Kathimerini.gr
Αλεξάνδρα Βουδούρη
Τη διαπίστωση ότι έχουν σημειωθεί παραπλανητικές πρακτικές σχετικά με τη χρήση του blue check στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter) επισήμανε σήμερα η Κομισιόν ως προκαταρκτικό εύρημα, στο πλαίσιο έρευνας για τη συμμόρφωση του εν λόγω μέσου κοινωνικής δικτύωσης με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες, DSA.
Συγκεκριμένα, οι παραβιάσεις της DSA αφορούν την ύπαρξη «σκοτεινών μοτίβων» (dark patterns) που επί της ουσίας παραπλανούν τους χρήστες ως προς τον τρόπο χρήσης του blue check, την έλλειψη διαφάνειας σχετικά με διαφημίσεις και τους κινδύνους που προκαλεί για τους χρήστες, καθώς και τον περιορισμό που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές στην πρόσβασή τους σε δεδομένα που, σύμφωνα με τον νόμο, πρέπει να είναι σε όλους διαθέσιμα δημοσίως.
Η έρευνα της Κομισιόν πραγματοποιήθηκε από τον περασμένο Δεκέμβριο με ανάλυση εσωτερικών εγγραφών της εταιρείας, συνεντεύξεις με εμπειρογνώμονες και συντονισμό με τις εθνικές αρχές των ψηφιακών υπηρεσιών. Η έρευνα είναι ακόμα σε εξέλιξη, ξεκαθάρισε εκπρόσωπος της Κομισιόν, στη σημερινή ενημέρωση.
Back in the day, #BlueChecks used to mean trustworthy sources of information
— Thierry Breton (@ThierryBreton) July 12, 2024
Now with X, our preliminary view is that:
They deceive users
They infrige #DSA
X has now the right of defence —but if our view is confirmed we will impose fines & require significant changes. pic.twitter.com/M9tGA5pYQr
Η αποστολή των προκαταρκτικών πορισμάτων στην πλατφόρμα X δεν προδικάζει την έκβαση της έρευνας, καθώς η Χ μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματα υπεράσπισής της εξετάζοντας τα έγγραφα του φακέλου έρευνας της Κομισιόν και απαντώντας γραπτώς, ανέφερε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν. Παράλληλα, θα ζητηθεί η γνώμη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ψηφιακών Υπηρεσιών.
Ωστόσο, εάν η προκαταρκτική διαπίστωση επιβεβαιωθεί, η Κομισιόν θα εκδώσει απόφαση μη συμμόρφωσης –ανέφερε ο εκπρόσωπος–η οποία θα μπορούσε να επιφέρει πρόστιμα ύψους έως και 6% του συνολικού παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών της εταιρείας και να τη διατάξει να λάβει διορθωτικά μέτρα, όπως άλλωστε προβλέπει η DSA.
Το blue check ήταν ένα από τα κύρια γνωρίσματα του Twitter ως σήμανση του λογαριασμού χρήστη σχετικά με την επιβεβαίωση της ταυτότητάς του ως δημόσιο πρόσωπο. Με την εξαγορά του Twitter και τη μετονομασία του σε X, αυτή η δυνατότητα δίνεται μόνο στο πλαίσιο πληρωμής και συνδρομής.
«Κάποτε τα blue checks ήταν ένδειξη μιας αξιόπιστης πηγής πληροφόρησης», σημείωσε ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν, τονίζοντας ότι σήμερα όπως χρησιμοποιούνται στο Χ «εξαπατούν τους χρήστες και παραβιάζουν την DSA».
«Η πλατφόρμα Χ έχει τώρα το δικαίωμα της υπεράσπισης της θέσης της, αλλά, αν επιβεβαιωθεί η άποψή μας, θα επιβάλουμε πρόστιμα και θα απαιτήσουμε σημαντικές αλλαγές», πρόσθεσε.
Από την πλευρά της η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν αρμόδια για θέματα ψηφιακής πολιτικής, Μαργκρέτε Βέσταγκερ, υπογράμμισε ότι «στον πυρήνα της DSA βρίσκεται η διαφάνεια, και είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι όλες οι πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένης της X, συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της Ε.Ε».
Οπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν, η παραβίαση που διαπιστώνεται σε σχέση με το blue check έχει να κάνει με το πώς η Χ έχει σχεδιάσει και εφαρμόζει στην πράξη τις πολιτικές της για τους επαληθευμένους λογαριασμούς, κατά τρόπο που δεν ανταποκρίνεται στη συνηθισμένη πρακτική και εξαπατά τους χρήστες.
Δεδομένου, σημειώνεται, ότι ο καθένας μπορεί να εγγραφεί για να «επαληθεύσει» τον λογαριασμό έναντι συνδρομής, η πρακτική που ακολουθείται επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα των χρηστών να αξιολογήσουν τη γνησιότητα των λογαριασμών με τους οποίους αλληλεπιδρούν και του περιεχομένου που μοιράζονται.
Οπως προστίθεται, υπάρχουν ενδείξεις ότι κακόβουλοι χρήστες κάνουν κατάχρηση του καθεστώτος «επαληθευμένου λογαριασμού» για να εξαπατήσουν άλλους χρήστες.
Οσον αφορά την ανάγκη διαφάνειας σε σχέση με τη διαφήμιση, η Κομισιόν διαπιστώνει πως η Χ δεν παρέχει πρόσβαση σε ένα αξιόπιστο αρχείο διαφημίσεων με δυνατότητα αναζήτησης, αλλά αντιθέτως έχει εισαγάγει εμπόδια στην πρόσβαση.
Ειδικότερα, ο σχεδιασμός της πλατφόρμας δεν επιτρέπει να υπάρχει η εποπτεία που απαιτεί η DSA, ούτε καθιστά δυνατή την έρευνα για πιθανούς κινδύνους από διαφημίσεις.
Ενα παράδειγμα τέτοιων κινδύνων είναι οι παραπλανητικές διαφημίσεις που παραπέμπουν σε απάτες με κρυπτονομίσματα, σύμφωνα με αξιωματούχο της Κομισιόν.
Οσον αφορά την πρόσβαση σε δημόσια δεδομένα για σκοπούς ακαδημαϊκής και δημοσιογραφικής έρευνας, η Κομισιόν σημειώνει στην ανακοίνωσή της πως η Χ απαγορεύει στους ερευνητές να έχουν ανεξάρτητη πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα της και να αντλούν δεδομένα απευθείας από την πλατφόρμα.
Επιπλέον, η διαδικασία για χορήγηση πρόσβασης σε ερευνητές στις διεπαφές προγραμματισμού εφαρμογών (application programming interfaces – APIs) του Χ φαίνεται να αποτρέπει τους ερευνητές ή να τους αναγκάζει να καταβάλλουν δυσανάλογα υψηλά τέλη, ενώ είναι αδιαφανής και παίρνει υπερβολικά πολύ χρόνο.
