Kathimerini.gr
Γιώργος Σκαφιδάς
Μόλις τρεις μήνες έπειτα από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, οι Γερμανοί επιστρέφουν στις κάλπες.
Τρία κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας, η Σαξονία, η Θουριγγία και το Βρανδεμβούργο, θα κληθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες να εκλέξουν κοινοβούλια και κυβερνήσεις.
Οι εκλογές σε Σαξονία και Θουριγγία έχουν προγραμματιστεί για την 1η Σεπτεμβρίου, ενώ το Βρανδεμβούργο ακολουθεί περίπου τρείς εβδομάδες αργότερα, στις 22 του ιδίου μήνα.
Όσο για τις δημοσκοπήσεις, εκείνες δίνουν προβάδισμα στο εθνολαϊκιστικό κόμμα της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), το οποίο παρουσιάζεται πια να οδηγεί την κούρσα με ποσοστά που ξεπερνούν το 30% και στις τρεις προαναφερθείσες περιφέρειες στα ανατολικά.
Εάν οι σφυγμομετρήσεις επιβεβαιωθούν στην κάλπη, το AfD θα έχει σημειώσει νίκες σε περιοχές στις οποίες είχε έρθει δεύτερο στις προηγούμενες εκλογές του 2019, επισφραγίζοντας έτσι μια πορεία ανόδου την οποία επαναβεβαίωσε άλλωστε και στις τελευταίες ευρωεκλογές, όταν ανέβασε το ποσοστό του κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, από το 11% του 2019 σε 15,9% το 2024. Κι όλα αυτά… ακριβώς έναν χρόνο πριν από τις γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές του 2025…
Κι αν το AfD έρθει πρώτο στις κρατιδιακές μάχες του Οκτωβρίου, μετά τι; Οι απαντήσεις στο εν λόγω ερώτημα ποικίλουν ανάλογα με το ποιος απαντά, καθώς άλλοι (προ)βλέπουν «καταστροφές» ή «πολιτικούς σεισμούς» και άλλοι «ευκαιρίες συσπείρωσης ενάντια στην αναδυόμενη γερμανική ακροδεξιά», οι τελευταίοι ανατρέχοντας στο παράδειγμα του δεύτερου γύρου των γαλλικών βουλευτικών εκλογών της 7ης Ιουλίου που δεν εξελίχθηκε όπως ακριβώς θα ήθελαν η Μαρίν Λεπέν και ο Ζορντάν Μπαρντελά του γαλλικού Εθνικού Συναγερμού (Rassemblement National-RN).
Το AfD δεν είναι RN ωστόσο (οι δύο παρατάξεις υπενθυμίζεται ότι «συγκρούστηκαν» στην ευρωβουλή την περασμένη άνοιξη, διαρρηγνύοντας τους μεταξύ τους δεσμούς) και η Γαλλία δεν είναι Γερμανία, παρά τις όποιες συγκλίσεις.
Σε σχέση με όλες τις άλλες πολιτικές δυνάμεις της ευρωπαϊκής εθνολαϊκιστικής άκρας δεξιάς, το AfD προβληματίζει ίσως περισσότερο στην παρούσα φάση με την άνοδό του, κι αυτό για μια σειρά από λόγους:
- επειδή δραστηριοποιείται πολιτικά στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης
- επειδή προβάλλει ανερυθρίαστα τη ρωσοφιλία του, την οποία προωθεί εντός των γερμανικών συνόρων (ενάντια στην αποστολή γερμανικής βοήθειας στην Ουκρανία) αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο
- καθώς και επειδή επιχειρεί να απενοχοποιήσει το ναζιστικό παρελθόν (ενδεικτικές ως προς αυτό οι τοποθετήσεις που έχει κάνει κατά καιρούς ο Μπιορν Χέκε, επικεφαλής του AfD στη Θουριγγία, ανασύροντας συνθήματα όπως το «Alles für Deutschland» των χιτλερικών Sturmabteilung-SA)
Τούτων δοθέντων, δεν είναι να απορεί κανείς που το AfD έχει πια χαρακτηριστεί «εξτρεμιστικό» από το γερμανικό Ομοσπονδιακό Γραφείο για την Προστασία του Συντάγματος (Bundesamt für Verfassungsschutz-BfV), ενώ ο 52χρονος Χέκε, ένας απολογητής του ναζισμού όπως τον χαρακτηρίζουν οι επικριτές του, αναδύεται πια ως διεκδικητής της πρωθυπουργίας στη Θουριγγία ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου.
