Στην πολύκροτη υπόθεση δηλητηρίασης του Ρομάν Αμπράμοβιτς και Ουκρανών διαπραγματευτών αναφέρεται με δημοσίευμά του ο Guardian, σημειώνοντας ότι η προϊστορία συνθέτει ένα βεβαρημένο παρελθόν για τη Ρωσία, αλλά και τονίζοντας – με βάση την έκβαση αρκετών περιστατικών τα περασμένα χρόνια – πως είναι πιθανό να μην γίνει ποτέ γνωστό το τι πραγματικά συνέβη.
«Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δηλητηριάστηκαν; Όχι ακριβώς», αναφέρει το βρετανικό μέσο. Οι τρεις άνδρες ήταν πολύ απασχολημένοι για να παράσχουν έγκαιρα δείγματα στους Γερμανούς τοξικολόγους. Και τα συμπτώματά τους, που δεν απείλησαν τη ζωή τους, φαίνεται πως εξαφανίζονται. Έτσι, όπως συμβαίνει σε όλα τα πραγματικά ρωσικά μυστήρια, η αλήθεια μπορει να μην έρθει ποτέ στο φως.
Ωστόσο, συμπληρώνει το δημοσίευμα, το Κρεμλίνο έχει αρκετά βεβαρημένο παρελθόν για να κινήσει υποψίες, με ιστορία που κρατά περίπου 100 χρόνια. Σε αυτή την περίοδο, τα ονόματα, οι ηγέτες και πιθανότατα το ιδεολογικό υπόβαθρο έχει αλλάξει, αλλά και το τωρινό καθεστώς Πούτιν έχει κατηγορηθεί ότι βρίσκεται πίσω από πολλαλπές περιπτώσεις δηλητηριάσεων απέναντι σε αντιπάλους του Κρεμλίνου, μεταξύ των οποίων και για χρήση του νευροπαραλυτικού παράγοντα novichok.
Οι μυστικές υπηρεσίες της FSB έχουν κατηγορηθεί ότι προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος είχε καταρρεύσει κατά τη διάρκεια πτήσης το καλοκαίρι του 2020 και κατάφερε να επιζήσει μόνο επειδή ήταν σε θέση να λάβει θεραπεία από ειδικούς στη Γερμανία.
Δυό χρόνια πριν, δύο πράκτορες των ρωσικών υπηρεσιών ταξίδεψαν στο Σαλισμπέρι της Βρετανίας, όχι για να απολαύσουν από κοντά τον διάσημο καθεδρικό ναό της περιοχής, περιγράφει ο Guardian. Ο παράγοντας Novichok, «κρυμμένος» σε ένα μπουκάλι με άρωμα, ψεκάστηκε στο πόμολο της πόρτας του σπιτιού του Σεργκέι Σκριπάλ, ενός «αποστάτη» και πρώην συναδέλφου τους, που διέμενε στην περιοχή. Ήταν Μάρτιος του 2018 και τον Σκριπάλ επισκεπτόταν η κόρη του, Γιούλια. Δύο ώρες μετά την επίσκεψη, ο Σκριπάλ και η κόρη του βρέθηκαν σε ένα παγκάκι της περιοχής, να βγάζουν αφρούς από τα στόματά τους και να χάνουν τις αισθήσεις τους.
Ήταν τυχεροί που επιβίωσαν. Όπως και ο Ναβάλνι, κατάφεραν να λάβουν εγκαίρως θεραπεία, ενώ η δόση του δηλητηρίου δεν ήταν μεγάλη. Ανάλογα τυχερη, ωστόσο, δεν είχε σταθεί η Ντον Στάρτζες, μια Βρετανίδα. Ο σύντροφός της είχε βρει το μπουκαλάκι με το άρωμα σε έναν κάδο και της το έδωσε, νομίζοντας ότι επρόκειτο για δώρο. Αφού της ψέκασε τους καρπούς, εκείνη αρρώστησε μέσα σε 15 λεπτοά και πέθανε λίγες ημέρες αργότερα.
