Μανώλης Κωστίδης
«Δεν μπορούν να έρθουν επιπλέον πτήσεις στο αεροδρόμιό μας, παρά τη μεγάλη ζήτηση, καθώς δεν υπάρχουν αεροσκάφη. Όλες οι αεροπορικές εταιρείες βάζουν όσα αεροπλάνα μπορούν σε πτήσεις από και προς τη Ρωσία. Τώρα όλοι ασχολούνται με τις πτήσεις της Ρωσίας, όποιο αεροσκάφος βρουν το βάζουν εκεί», μας είπε υπεύθυνος μεγάλου αεροδρομίου της Τουρκίας σε πρόσφατη συνομιλία μας. Μας είχε κάνει εντύπωση πως παρά τη μεγάλη αύξηση της κίνησης στο συγκεκριμένο αεροδρόμιο με μεγάλη τουριστική κίνηση και γεμάτα τα αεροπλάνα, δεν πραγματοποιούνταν περισσότερες από 7 ή 8 πτήσεις την ημέρα.
Η Τουρκία έχει μετατραπεί σε κόμβο για τη Ρωσία καθώς, παρά τη μείωση της τουριστικής κίνησης, εκτελούνται καθημερινά 100 πτήσεις προς τη Ρωσία και άλλες τόσες από τη Ρωσία προς την Τουρκία. Τον Αύγουστο ο αριθμός αυτός άγγιζε τις 200 πτήσεις! Οι Ρώσοι μέσω της Κωνσταντινούπολης παρακάμπτουν τις κυρώσεις και μπορούν να ταξιδέψουν προς τρίτες χώρες, γεγονός που έχει μεγάλο όφελος στην τουρκική οικονομία.
Αυτά τα στοιχεία είναι κάποια από τα δεδομένα που δείχνουν πως Τουρκία και Ρωσία γίνονται στενοί σύμμαχοι και εταίροι στον οικονομικό, ενεργειακό, αλλά και αμυντικό τομέα, γεγονός που ήδη παρατηρείται με ιδιαίτερη ανησυχία από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. H άδεια που έδωσε η Ρωσία για παράλληλες εισαγωγές, από τον περασμένο Μάρτιο, έχει μετατρέψει την Τουρκία σε «διαμετακομιστικό κόμβο», μέσω του οποίου παρακάμπτεται ο οικονομικός αποκλεισμός. Τα φορτία από διάφορες χώρες που δεσμεύονται από το εμπάργκο εκφορτώνονται σε λιμάνια της Τουρκίας, όπου μεταφέρονται σε πλοία με προορισμό τη Ρωσία, χωρίς να φαίνεται η προέλευσή τους.
Παρόμοια μέθοδος παράκαμψης χρησιμοποιείται και στις οδικές μεταφορές. Πολλές ρωσικές εταιρείες άνοιξαν αντιπροσωπείες στην Τουρκία και συνεταιρίζονται με τουρκικές, πραγματοποιώντας εισαγωγές πίσω από τουρκικές «ταμπέλες». Ο αριθμός των εταιρειών με ρωσικά κεφάλαια που είναι εγκατεστημένες στην Τουρκία τετραπλασιάστηκε, επίσης σε ετήσια βάση, τους πρώτους 8 μήνες του 2022. Σε αυτό το διάστημα 729 εταιρείες με ρωσικά κεφάλαια ιδρύθηκαν στην Τουρκία. Επιταχύνθηκαν επίσης οι εξαγωγές από την Τουρκία στη Ρωσία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας, στους 9 μήνες του τρέχοντος έτους οι εξαγωγές στη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 43% και ξεπέρασαν τα 5 δισ. δολάρια. Οι εισαγωγές από τη Ρωσία στην Τουρκία, από την άλλη, αυξήθηκαν κατά περίπου 125% και ξεπέρασαν τα 45 δισ. δολάρια.
Παρά τις κυρώσεις της Δύσης προς τη Ρωσία, η Άγκυρα σχεδιάζει να γίνει ενεργειακός κόμβος του ρωσικού φυσικού αερίου. Ο Ρώσος πρόεδρος και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη συνάντησή τους στην Αστάνα, συζήτησαν το ενδεχόμενο δημιουργίας αποθηκευτικού χώρου στην ανατολική Θράκη, με τον πρόεδρο της Τουρκίας αυτή την εβδομάδα να ανακοινώνει το συγκεκριμένο σχέδιο.
«Η Τουρκία θα είναι κόμβος για το φυσικό αέριο. Στην τελευταία μας συνάντηση συμφωνήσαμε με τον Πούτιν για αυτό το θέμα», δήλωσε ο Ερντογάν στη συνεδρίαση της ομάδας του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). «Θα δημιουργήσουμε έναν κόμβο εδώ με φυσικό αέριο που προέρχεται από τη Ρωσία», πρόσθεσε. «Και με τα δικά του λόγια: ο Πούτιν ανακοίνωσε στον κόσμο ότι η Ευρώπη μπορεί να πάρει το φυσικό της αέριο από την Τουρκία», είπε ο Ερντογάν, προσθέτοντας ότι στις δυτικές χώρες αυξάνονται οι ανησυχίες για την επίλυση της ενεργειακής κρίσης, αλλά η Τουρκία «δεν έχει τέτοιο πρόβλημα».
Οι διαβουλεύσεις
Πριν από λίγες ημέρες ο γενικός διευθυντής της ρωσικής κρατικής υπηρεσίας ατομικής ενέργειας, Rosatom, Αλεξέι Λιχατσόφ ανακοίνωσε πως ξεκίνησαν οι διαβουλεύσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας για την κατασκευή πυρηνικού σταθμού στη Σινώπη στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Ο Ερντογάν στη συνάντηση που είχε με τον Πούτιν είχε εκφράσει αυτό το αίτημα της Τουρκίας και φαίνεται πως οι διαδικασίες τρέχουν γρήγορα. Ο Λιχατσόφ σημείωσε πως η Σινώπη είναι ένα πρόσφορο σημείο για την κατασκευή ενός μεγάλου πυρηνικού σταθμού με τέσσερις αντιδραστήρες.
«Λαμβάνοντας υπόψη τη μελλοντική κατασκευή ενός μεγάλου πυρηνικού σταθμού ξεκινήσαμε τις συνομιλίες με τους Τούρκους συνεργάτες μας για τη σύναψη τεχνολογικών συμμαχιών, τη διαμόρφωση της επενδυτικής πολιτικής και της ενεργειακής αγοράς της Τουρκίας», δήλωσε.
Αυτός θα είναι ο δεύτερος πυρηνικός σταθμός. Η συμφωνία σχετικά με τον πρώτο πυρηνικό σταθμό της Τουρκίας στο Ακούγιου στη Μερσίνη, είχε υπογραφεί το 2010 με τη Ρωσία. Ο σταθμός που θα κατασκευαστεί στο Ακούγιου θα αποτελείται από τέσσερις αντιδραστήρες και θα έχει εγκαταστημένη δύναμη 4.800 μεγαβάτ. Ο πρώτος αντιδραστήρας αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2023.
