Κατά τη θητεία του Κινέζου προέδρου, Σι Τζιπίνγκ, η Κίνα έχει επενδύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στην αναβάθμιση της στρατιωτικής της ισχύος, από πυρηνικούς πυραύλους μέχρι υπερηχητικά οχήματα ολίσθησης.
Όπως διαφαίνεται, αυτή η επένδυση-μαμούθ περιελάμβανε και την τεχνολογία των φερόμενων κατασκοπευτικών μπαλονιών που φιλοδοξείται πως θα καλύψει τις ανάγκες στο νέο μέτωπο στρατιωτικοποίησης, το εγγύς διάστημα.
Τι ακριβώς ξέρουμε όμως για το ιπτάμενο αυτό εργαλείο το οποίο, σύμφωνα με τους Αμερικανούς, αποτέλεσε ακόμα μια ένδειξη της ολοένα και πιο επιθετικής, πολυετούς κατασκοπευτικής εκστρατείας του Πεκίνου;
Τι γνωρίζουμε ως τώρα;
Το Πεκίνο υποστηρίζει πως το αερόπλοιο, ανάλογου μεγέθους με ένα μικρό επιβατικό αεροσκάφος, ήταν ένα μετεωρολογικό μπαλόνι που πετούσε εκτός σε λάθος κατεύθυνση. Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει δια στόματος του προέδρου της πως «συνέλεγε πληροφορίες για την Αμερική».
Υψηλής ανάλυσης εικόνες που κατέγραψαν αμερικανικά κατασκοπευτικά, αποκάλυψαν κατασκοπευτικό εξοπλισμό, «ικανό να συλλέγει σήματα επικοινωνιών», σύμφωνα με αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Το μπαλόνι πετούσε πάνω από ευαίσθητους στρατιωτικούς στόχους, ενώ ο μικρός του κινητήρας και οι έλικες υποδεικνύουν πως ήταν κατευθυνόμενο.
Παρότι τα μπαλόνια είναι δύσκολα ανιχνεύσιμα από τα ραντάρ, καθώς είναι κατασκευασμένα από υλικά που δεν αντανακλούν το φως, οι αμερικανικές αρχές εντόπισαν και κατέρριψαν το κινεζικό – Πηγή: Chad Fish via AP, File
Μετά από μία εβδομάδα, κατά την οποία το μπαλόνι διέσχισε τη βόρεια Αμερική, ένα μαχητικό F-22 Raptor της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας το κατέρριψε ανοιχτά των ακτών της Νότιας Καρολίνα.
Αξιωματούχοι του Πολεμικού Ναυτικού και της Ακτοφυλακής μετέβησαν στο σημείο κατάρριψης προκειμένου να ανασύρουν τα συντρίμμια του αερόπλοιου από σχετικά μικρό βάθος.
Τις ημέρες που ακολούθησαν, καταρρίφθηκαν τουλάχιστον τέσσερα ακόμα ιπτάμενα αντικείμενα, άγνωστης προέλευσης και λειτουργίας.
Γιατί μπαλόνια;
Φθηνά, αθόρυβα και δύσκολα στο να ανιχευθούν και να καταρριφθούν, τα μπαλόνια χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια στο πεδίο των αναγνωριστικών πτήσεων. Σήμερα, όπως υποστηρίζουν Αμερικανοί αξιωματούχοι στο Bloomberg, διαθέτουν περιορισμένη ικανότητα συλλογής σημαντικών δεδομένων, πέραν όσων οι Κινέζοι μπορούν ήδη να συγκεντρώσουν μέσω του δικτύου δορυφόρων τους.
Παρόλα αυτά, μπορούν να φωτογραφίσουν εγκαταστάσεις από διαφορετικές οπτικές γωνίες, ενώ συγκριτικά με τους δορυφόρους, έχουν την ικανότητα να αιωρούνται για περισσότερο χρόνο πάνω από περιοχές ενδιαφέροντος.
Είναι επίσης δυνατόν να επιστρατευτούν αιφνιδίως, αφήνοντας μικρά χρονικά περιθώρια για την προστασία απόρρητων στοιχεών, ενώ συχνά διαθέτουν υπέρυθρους αισθητήρες που παρέχουν διαφορετικές πληροφορίες σε σχέση με τους δορυφόρους.
Τι ισχύει για την κινεζική κατασκοπεία στις ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κατηγορούν την Κίνα για εντατικοποίηση των επιχειρήσεων κατασκοπείας και άσκησης επιρροής καθώς και για επιστράτευση κατασκόπων, ακαδημαϊκών, πληροφοριοδοτών, ακόμη και ολόκληρων εταιρειών για την εξασφάλιση πρόσβασης σε έρευνα και τεχνολογία αιχμής.
Το 2020, μετά την καταδίκη δύο Κινέζων για απόπειρα κλοπής εμπορικών μυστικών, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών διέταξε το κλείσιμο του κινεζικού προξενείου στο Χιούστον, την ενεργειακή πρωτεύουσα των ΗΠΑ.
Το 2021, πρώην καθηγητής χημικής βιολογίας στο Χάρβαρντ καταδικάστηκε για την απόκρυψη των δεσμών του με ένα κινεζικό πρόγραμμα στρατολόγησης.
