Αλεξάνδρα Βουδούρη
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ανησυχία προκαλεί στις Βρυξέλλες ένα ακόμη εκλογικό αποτέλεσμα σε κράτος-μέλος της Ε.Ε., καθώς πρόεδρος της Σλοβακίας αναδείχθηκε το περασμένο Σάββατο ο Πέτερ Πελεγκρίνι, «εκλεκτός» του φιλορώσου πρωθυπουργού της χώρας Ρόμπερτ Φίτσο. Ο νέος πρόεδρος εξελέγη με 53,1% των ψήφων έναντι 46,8% που έλαβε ο φιλοδυτικός πρώην ΥΠΕΞ Ιβάν Κόρτσοκ στον δεύτερο γύρο των εκλογών, που κατέγραψε μάλιστα τη μεγαλύτερη συμμετοχή (61%) από το 1999. Ο Κόρτσοκ, που παραδέχτηκε άμεσα την ήττα του, εξέφρασε την ελπίδα ότι ο νέος πρόεδρος θα ενεργεί με τρόπο ανεξάρτητο και σεβόμενος το σύνταγμα της χώρας.
Οι δηλώσεις του αντανακλούν τις ανησυχίες και της Ε.Ε., ότι ο Πελεγκρίνι θα ευθυγραμμιστεί με τις ενέργειες του Ρόμπερτ Φίτσο, που επιδιώκει από την επανεκλογή του τον περασμένο Σεπτέμβριο να ενισχύσει την εγχώρια επιρροή του με αμφιλεγόμενες πολιτικές, οι οποίες ίσως επιδεινώσουν το κράτος δικαίου στη χώρα και περιορίσουν την αντιμετώπιση της διαφθοράς. Κανείς στις Βρυξέλλες δεν ξεχνάει, άλλωστε, τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ το 2018 –που οδήγησε σε παραίτηση τον τότε πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο– έχοντας αποκαλύψει προηγουμένως διασυνδέσεις μεταξύ της ιταλικής μαφίας και της κυβέρνησης.
Η ανησυχία στην Ε.Ε. δεν αφορά μόνο την ενδεχόμενη επιδείνωση του κράτους δικαίου, αλλά κυρίως την κρίσιμη συνέχιση της στρατιωτικής ενίσχυσης της Ουκρανίας. Διόλου τυχαία, τόσο ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν όσο και υπουργοί του έσπευσαν να συγχαρούν τον νέο πρόεδρο, δίνοντας μάλιστα έμφαση στη δήλωση του Πελεγκρίνι ότι «θα κάνει τα πάντα για να διασφαλίσει ότι η Σλοβακία θα είναι με το μέρος της ειρήνης και όχι του πολέμου».
Στη διάρκεια, άλλωστε, της προεκλογικής εκστρατείας, ο Πελεγκρίνι κατηγορούσε διαρκώς τον φιλοευρωπαίο αντίπαλό του ότι θα επιδίωκε να σύρει τη Σλοβακία στον ρωσοουκρανικό πόλεμο. Ευθυγραμμίστηκε δε πλήρως με την κυβερνητική «γραμμή» περί υπεράσπισης της κυριαρχίας της χώρας έναντι των δυτικών προσπαθειών να ενισχύσουν στρατιωτικά το Κίεβο.
Η τρικομματική κυβέρνηση της Σλοβακίας –αποτελούμενη από το Smer-SD του Φίτσο, το Hlas-SD του Πελεγκρίνι και το ακροδεξιό SNS– έχει ήδη διακόψει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, ενώ πρόσφατα τάχθηκε κατά νέων κυρώσεων εναντίον της Μόσχας. Ο Σλοβάκος υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε μάλιστα με τον Ρώσο ομόλογό του τον περασμένο μήνα στην Τουρκία.
Μολονότι έχει κυρίως εθιμοτυπικό ρόλο, ο πρόεδρος της Σλοβακίας επικυρώνει πάντως διεθνείς συνθήκες, διορίζει δικαστές και είναι επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων. Επιπλέον, το κόμμα του αποτελεί «βασικό κορμό» της τρικομματικής κυβέρνησης και επομένως θα ευθυγραμμίζεται πλήρως με την ατζέντα της.
Την ώρα που ενισχύεται περαιτέρω η συνεργασία της Σλοβακίας με την Ουγγαρία και εντός της Ε.Ε., δεν ισχύει το ίδιο για τις δύο πρώην εταίρους της λεγόμενης ομάδας Βίζεγκραντ, Τσεχίας και Πολωνίας, που κυβερνώνται πλέον από φιλοδυτικές κυβερνήσεις.
Η δεύτερη, πάντως, δέχθηκε ισχυρό «πλήγμα» στις δημοτικές εκλογές της Κυριακής από το ακροδεξιό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) –τέσσερις μόλις μήνες μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τουσκ–, καθώς το κυβερνόν Συνασπισμός των Πολιτών συγκέντρωσε 31,9% έναντι 33,7% των αντιπάλων του. Για τον λόγο αυτό, οι Βρυξέλλες ανησυχούν ότι –ενόψει ευρωεκλογών και υπό τη συνεχιζόμενη «πίεση» των αγροτών– ο Ντόναλντ Τουσκ θα σκληρύνει τη στάση του έναντι των εισαγωγών ουκρανικών προϊόντων, θέμα που απασχόλησε και χθες τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της τρέχουσας βελγικής προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