Ο Μπιορν Χέκε του AfD κατά τη διάρκεια κομματικής συγκέντρωση το 2016 στην Ερφούρτη (AP Photo/Jens Meyer, File)
Το AfD προβληματίζει «κατά μόνας» αλλά και σε συνδυασμό με όσα άλλα συμβαίνουν δημοσκοπικά στη Γερμανία στην παρούσα φάση.
Μόλις τον περασμένο Ιανουάριο, η προερχόμενη από τη γερμανική Αριστερά Ζάρα Βάγκενκνεχτ ίδρυσε το δικό της προσωποκεντρικό κόμμα, με την επωνυμία Bündnis Sahra Wagenknecht-BSW (Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ-BSW). Περίπου οχτώ μήνες μετά, αυτό το νέο κόμμα της 55χρονης Βάγκενκνεχτ ετοιμάζεται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, να λάβει από 13% ως και 20% στις κρατιδιακές εκλογές που αναμένονται τον Σεπτέμβριο σε Σαξονία, Θουριγγία και Βρανδεμβούργο, κατακτώντας τη δεύτερη ή τρίτη θέση πίσω από το AfD και τους Χριστιανοδημοκράτες. Συγκριτικά, οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του καγκελαρίου Ολαφ Σολτς ακολουθούν πολύ πιο πίσω, με ποσοστά που δεν ξεπερνούν το 7% σε Σαξονία και Θουριγγία (ενώ στο Βρανδεμβούργο τα πηγαίνουν καλύτερα).
Η Ζάρα Βάγκενκνεχτ (AP Photo/Markus Schreiber)
Το BSW δεν είναι Linke, ωστόσο. Οι επικριτές του βλέπουν σε αυτό ένα κόμμα εθνολαϊκιστικό, που έχει πιο πολλά κοινά με το AfD (αντιαμερικανισμός, αντίθεση στη βοήθεια στην Ουκρανία, ευρωσκεπτικισμός, ρωσοφιλία, κοινωνικός συντηρητισμός) παρά με τη σύγχρονη γερμανική Αριστερά.
Θα μπορούσαν, άραγε, AfD και BSW να επιχειρήσουν μετεκλογικές συμπράξεις στα ανατολικά το προσεχές διάστημα;
Οι εξελίξεις δείχνουν πάντως να τους «πριμοδοτούν» προεκλογικά.
Η φονική επίθεση με μαχαίρι που σημειώθηκε την περασμένη Παρασκευή στο Ζόλινγκεν της δυτικής Γερμανίας από έναν 26χρονο Σύρο αιτούντα άσυλο ο οποίος θα έπρεπε να είχε απελαθεί στη Βουλγαρία, μια επίθεση την ευθύνη της οποίας έσπευσε μάλιστα να αναλάβει το καλούμενο Ισλαμικό Κράτος, επαναφέρει στο προσκήνιο θέματα στα οποία «επενδύουν» οι εθνολαϊκιστικές δυνάμεις υποσχόμενες εύκολες λύσεις, θέματα όπως είναι εν προκειμένω εκείνα της μετανάστευσης, της ισλαμιστικής απειλής, της βίας (ειδικά οι επιθέσεις με μαχαίρι ξεπέρασαν τις 400 τους πρώτους έξι μήνες του 2024 στη Γερμανία) και των ελέγχων ασφαλείας… μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τις κρατιδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου.
SPD και CDU τρέχουν τώρα σε σκληρύνουν τη γραμμή τους σε κάποια από αυτά τα θέματα. Το (προεκλογικό) κλίμα έχει ωστόσο βαρύνει επικίνδυνα.
