίοδος μετά την παύση των εχθροπραξιών όπου θα υπάρχουν ακόμη ισραηλινές δυνάμεις στη Γάζα και θα έχουν στην αρχική φάση κάποιες ευθύνες ασφαλείας».
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δεν μπήκε σε λεπτομέρειες αναφορικά με την προτεινόμενη μεταβατική περίοδο, τόνισε όμως ότι η Παλαιστινιακή Αρχή οφείλει να έχει τη συνολική ευθύνη τόσο για τη Γάζα, όσο και για τη Δυτική Oχθη. «Οι φωνές και ελπίδες του παλαιστινιακού λαού πρέπει να βρεθούν στο κέντρο της διοίκησης της Γάζας μετά τον πόλεμο.
Πρέπει να υπάρξει ενιαία διοίκηση Γάζας και Δυτικής Οχθης υπό την Παλαιστινιακή Αρχή. Επίσης πρέπει να ανοίξει ο δρόμος ώστε Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι να ζουν δίπλα δίπλα οι μεν με τους δε, στα δικά τους κράτη, με ίσα μερίδια στην ασφάλεια, την ελευθερία, τις ευκαιρίες, την αξιοπρέπεια», τόνισε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Σε άλλα σημεία των δηλώσεών του, καυτηρίασε τις τοποθετήσεις εν ενεργεία και πρώην Ισραηλινών αξιωματούχων για εδαφική συρρίκνωση της Γάζας. «Για την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης και ασφάλειας πρέπει να αποκλειστούν οι εκτοπισμοί Παλαιστινίων από τη Γάζα» και να ληφθεί μέριμνα ώστε να αποφευχθεί στο μέλλον «κάθε απόπειρα επιβολής αποκλεισμού ή πολιορκίας στη Γάζα, όπως επίσης και οποιαδήποτε περικοπή του εδάφους της», υποστήριξε ο Μπλίνκεν.
Παρ’ όλα αυτά, αντιτάχθηκε στις φωνές που ζητούν άμεση εκεχειρία, εκτιμώντας ότι κάτι τέτοιο θα επέτρεπε στη Χαμάς να ανασυνταχθεί και να επανέλθει σε τρομοκρατικές επιθέσεις. Στην κοινή ανακοίνωση του G7 γίνεται έκκληση για «ανθρωπιστικές παύσεις των εχθροπραξιών και διαδρόμους για τη ζωτικά αναγκαία βοήθεια», ενώ τονίζεται «η σημασία της προστασίας των αμάχων και της συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο».
Επιπλέον, το κοινό ανακοινωθέν καυτηριάζει «την κλιμάκωση της βίας από εξτρεμιστές εποίκους εναντίον Παλαιστινίων» στη Δυτική Οχθη και τονίζει ότι μόνο η λύση των δύο κρατών μπορεί να οδηγήσει σε βιώσιμη ειρήνη. Οπως σημειώνουν οι New York Times, «το κοινό ανακοινωθέν βρίσκεται πιο κοντά στις θέσεις της Ιαπωνίας», η οποία, σε αντίθεση με τα άλλα μέλη του G7, «κρατάει πιο ισορροπημένη στάση, καλώντας και τα δύο μέρη της σύγκρουσης να επιδείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση και εκφράζοντας ανησυχίες για τον αυξανόμενο αριθμό των αμάχων που σκοτώνονται στη Γάζα».
Σε παραπλήσιο μήκος κύματος με τις χθεσινές δηλώσεις Μπλίνκεν κινήθηκε και ο Αντόνιο Γκουτέρες. Μιλώντας στο πρακτορείο Reuters, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ δήλωσε ότι, «στο καλύτερο σενάριο, μετά το τέλος του πολέμου, μια αναζωογονημένη Παλαιστινιακή Αρχή θα μπορούσε να αναλάβει τον πολιτικό έλεγχο» της Γάζας.
Επιπλέον, υποστήριξε ότι θα μπορούσε να υπάρξει μεταβατική περίοδος, στο πλαίσιο της οποίας θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο τα Ηνωμένα Εθνη, χώρες της περιοχής και οι ΗΠΑ.
Παράλληλα, ο Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι ο μεγάλος αριθμός των αμάχων που χάνουν τη ζωή τους στη Γάζα υποδηλώνει ότι «ξεκάθαρα υπάρχει κάτι εσφαλμένο» στις επιχειρήσεις του Ισραήλ. Από την πλευρά του, ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, υποστήριξε ότι τόσο οι «απεχθείς» επιθέσεις της Χαμάς όσο και η «συλλογική τιμωρία» των Παλαιστινίων της Γάζας από το Ισραήλ συνιστούν «εγκλήματα πολέμου».
