ΑΝΑΣΤΕΪΖΙΑ ΕΝΤΕΛ / THE NEW YORK TIMES
Στις 9 Ιουλίου, και καθώς ο κόσμος κοιτούσε άναυδος τα ερείπια ενός νοσοκομείου παίδων στο Κίεβο που χτυπήθηκε από ρωσικούς πυραύλους, η Ρωσία γιόρταζε την ανάληψη της εναλλασσόμενης προεδρίας του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Μιλώντας στο επίσημο δείπνο, ο μόνιμος απεσταλμένος της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Βασίλι Νεμπέζνια, αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη της χώρας του στο αιματηρό περιστατικό. Οι διπλωμάτες που παρευρέθησαν εκεί πιθανώς να ξεροκατάπιαν. Το στιγμιότυπο αποτελεί μια γλαφυρή σύνοψη του κόσμου όπως τον ζούμε σήμερα. Καθώς η Δύση κάθεται και κοιτάζει, φαινομενικά αδύναμη, η Ρωσία διαρκώς «παίρνει αέρα». Σαν ένας νταής που αρχίζει να συνειδητοποιεί πως η δασκάλα δεν πρόκειται να έρθει να τον μαλώσει. Ο φόβος της Ρωσίας για το ΝΑΤΟ, πολύ ορατός στις αρχές της εισβολής, έχει μετριαστεί πλέον στη σκιά της ατιμωρησίας που απολαμβάνει ο ηγέτης της παρά τις αναρίθμητες φρικαλεότητες που έχει διαπράξει. Και γιατί να φοβηθεί; Παρόλο που έχει τα μέσα για να λήξει αυτόν τον πόλεμο, η Δύση ολοφάνερα δεν έχει την επιθυμία να κερδίσει. Για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, η νίκη είναι πλέον ορατή – ανεξάρτητα από το ποιος ή ποια θα κατοικήσει στον Λευκό Οίκο από τον επόμενο Νοέμβριο.
Τα τελευταία δυόμισι χρόνια, οι περισσότεροι ηγέτες του λεγόμενου δυτικού κόσμου έχουν διαβεβαιώσει ότι «στέκονται δίπλα στην Ουκρανία». Ομως, όσο κι αν λένε τις μαγικές λέξεις, οι ίδιοι αρχηγοί κρατών εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τον πόλεμο σαν μια περιφερειακή σύγκρουση απέναντι στην οποία έχουν ελάχιστες υποχρεώσεις. Η υπεσχημένη στρατιωτική βοήθεια φτάνει αργά και σε ανεπαρκείς ποσότητες. Η πρόσφατη εισβολή του ουκρανικού στρατού σε ρωσικά εδάφη –η πρώτη τέτοιου είδους επιχείρηση από την αρχή του πολέμου– αποδεικνύει πως η ρωσική άμυνα είναι δυνατόν να καμφθεί εάν ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις. Η Δύση όμως επιμένει στην προσέγγιση «πολύ λίγο και πολύ αργά», μια στρατηγική που νομιμοποιεί βεβαίως ο φόβος μιας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης με χρήση ακόμη και πυρηνικών. Η αίτηση της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι ένα πολύ αμφιλεγόμενο ζήτημα ακριβώς για τους ίδιους λόγους.
Επιπλέον, η Δύση δεν έχει καταφέρει να περιορίσει τους πόρους στους οποίους η Ρωσία βασίζει την πανίσχυρη οικονομία, παρά τα αμέτρητα πακέτα κυρώσεων εις βάρος προσώπων και επιχειρήσεων. Η ρωσική οικονομία παρουσιάζει υγιή ανάπτυξη και τα κεφάλαια των Ρώσων ολιγαρχών βρίσκονται ασφαλή (έστω και παγωμένα) σε τράπεζες της Δύσης. Το σημαντικότερο όλων, το ρωσικό πετρέλαιο συνεχίζει να πωλείται και να αγοράζεται σε ολόκληρο τον κόσμο χωρίς ιδιαίτερα εμπόδια, καθώς οι δυτικοί ηγέτες φαίνεται ότι δεν μπορούν να αποφασίσουν τι θέλουν περισσότερο: να τιμωρήσουν ουσιαστικά τη Ρωσία ή να διατηρήσουν τον κόσμο ως έχει.
