ΚΥΠΕ
Πλανήτες, νεφελώματα, αστέρια, μακρινούς γαλαξίες, μέχρι τις παρυφές του σύμπαντος, θα μπορούμε να παρατηρήσουμε από το τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου Τροόδους το οποίο θα ανοίξει τις πύλες του για το κοινό τον Ιούνιο.
Οπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο αστροξεναγός Αγάπιος Ηλία, με ένα μεγάλο τηλεσκόπιο σαν αυτό στο αστεροσκοπείο Τροόδους «μπορούμε εύκολα να παρατηρήσουμε σπείρες σε μακρινούς γαλαξίες, να δούμε τις λεπτεπίλεπτες μορφές των νεφελωμάτων και οι εικόνες είναι εντυπωσιακές». Μπορούμε να δούμε μέχρι τις παρυφές του σύμπαντος, τόνισε.
Ο κ. Ηλία είπε ότι οι ξεναγήσεις θα αρχίσουν πολύ σύντομα, εντός Ιουνίου.
Τα τηλεσκόπια στο αστεροσκοπείο
Το αστεροσκοπείο Τροόδους διαθέτει δύο τηλεσκόπια σε δύο ειδικούς χώρους.
Στον πρώτο χώρο βρίσκεται το κυρίως τηλεσκόπιο της αστροπαρατήρησης, το οποίο είναι ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο με διάμετρο κατόπτρου μισό μέτρο. Ο θόλος είναι ηλεκτρονικά ανοιγόμενος και ρομποτικός, το ίδιο και το τηλεσκόπιο, δηλαδή τα δύο αυτά αντικείμενα μπορούν να στοχεύουν οπουδήποτε στον ουρανό και να ακολουθούν την κίνηση των ουρανίων σωμάτων.
Ο άλλος χώρος είναι ο χώρος του ηλιοσκοπίου όπου υπάρχει μία ειδική συρόμενη οροφή που ανοίγει και μέσα υπάρχει ένα τηλεσκόπιο για την παρατήρηση του ήλιου, ιδανικό για τους επισκέπτες κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Πέραν από αυτό, υπάρχει και η αστρομαρίνα, όπως έχει ονομαστεί, που είναι μία υπαίθρια εξέδρα πάνω στο κτίριο όπου θα μπορεί ο επισκέπτης να φέρει το δικό του ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο, να συνδεθεί στο δίκτυο ηλεκτροδότησης του κτιρίου και να μπορεί να χρησιμοποιεί τον εξοπλισμό του από εκεί για να κάνει τις αστροπαρατηρήσεις του.
Η επίσκεψη στο αστεροσκοπείο τουλάχιστον αυτή την πρώτη αρχική περίοδο θα αφορά απογευματινές /βραδινές επισκέψεις, όπου ο επισκέπτης θα μπορεί να έρθει στο χώρο αργά το απόγευμα προτού δύσει ο ήλιος για να μπορεί να παρατηρήσει και τον ήλιο με το ηλιοσκόπιο.
Θα γίνονται παρουσιάσεις ουρανογραφίας από την εξέδρα για να μπορεί ο επισκέπτης να προσανατολιστεί στο νυχτερινό ουρανό από τους αστερισμούς και ακολούθως θα γίνεται μία εισαγωγή στην αστρονομία, όχι υπό τύπου διάλεξης αλλά υπό τύπου παρουσίασης, η οποία θα γίνεται στο χώρο του τηλεσκοπίου. Μετά θα γίνεται η αστροπαρατήρηση ή η αστροφωτογράφηση αναλόγως του θέματος της βραδιάς.
Ερωτηθείς εάν θα μπορούν να γίνονται και ερευνητικές παρατηρήσεις, είπε ότι το πρώτο μέλημα αυτή τη στιγμή είναι να γίνει γνωστή η αστρονομία στο ευρύ κοινό σημειώνοντας όμως ότι ο εξοπλισμός που υπάρχει μπορεί να επιτρέψει τις επιστημονικές παρατηρήσεις.
«Υπάρχουν οι υποδομές, μπορούμε να το κάνουμε, τα τηλεσκόπια είναι αρκετά εξειδικευμένα για να μπορέσουν να λάβουν μέρος σε ερευνητικά προγράμματα πανεπιστημιακού επιπέδου, για παράδειγμα, αλλά πρωτίστως αυτό που θέλουμε να πετύχουμε είναι να το δει ο κόσμος, να το επισκεφθεί, να μπορέσει να παρατηρήσει μέσα από τα τηλεσκόπια, να γνωρίσει και ο κόσμος τον υπέροχο ουρανό του Τροόδους» σημείωσε ο κ. Ηλία στο ΚΥΠΕ.
Τί θα μπορούμε να παρατηρήσουμε
Πλανήτες, νεφελώματα, αστέρια, μακρινοί γαλαξίες, όλα αυτά τα μαγευτικά ουράνια σώματα θα μπορεί να παρατηρήσει ένας επισκέπτης.