Κι έπειτα, ο πρόεδρος Μπάιντεν, διατηρώντας την πολιτική του προκατόχου του, Ντόναλντ Τραμπ, εξακολουθεί να απαγορεύει την χορήγηση βίζας σε χιλιάδες μεταπτυχιακούς φοιτητές και ερευνητές που φέρεται να διαθέτουν δεσμούς με στρατιωτικές σχολές της Κίνας.
Τι υποστηρίζει η Κίνα;
Η Κίνα έχει αποκαλέσει συκοφαντίες τους ισχυρισμούς περί κατασκοπείας, επιμένοντας πως δεν είναι ο θύτης, αλλά το θύμα κυβερνοεπιθέσεων καθώς και επιθετικής συμπεριφοράς από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.
Όπως κατήγγειλε μάλιστα την Κυριακή ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, αμερικανικά μπαλόνια έχουν πετάξει «παράνομα» πάνω από τη χώρα τουλάχιστον δέκα φορές από πέρυσι.
Και δεν είναι η πρώτη φορά που η Κίνα διαμαρτύρεται για κατασκοπευτικά σκάφη και αεροσκάφη κοντά στα εδάφη της, αιτιάσεις που έχουν προκαλέσει κατά καιρούς αντιπαραθέσεις. Άλλωστε, έχει χαρακτηρίσει στις ΗΠΑ «υπ’αριθμόν ένα χώρα σε κατασκοπεία, υποκλοπές και παρακολουθήσεις παγκοσμίως».
Ποιος συντονίζει την κινεζική υπηρεσία πληροφορίων;
Το υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας αποτελεί τη βασική υπηρεσία πληροφοριών της χώρας που διενεργεί μεταξύ άλλων επιχειρήσεις κατασκοπείας στο εξωτερικό, εγχώριας αντικατασκοπείας καθώς και κυβερνο-κατασκοπείας.
Ο αριθμός των υπαλλήλων είναι απόρρητος, όπως ακριβώς και η έδρα της – που λέγεται πως είναι ένα απροσδιόριστο κτίριο στο δυτικό Πεκίνο.
Δεν διαθέτει γραφείο Τύπου ούτε ιστοσελίδα.
Ο πρώην επικεφαλής της, Τσεν Γουενκίνγ, προήχθη στο Πολιτικό Γραφεί και την Κεντρική Γραμματεία τον περασμένο Οκτώβριο, και είναι ο πρώτος επικεφαλής υπηρεσίας πληροφοριών που κατάφερε να ανελιχθεί στους εσωτερικούς πολιτικούς κύκλους του Κομμουνιστικού Κόμματος από την ίδρυση του υπουργείου, το 1983.
Πόσο αποτελεσματική είναι η κινεζική κατασκοπεία;
Σύμφωνα με τα διεθνή μέσα, η ερώτηση είναι δύσκολο να απαντηθεί καθώς έχουν γίνει μόνο εικασίες και διαψεύσεις.
Οι New York Times είχαν μεταδώσει το 2018 πως η κινεζική και ρωσική κατασκοπεία παρακολουθούσαν τις κλήσεις του Τραμπ σε μη ασφαλείς συσκευές κινητής τηλεφωνίας, κάτι που ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος χαρακτηρίζει αναληθές.
Το 2017, οι Times γνωστοποίησαν πως οι κινεζικές αρχές επί σειρά ετών είχαν διαλύσει τις επιχειρήσεις της CIA στην Κίνα, σκοτώνοντας τουλάχιστον δώδεκα από τις πηγές της, σε μια από τις «χειρότερες καταστολές κατασκοπευτικών επιχειρήσεων», όπως τη χαρακτήρισαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Το 2018, τα αυστραλιανά μέσα Fairfax Media και Nine News αποκάλυψαν πως το υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας της Κίνας ευθυνόταν για μια σειρά επιθέσεων σε εταιρείες της Αυστραλίας, παρά τη διμερή συμφωνία διασφάλισης των εμπορικών μυστικών.
Το 2022, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ίδιου υπουργείου καταδικάστηκε σε κάθειρξη είκοσι ετών σε αμερικανική φυλακή για την απόπειρα κλοπής εμπορικών μυστικών από δυτικές αεροδιαστημικές εταιρείες.
Πόσο ανησυχούν οι ΗΠΑ;
Το 2022, η ετήσια αξιολόγηση απειλών από τη Διεύθυνση Εθνικής Υπηρεσιας Πληροφοριών των ΗΠΑ κατέταξε την Κίνα στην πρώτη θέση της περιώνυμης λίστα της, μαζί με τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα. Προειδοποίησε μάλιστα για τη διαρκώς ενισχυόμενη στρατιωτική ισχύ της Κίνας, συμπεριλαμβανομένου και του πυρηνικού οπλοστασίου της, αποκαλώντας τη χώρα «κορυφαία απειλή» για την αμερικανική τεχνολογική ανταγωνιστικότητα. Επιπλέον, την περιέγραψε ως την «πιο εκτεταμένη και επίμονη απειλή κυβερνοκατασκοπείας» για τα δίκτυα της κυβέρνησης και του ιδιωτικού τομέα.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ αναπτύσσουν τα δικά τους μπαλόνια μεγάλου υψομέτρου, ως προσθήκη σε ένα ήδη εκτεταμένο δίκτυο παρακολούθησης, όπως είχε αποκαλύψει πέρυσι το Politico, επικαλούμενο έγγραφα του Πενταγώνου.
Πηγή: Bloomberg