Αν ένα πρόσωπο δεν ενδιαφέρεται για τις αμερικανικές εκλογές, αυτό είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Σε αντίθεση με την πολυφωνική Δύση, ο Πούτιν παίζει το παιχνίδι με πολύ σοβαρούς όρους. Εχει βάλει τη χώρα του και την οικονομία της σε ρυθμούς πολέμου, δαπανώντας τουλάχιστον το ένα τρίτο του κρατικού προϋπολογισμού στο στράτευμα και ωθώντας δεκάδες χιλιάδες Ρώσους να επανδρώσουν την πολεμική του μηχανή υποσχόμενος παχυλούς μισθούς και άλλα κέρδη. Εχει μεταφέρει την παράσταση σε θέατρα εντός των εδαφών του ΝΑΤΟ, χρηματοδοτώντας φιλορωσικά κόμματα, υποστηρίζοντας προπαγανδιστικά μέσα και στοχοποιώντας ενίοτε ευθέως πρόσωπα που σχετίζονται με την αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Οποτε της ασκείται κριτική, η Ρωσία απλώς αρνείται τα γεγονότα.
Ολο αυτό το σκηνικό –ένας αντίπαλος με τη διάθεση (και τους πόρους) να παλέψει μέχρι το τέλος και κάποιοι σύμμαχοι που στέλνουν ακριβώς όση βοήθεια χρειάζεται για να μην καταρρεύσει το μέτωπο μέσα σε μία ημέρα– αφήνει την Ουκρανία γυμνή και εκτεθειμένη. Από ένα συγκεκριμένο σημείο κι έπειτα, η αποφασιστικότητα των Ουκρανών, που ήδη έχει φτάσει στα όριά της, θα αρχίσει να φθίνει και θα οδηγήσει σε μια ειρηνευτική συνθήκη με τον Πούτιν υπό οποιονδήποτε όρο. Κάθε όρος θα είναι προτιμότερος από τον βέβαιο θάνατο. Αυτή η στιγμή μπορεί να έρθει σύντομα εάν ο Ντόναλντ Τραμπ εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ και «λήξει τον πόλεμο σε 24 ώρες», όπως έχει υποσχεθεί ότι θα κάνει. Μπορεί όμως και να καθυστερήσει εάν οι Δημοκρατικοί κερδίσουν τις εκλογές και συνεχίσουν τη στρατηγική που ακολουθούν μέχρι τώρα.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήδη προετοιμάζεται για τη νίκη. Η τελευταία του «ειρηνευτική πρόταση», βάσει της οποίας η Ρωσία κρατάει τα κατακτημένα εδάφη και η Ουκρανία σταματά να ζητάει να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, απορρίφθηκε από πολλούς δυτικούς ηγέτες. Αποτελεί ωστόσο το πιο ρεαλιστικό σενάριο για τη λήξη του πολέμου. Φωνές, που εκτείνονται από τους υποστηρικτές του Κρεμλίνου έως τον Πάπα, συμβουλεύουν τους Ουκρανούς να δώσουν στον Πούτιν αυτά που θέλει για να σταματήσει η άσκοπη βία.
Κάθε πόλεμος, όμως, έχει νικητές και χαμένους. Και εάν ο Πούτιν κερδίσει αυτόν τον πόλεμο συνάγεται αυτομάτως πως η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της έχασαν. Και αυτή η ήττα θα έχει πολύ διαφορετικό κόστος για τον καθένα. Ο χρόνος θα δείξει ποιες θα είναι οι οικονομικές και πολιτικές συνέπειες της συμφωνίας, εάν και όταν υπογραφεί. Ενα πράγμα, πάντως, είναι βέβαιο: ένας μικρός πόλεμος μακριά από τα αμερικανικά σύνορα χάραξε ξανά τον χάρτη του κόσμου. Και η νέα θέση της Αμερικής είναι μικρότερη από πριν.