Ο κ. Ηλία είπε ότι με ένα μεγάλο τηλεσκόπιο σαν αυτό στο αστεροσκοπείο Τροόδους «μπορούμε εύκολα να παρατηρήσουμε σπείρες σε μακρινούς γαλαξίες, μπορούμε να δούμε τις λεπτεπίλεπτες μορφές των νεφελωμάτων, και οι εικόνες είναι εντυπωσιακές».
Ερωτηθείς πόσο μακριά θα μπορούμε να παρατηρήσουμε με αυτό το τηλεσκόπιο είπε ότι θα μπορούμε να δούμε μακρινούς γαλαξίες, οι οποίοι απέχουν δεκάδες εκατομμύρια έτη φωτός «οπότε μπορούμε να δούμε μέχρι τις παρυφές του σύμπαντος».
Κληθείς να αναφέρει ποιο από τα ουράνια σώματα είναι το πιο εντυπωσιακό, ο κ. Ηλία ανέφερε ότι όλα έχουν τη μαγεία τους αλλά επισήμανε ότι τους καλοκαιρινούς μήνες από την κυπριακή ύπαιθρο -ειδικά όταν οι νύχτες είναι ασέληνες -μπορούμε να παρατηρήσουμε και με γυμνό μάτι το λαμπρό μέρος του γαλαξία μας, μια γαλακτόχρωμη, φωτεινή λωρίδα από αστέρια που διασχίζει τον ουρανό.
«Παλιά οι παππούδες μας το ονόμαζαν 'ο Ιορδάνης ποταμός', που φαίνεται σαν μία τεράστια κορδέλα που διασχίζει τον ουρανό. Είναι η κεντρική σπείρα του γαλαξία μας, που την βλέπουμε το καλοκαίρι γιατί έτσι είναι ο προσανατολισμός μας τους καλοκαιρινούς μήνες. Αυτό από μόνο του αποτελεί ένα σπουδαίο θέαμα ειδικά όταν αναλογιστεί κάποιος τι είναι αυτό που βλέπει».
Ο γαλαξίας μας, εξήγησε ο κ. Ηλία στο ΚΥΠΕ, έχει σπειροειδή μορφή και το ηλιακό μας σύστημα βρίσκεται δίπλα από μία από τις σπείρες του γαλαξία. Σημείωσε ότι αναλόγως της θέσης του πλανήτη μας γύρω από τον ήλιο, τον χειμώνα βλέπουμε προς τα έξω αλλά το καλοκαίρι βλέπουμε διαμέσου του γαλαξία μας.
Ετσι, ανέφερε, το καλοκαίρι κοιτάζουμε το κέντρο του γαλαξία μας για αυτό και είναι λαμπρότερο και εντονότερο το φαινόμενο.
Ο γαλαξίας μας
Ο γαλαξίας μας, είπε, είναι μία τεράστια δομή στο σύμπαν που αποτελείται από δισεκατομμύρια αστέρια όπως τον δικό μας ήλιο. Μόνο στον δικό μας γαλαξια, ανέφερε, υπάρχουν πάνω από 400 δισεκατομμύρια αστέρια.
«Οταν συνειδητοποιήσει κάποιος αυτή την πραγματικότητα και μπορέσει να κατανοήσει τις τεράστιες αποστάσεις, τα μεγάλα μεγέθη του σύμπαντος, τον αριθμό των αστεριών που υπάρχουν, ακόμα και την ηλικία του σύμπαντος, όταν μπορέσει κάποιος να συνειδητοποιήσει πού βρίσκεται, ότι βρίσκεται δηλαδή πάνω σε ένα πλανήτη ο οποίος γυρίζει γύρω από ένα αστέρι από τα δισεκατομμύρια που βρίσκονται στον γαλαξία μας και είμαστε μόνο μία μορφή ζωής σε αυτό τον πλανήτη που μπορεί να παρατηρήσει τον ουρανό και μπορεί να κατανοήσει τι είναι αυτό που βλέπει, τότε αυτό αποκτά μία άλλη βαρύτητα για την κατανόησή μας για την ύπαρξή μας».
Πρόσθεσε πως για τον ίδιον, δεν είναι τόσο τα ουράνια σώματα που τον εντυπωσιάζουν αλλά η αντίδραση του κόσμου όταν βλέπει για πρώτη φορά ένα ουράνιο σώμα μέσα από το τηλεσκόπιο.
«Αυτό που εμένα προσωπικά τουλάχιστον με μαγεύει ιδιαίτερα δεν είναι αυτό που βλέπω μέσα από το τηλεσκόπιο αλλά αυτό που βλέπω στα μάτια αυτών που κοιτάζουν μέσα από ένα τηλεσκόπιο, δηλαδή όταν έρθει ένα μικρό παιδάκι και ανεβεί πάνω στο τηλεσκόπιο και κοιτάξει για πρώτη φορά τον Κρόνο με τους δακτύλιους ή την Σελήνη με τους ανάγλυφους κρατήρες, ή τους δορυφόρους του Δία, ή ένα νεφέλωμα ή ένα μακρινό γαλαξία, και δούμε στα μάτια του παρατηρητή τον εντυπωσιασμό, το δέος, την έκπληξη για αυτό που βλέπει, τότε εκείνη η στιγμή είναι για μένα το πιο όμορφο από όλα», κατέληξε.
