Την περασμένη εβδομάδα, ο Γενικός Εισαγγελέας του Ιράν, Μοχαμάντ Τζαφάρ Μονταζέρι, ανακοίνωσε ότι καταργείται η αστυνομία των Ηθών.
Παρ΄όλο που ο εισαγγελέας ανέφερε πως η δικαιοσύνη θα συνεχίσει να παρακολουθεί το πως συμπεριφέρονται οι πολίτες δημοσίως, η συγκεκριμένη ανακοίνωση αποδεικνύει τους τριγμούς που προκάλεσαν οι διαδηλώσεις στο καθεστώς του Ιράν.
Σύμφωνα με αξιωματούχους, ο Μονταζέρι δεν διευκρίνισε αν ο ανώτατος ηγέτης, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ενέκρινε την απόφαση, ενώ δεν αποκάλυψε τι θα συμβεί στις γυναίκες που εμφανίζονται δημοσίως χωρίς να φορούν μαντίλα ή χιτζάμπ.
Αν και το κρατικό κανάλι διέψευσε την ανακοίνωση, οι διαδηλωτές έχουν πάρει θάρρος από την είδηση, καθώς αυτό που έγινε αποτελεί μία μικρή νίκη.
Σε συνέντευξή του στο BBC, ένας ανώνυμος διαδηλωτής δήλωσε: «Έχουμε μια επανάσταση. Το χιτζάμπ ήταν η αρχή και δεν θέλουμε… τίποτα λιγότερο από τον θάνατο του δικτάτορα και την αλλαγή του καθεστώτος».
Φωτ: AP
Η κυβέρνηση γνωρίζει την πραγματικότητα
Η ιρανική κυβέρνηση έμαθε από τη μοίρα του προηγούμενου καθεστώτος πως το να κάνεις παραχωρήσεις σημαίνει πως είσαι σε δύσκολη θέση, σημειώνει η συγγραφέας Ρόγια Χακακιάν με άρθρο της στο Atlantic.
Τον Ιανουάριο του 1979, ο τελευταίος βασιλιάς του Ιράν, ο Σάχης Μοχάμαντ Ρεζά Παχλαβί, προσπάθησε να καταστείλει τις διαδηλώσεις διορίζοντας ως πρωθυπουργό τον Σαπούρ Μπαχτιάρ.
Ωστόσο ο τότε κυβερνήτης της χώρας, Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί απέρριψε αμέσως την κίνηση αυτή, αποκαλώντας τον νέο πρωθυπουργό «παράνομο».
Το σημερινό καθεστώς γνωρίζει επίσης ότι, ακόμη και αν μπορούσε να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, πλέον έχει χάσει την ευκαιρία.
Κι αυτό γιατί οι διαμαρτυρίες που είναι σήμερα σε εξέλιξη δεν μοιάζουν καθόλου με τις αυτές που σημειώθηκαν τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες στο Ιράν.
Αμφισβήτηση των θεμελίων του καθεστώτος
Καμία άλλη εξέγερση δεν ήταν τόσο διαδεδομένη ή άντεξε τόσο πολύ, καμία άλλη δεν είχε αμφισβητήσει σε τέτοιο βαθμό τα ίδια τα θεμέλια του καθεστώτος, σημειώνει η Ρόγια Χακακιάν.
Αυτή τη φορά, το Ιράν φαίνεται για άλλη μια φορά να βρίσκεται στο κατώφλι μιας επανάστασης επειδή δεν μπορεί ούτε να υποτάξει τους δυσαρεστημένους ούτε να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους. Παρόλο που το καθεστώς έχει σκοτώσει περισσότερους από 400 πολίτες και έχει συλλάβει περίπου 16.000, το κίνημα δεν έχει κατασταλεί.