Τα τανκς έφτασαν «στην καρδιά της πόλης»
Κρατώντας λευκές σημαίες και με τα παιδιά τους στα χέρια, οικογένειες κατέβαιναν τη λεωφόρο Σαλάχ αλ Ντιν με κατεύθυνση τα νότια της Λωρίδας της Γάζας τη στιγμή που ο ισραηλινός στρατός προήλαυνε προς το κέντρο της ομώνυμης πόλης. Κατά μήκος της διαδρομής συναντούσαν διαρκώς τανκς που ετοιμάζονταν να χτυπήσουν την πόλη τους, καθώς η επόμενη φάση της ισραηλινής επέμβασης στα παλαιστινιακά εδάφη βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Πολλοί επιζήσαντες διηγούνται ότι δέχθηκαν προειδοποιητικές βολές, ενώ στις άκρες του δρόμου κείτονταν νεκρά ανθρώπινα σώματα. Στο μεταξύ, το Κατάρ φέρεται να διαπραγματεύεται την απελευθέρωση 10-15 ομήρων με αντάλλαγμα την ολιγοήμερη κατάπαυση του πυρός.
Οι ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) εξέδωσαν μήνυμα στα αραβικά, στο οποίο ενημέρωναν πως θα επιτρέψουν σε πολίτες να εκκενώσουν την πόλη της Γάζας από τις 10 το πρωί έως τις 2 χθες το μεσημέρι και δημοσιοποίησαν βίντεο στο οποίο απεικονίζονται δεκάδες Παλαιστίνιοι να εγκαταλείπουν τις εστίες τους. Η μέχρι πρότινος κατάμεστη κεντρική οδική αρτηρία της Γάζας έχει καταστεί μια διαδρομή μαζικής εξόδου για τους Παλαιστινίους πολίτες που προσπαθούν να απομακρυνθούν από το πεδίο των αστικών μαχών πεζοί ή σε μικρές άμαξες που σέρνουν γαϊδουράκια. Ορισμένοι έφυγαν χωρίς να πάρουν καν αποσκευές.
«Είδαμε τις κάννες των τεθωρακισμένων σε απόσταση εκατοστών από τα πρόσωπά μας. Ανθρώπινα μέλη σκορπισμένα στην άσφαλτο. Είδαμε τον θάνατο», έγραψε στο Διαδίκτυο ο Αντάμ Φαγέζ Ζεγιαρά, που κατάφερε να φέρει εις πέρας «την πιο επικίνδυνη διαδρομή της ζωής του». Παράλληλα, χθες το βράδυ ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Ντάνιελ Χαγκάρι δήλωσε πως η Χαμάς έχει χάσει τον έλεγχο της βόρειας Γάζας «και εξακολουθεί να χάνει έδαφος στην πόλη», προσθέτοντας πως 50.000 πολίτες έχουν μετακινηθεί στον Νότο. Ο ακροδεξιός υπουργός Αμυνας του Ισραήλ Γιόαβ Γκάλαντ δήλωσε πως μέρος των ισραηλινών δυνάμεων επιχειρεί ήδη «στην καρδιά της πόλης της Γάζας», την οποία περιέγραψε ως «τη μεγαλύτερη βάση τρομοκρατών που φτιάχτηκε ποτέ». Σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, χιλιάδες άμαχοι πολίτες υπολογίζεται πως βρίσκονται παγιδευμένοι στην πόλη, ενώ η Χαμάς κατηγορείται πως εμποδίζει πολλούς να φύγουν από τα σπίτια τους και χρησιμοποιεί τους αμάχους ως «ανθρώπινη ασπίδα».
«Παράθυρα ασφαλείας»
Από τότε που ξεκίνησε τις επιχειρήσεις του, το Ισραήλ έχει επανειλημμένως ζητήσει από τους πολίτες της Γάζας να κινηθούν προς τα νότια για να προστατευθούν, ανοίγοντάς τους «παράθυρα ασφαλείας» συγκεκριμένης διάρκειας για μετακίνηση μέσω του Σαλάχ αλ Ντιν. Ωστόσο εξακολουθεί να εξαπολύει βομβαρδισμούς σε όλο το μήκος και το πλάτος της Λωρίδας. Χθες, σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Yγείας, χτυπήθηκε η δεύτερη πόλη του περίκλειστου εδάφους, η Χαν Γιούνις στον «ασφαλή» Νότο, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 23 άνθρωποι. Συνολικά έχουν καταστραφεί 130 τούνελ της Χαμάς από την έναρξη των επιχειρήσεων και οι ισραηλινές δυνάμεις προέβαλαν μάλιστα βίντεο για να επιβεβαιώσουν τον ισχυρισμό τους. Σχεδόν ένα μήνα αφότου το Ισραήλ κήρυξε τη Γάζα σε κατάσταση «πλήρους πολιορκίας», ο ΠOY δήλωσε πως ο ιατροφαρμακευτικός εξοπλισμός στην περιοχή έχει ελαττωθεί σε τόσο τραγικό βαθμό, ώστε οι γιατροί αναγκάζονται να κάνουν επεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων και ακρωτηριασμών, χωρίς αναισθητικό.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, σε εξέλιξη βρίσκονταν χθες το απόγευμα συζητήσεις για την απελευθέρωση ομήρων από τη Χαμάς, με αντάλλαγμα προσωρινή ανακωχή. Συγκεκριμένα, αιγυπτιακή πηγή σχετιζόμενη με την παλαιστινιακή οργάνωση ανέφερε πως η συμφωνία, που γίνεται με τη μεσολάβηση του Κατάρ, αφορά την παράδοση 10-15 ομήρων, τουλάχιστον 6 εξ αυτών με αμερικανική υπηκοότητα, με τη Χαμάς να ζητάει κατάπαυση του πυρός για 1-2 ημέρες.