Τα περιστατικά είναι τόσο θανάσιμα – πιθανόν αυτός είναι ο στόχος, να δημιουργήσουν ένα κλίμα φόβου – που μπορούν να ανακληθούν στη μνήμη ταχύτατα: ο Αλεξάντρ Λιτβινένκο δηλητηριάστηκε με πολώνιο στο τσάι του, κάτι που τον οδήγησε σε έναν αργό και οδυνηρό θάνατο το 2006. Ο Βούλγαρος «αποστάτης» Γκιόργκι Μαρκόφ έπεσε θύμα μιας… δηλητηριασμένης ομπρέλας το 1970, σε μια επίχείρηση στην οποία η ρωσική KGB κατηγορήθηκε ότι συνέβαλε. Στόχος, πάντως, δεν είναι πάντα η δολοφονία. Ο βουλευτής των Εργατικών Κρις Μπράιαντ αποκάλυψε ότι αρρώστησε με τροφική δηλητηρίαση κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης στη Μόσχα το 2009, όταν ήταν αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, τα περιστατικά δηλητηριάσεων δεν είναι άγνωστα και στην Ουκρανία. Ο φέρελπις προεδρικός υποψήφιος Βίκτορ Γιουστσένκο ήταν ένας 50χρονος με «νεαρή» όψη, όταν έθεσε υποψηφιότητα για το κορυφαίο αξίωμα, απέναντι στον φιλορώσο Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Όταν αρρώστησε κατά τη διάρκεια της καμπάνιας τους, η όψη του άλλαξε δραματικά. Το επιστημονικό πόρισμα κατέληξε σε δηλητηρίαση από διοξίνη, χωρίς ωστόσο να είναι ξεκάθαρο ποιος κρύβεται από πίσω. Ο προσωπάρχης του Γιουστσένκο κατηγόρησε τη Ρωσία για την επίθεση, ωστόσο ποτέ δεν απεδείχθη κάτι τέτοιο. Όπως και να έχει, η επίθεση δεν είχε αποτέλεσμα, καθώς ο Γιουστσένκο θριάμβευσε έναντι του αντιπάλου και διετέλεσε πρόεδρος της χώρας.
Επιστρέφοντας το τελευταίο περιστατικό με τον Αμπράμοβιτς και τους Ουκρανούς διαπραγματευτές, συνεργάτες των θυμάτων, αυτή τη φορά κατηγορούν σκληροπυρηνικούς από τη Μόσχα υποστηρίζοντας ότι «ήθελαν να σαμποτάρουν τις συνομιλίες για τέλος του πολέμου». Πρόκειται, αναφέρει ο Guardian, για μια εύλογη εξήγηση, δεδομένης της παραπάνω σκοτεινής προϊστορίας.
Το πιο ενδιαφέρον ερώτημα, συμπληρώνει, θα ήταν το ποιος θα μπορούσε να έχει δώσει την εντολή για μια τέτοια επιχείρηση. Το Κρεμλίνο, ασφαλώς, πάγια αρνείται οποιαδήποτε συμμετοχή σε περιστατικά δηλητηριάσεων. Ωστόσο, μόνο το κράτος έχει την εξουσία να χρησιμοποιεί τόσο σύνθετες και φονικές ουσίες. Επιπλέον, προσθέτει με νόημα το βρετανικό μέσο, η ολοένα και πιο ισχυρή υπερσυγκέντρωση εξουσιών στην ρωσική πολιτεία υπό τον Πούτιν, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα ήταν ιδιαίτερα τολμηρή μια τέτοια κίνηση με στόχο έναν τόσο επιφανή ολιγάρχη χωρίς το «πράσινο φως» από την κορυφή της πυραμίδας… «Μια θολή υπόθεση, από όπου κι αν την πιάσει κανείς», καταλήγει.
Πηγή: Guardian