Μπροστά στην αποτυχία της καταστολής, το καθεστώς φαίνεται να υποχωρεί. Ωστόσο αυτή η υποχώρηση αφορά τους πολίτες του Ιράν ή τον «έξω κόσμο»;
Στο εσωτερικό του Ιράν, οι διαδηλωτές δεν σταμάτησαν με την είδηση της κατάργησης της αστυνομίας των ηθών και ξεκίνησαν τριήμερη πανεθνική απεργία. Πολλά καταστήματα και παζάρια έκλεισαν αυτή την εβδομάδα σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους διαδηλωτές.
Φωτ: AP
Έτσι, η υποχώρηση θα μπορούσε να είναι ένα μήνυμα προς τον έξω κόσμο, κυρίως προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Παρά τις αντιδυτικές ρίζες του καθεστώτος, φαίνεται πως με αυτό τον τρόπο προσπαθεί η κυβέρνηση του Ιράν να στείλει ένα μήνυμα στην Ουάσιγκτον και να την επηρεάσει. Με πιο απλά λόγια, η Τεχεράνη αντιδρά στον τρόπο με τον οποίο πιστεύει ότι οι ΗΠΑ βλέπουν τα γεγονότα των τελευταίων τριών μηνών.
Η Τεχεράνη προσπαθεί να χειραγωγήσει την Ουάσιγκτον
Στην Ουάσιγκτον, πολλοί είναι αυτοί που υποτίμησαν ή υποβάθμισαν τη σοβαρότητα και την κλίμακα του κινήματος διαμαρτυρίας, παρ΄όλο που διαδηλώσεις σημειώθηκαν σε κάθε γωνιά του Ιράν, όχι μόνο σε επαρχίες.
Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι και ειδικοί τείνουν να δίνουν έμφαση στην κατάργηση της μαντίλας και αγνοούν πως οι διαδηλωτές φωνάζουν «Θάνατος στον δικτάτορα».
Ο ειδικός απεσταλμένος για το Ιράν, Ρόμπερτ Μάλεϊ, έγραψε στο Twitter τον Οκτώβριο ότι ο ιρανικός λαός «συνεχίζει να διαδηλώνει ειρηνικά και η κυβέρνηση πρέπει να σεβαστεί την αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις, δήλωσε την υποστήριξη της κυβέρνησης Μπάιντεν προς «εκείνους τους γενναίους Ιρανούς, συμπεριλαμβανομένων πολλών γυναικών και κοριτσιών, που διαδηλώνουν ειρηνικά για να ζητήσουν μεταρρυθμίσεις». Ωστόσο ο στόχος των διαδηλώσεων είναι να πέσει το καθεστώς.
Η συγγραφέας θεωρεί πως για τους παραπάνω λόγους η στροφή προς τη Δύση είναι η καλύτερη λύση για να αντιμετωπιστεί η κρίση.
Η πραγματική τραγωδία θα είναι αν οι ΗΠΑ κάνουν πάλι τα στραβά μάτια
Ειδικότερα μέσω της χαλάρωσης ορισμένων περιορισμών (σ.σ. όπως η αστυνομία των ηθών), η Τεχεράνη θα πείσει την Ουάσιγκτον ότι έχει αντιμετωπίσει τα αιτήματα των διαδηλωτών, ώστε οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση να μαλακώσουν τη στάση τους και ενδεχομένως να επαναλάβουν τις διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά.
Ωστόσο η Ουάσιγκτον στο παρελθόν έχει ερμηνεύσει με λάθος τρόπο τα γεγονότα στο Ιράν κι αυτό σύμφωνα με τη συγγραφέα μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στις ΗΠΑ.
«Αν οι Αμερικανοί ηγέτες δεν αναγνωρίζουν ότι το κίνημα στο Ιράν αφορά κάτι περισσότερο από μια εξέγερση ενάντια σε έναν “σκληρό” κώδικα ένδυσης, τότε μπορεί να δεχτεί χειραγώγηση από την Τεχεράνη», καταλήγει, προσθέτοντας πως η πραγματική τραγωδία θα είναι αν οι ΗΠΑ δεν δουν την αλλαγή που έρχεται στο Ιράν και η οποία θα φέρει καλό.
Πηγή: Atlantic
