Kathimerini.gr
Οι εικόνες από τους συνωστισμένους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, έπειτα από την αιφνιδιαστική ανακοίνωση επιβολής μέτρων πλήρου περιορισμού την Παρασκευή το βράδυ με παράθυρο μονάχα δύο ωρών, προκάλεσαν οξείες αντιδράσεις από το ευρύ πολιτικό φάσμα της Τουρκίας - γεγονός σπάνιο για την γείτονα χώρα. Ωστόσο, οι πολιτικές εξελίξεις που ακολούθησαν, με κυριότερη την παραίτηση του Υπουργού Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, είναι πραγματικά πρωτόγνωρες για την σημερινή τουρκική πραγματικότητα. Αξίζει, λοιπόν μια πιο λεπτομερής ματιά στο παρασκήνιο της παραίτησης του πανίσχυρου υπουργού και στενού συνεργάτη του Ερντογάν.
Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς πως η ανάληψη ευθύνης, η δημόσια συγγνώμη και η παραίτηση υπουργών είναι φαινόμενα σχεδόν ανύπαρκτα στην Τουρκική πολιτική σκηνή - ιδιαίτερα όσον αφορά κυβερνών κόμμα AKP το οποίο φημίζεται για την άκαμπτη στάση του και την αντίσταση του απέναντι σε οποιαδήποτε κριτική. Το πιο πρόσφατο περιστατικό το οποίο είναι συγκρίσιμο με την παραίτηση του Σοϊλού έλαβε χώρα πριν επτά χρόνια, τον Δεκέμβρη του 2013, όταν μια σειρά σκανδάλων διαφθοράς αναφορικά με κονδύλια της τράπεζας Halkbank οδήγησε στην παραίτηση τριών υπουργών του τότε πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μάλιστα, ο υπουργός περιβάλλοντος Ερντογάν Μπαϊρακτάρ είχε στραφεί εναντίον του Τούρκου ηγέτη με ομοβροντία καυστικών δηλώσεων, καλώντας τον σε άμεση παραίτηση «για χάρη της ευημερίας της χώρας». Η αντίθεση με την σημερινή μεταπραξικοπηματική πραγματικότητα - όπου η παραίτηση του Σοϊλού συνδυάστηκε με όρκους πως θα υπηρετήσει τον Τούρκο Πρόεδρο έως ότου πεθάνει - είναι εμφανής.
Δεύτερον, η ισχύ του έμπειρου Υπουργού Εσωτερικών και η θέση του στην ιεραρχία των έμπιστων συνεργατών του Ερντογάν είναι εξαιρετικά σημαντική. Παρότι ξεκίνησε την συνεργασία του με το κυβερνών κόμμα το 2012 ως μέλος της κεντροδεξιάς πτέρυγας που αποσπάστηκε από το Δημοκρατικο Κόμμα, ο Σοϊλού εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο ένθερμους υπερασπιστές του Τούρκου Προέδρου και μια από τις πιο εμβληματικές φιγούρες της σημερινής κυβέρνησης. Οι στάσεις του απέναντι στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τους πολίτες που θεωρούνται συνεργάτες του πραξικοπήματος αλλά και την Κουρδική μειονότητα έχουν υπάρξει εξαιρετικά σκληρές. Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούσαν τον Σοϊλού ως δεξί χέρι του Ερντογάν και πιθανότερο αντικαταστάτη του - με μοναδικό αντίπαλο τον γαμπρό του και Υπουργό Οικονομίας, Μπεράτ Αλμπαιράκ με τον οποίον το τελευταίο διάστημα διατηρούσε θυελλώδεις σχέσεις.
Τρίτον, ίσως το πιο παράδοξο χαρακτηριστικό της παραίτησης του Υπουργού Εσωτερικών ήταν ο τρόπος ανακοίνωσης της. Ο Σοϊλού γνωστοποίησε την πρόθεση του μέσω του προσωπικού λογαριασμού του στο Τουίτερ, όπου κοινοποίησε ένα screenshot με το κείμενο της παραίτησης του από την εφαρμογή σημειώσεων του κινητού τηλεφώνου του. Πρόκειται, μάλλον, για την πρώτη φορά στην ιστορία που ο υπουργός μιας κυβέρνησης ανακοινώνει την παραίτηση του μέσω μιας τόσο ανορθόδοξης διαδικασίας.
Όπως είναι πλέον γνωστό, η παραίτηση του Υπουργού Εσωτερικών δεν έγινε δεκτή από τον Τούρκο Πρόεδρο, ο οποίος δήλωσε χαρακτηριστικά πως «η τρέχουσα ώρα δεν είναι κατάλληλη για να εξετάσουμε οποιαδήποτε παραίτηση».
Αξίζει, ωστόσο, να αναφερθεί πως πριν από μόλις δύο εβδομάδες, ο Υπουργός Μεταφορών Μεχμέτ Τζαχίτ Τουρχάν εκδιώχθηκε από το κυβερνητικό επιτελείο της Τουρκίας, λόγω «της ανεπάρκειας του να ανταποκριθεί στην κρισιμότητα της κατάστασης» σύμφωνα με τα φιλοκυβερνητικά μέσα. Επομένως, είναι βέβαιο πως η αλλαγή προσώπων εν καιρώ κρίσης σίγουρα δεν είναι ο μόνος λόγος που οδήγησε τον Τούρκο Πρόεδρο σε απόρριψη της παραίτησης του Υπουργού.
Τέλος, υπάρχει ένα κοινό σε όλες τις λεπτομέρειες του πολιτικού πρασκηνίου των τελευταίων ημερών: τόσο η ανακοίνωση των μέτρων περιορισμού, όσο και η παραίτηση του Σοϊλού, η απόρριψη της από τον Ερντογάν, αλλά και η απομάκρυνση του Τουρχάν από το κυβερνητικό επιτελείο έλαβαν χώρα μετά τις 10μμ. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι αναλυτές, πλέον το βράδυ έχει εξελιχθεί στην πιο ενεργή περίοδο της τουρκικής πολιτικής σκηνής.
