Kathimerini.gr
Σταύρος Ιωαννίδης
«Η αεροπυρόσβεση είναι πόλεμος, με τα στοιχεία της φύσης και με το ίδιο το αεροπλάνο. Το εναέριο μέσο που σώζει ζωές μπορεί να στερήσει τη δική μας, αλλά αυτό είναι το καθήκον μας, αυτή είναι η δουλειά μας. Και θα συνεχίσουμε να την κάνουμε». Με αυτόν τον τρόπο περιέγραφε στην «Κ» την αποστολή του ένας από τους αεροπόρους των πυροσβεστικών αεροσκαφών Canadair λίγες ώρες πριν από τη συντριβή του CL-215 με σειριακό αριθμό «005» και κωδικό κλήσης «Silver-1» στον Πλατανιστό Ευβοίας.
Οσοι γνωρίζουν, λένε ότι οι πτήσεις αεροπυρόσβεσης έχουν τον μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας από όλες τις αεροπορικές επιχειρήσεις σε καιρό ειρήνης. Οι χειριστές των Canadair ανήκουν στην «ελίτ» των αεροπόρων και εκτελούν την αποστολή τους με αυτοθυσία, επαγγελματισμό και αυταπάρνηση.
Ο φόρος αίματος που έχει πληρώσει η Πολεμική Αεροπορία στον «πόλεμο» με τα πύρινα μέτωπα είναι βαρύς. Η χθεσινή απώλεια του 34χρονου κυβερνήτη του CL-215 σμηναγού (Ι) Χρήστου Μουλά και του 27χρονου συγκυβερνήτη ανθυποσμηναγού (Ι) Περικλή Στεφανίδη έρχεται να προστεθεί σε έναν μακρύ κατάλογο πεσόντων αεροπόρων εν ώρα καθήκοντος. Μεγάλη είναι και η λίστα των συμβάντων στα οποία εμπλέκονται τα Canadair, με το πρώτο να σημειώνεται τον Μάιο του 1977 στα Ισθμια Κορινθίας.
Τραγική ειρωνεία, λίγες ώρες πριν από τον χαμό των δύο αεροπόρων στον Πλατανιστό Ευβοίας, είχε τελεστεί τρισάγιο στη μνήμη των δύο αεροπόρων που σκοτώθηκαν στις 23 Ιουλίου 2007 λίγα χιλιόμετρα μακριά, στα Στύρα Ευβοίας.
Η Ελλάδα διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους στόλους πυροσβεστικών αεροσκαφών παγκοσμίως, με τρεις βασικούς τύπους, τα Canadair, τα PZL (Mielec) και τα Air Tractor. Μέχρι το μεσημέρι της Τρίτης, ο αεροπορικός στόλος αριθμούσε 18 Canadair. Εντεκα CL-215 που ανήκουν στην 355 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών με έδρα την 112 Πτέρυγα Μάχης της Ελευσίνας και επτά πιο σύγχρονα CL-415 της 383 Μοίρας Ειδικών Επιχειρήσεων και Αεροπυρόσβεσης που έχει την έδρα της στην 113 Πτέρυγα Μάχης της Θεσσαλονίκης.
Το μοιραίο «Silver 1» ήταν ένα από τα παλαιότερης γενιάς CL-215. Τα αεροπλάνα αυτά αγοράστηκαν το 1975 αλλά η σχεδίασή τους πηγαίνει πίσω στη δεκαετία του 1960. Οι εμβολοφόροι κινητήρες του μάλιστα κατασκευάστηκαν πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και παρόλο που έχουν ανακατασκευαστεί θεωρούνται πλέον τεχνολογικά παρωχημένοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών (38 βαθμοί Κελσίου και άνω) τα CL-215 δεν μπορούν να εκκινήσουν και αυτός είναι ένας από τους λόγους που κατά την αντιπυρική περίοδο μεταφέρονται στα νησιά όπου η θερμοκρασία αέρα είναι ελαφρώς χαμηλότερη.
Η Ελλάδα είναι μία από τις μόλις έξι χώρες του κόσμου που διαθέτουν και το νεότερο CL-415, μαζί με τον Καναδά, την Κροατία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία. Το πρώτο CL-415 παρελήφθη από την Πολεμική Αεροπορία το 1999. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε πρόσφατα την 112 Πτέρυγα Μάχης της Ελευσίνας όπου βρίσκεται η βάση των Canadair CL-215 και αναφέρθηκε στην ανάγκη ανανέωσης του στόλου ο οποίος συμπληρώνει φέτος 48 χρόνια υπηρεσίας και συνεχούς προσφοράς με τα διακριτικά της Πολεμικής Αεροπορίας.
Ο σχεδιασμός προβλέπει τη μελλοντική απόκτηση οκτώ DHC-515, όταν βεβαίως δημιουργηθεί γραμμή παραγωγής και την αναβάθμιση των επτά CL-415 με συστήματα που θα χρησιμοποιούν και τα νεότερης γενιάς πυροσβεστικά αεροσκάφη.
«Ολοι οι παράγοντες είναι επιβαρυντικοί, λειτουργούν εις βάρος του πληρώματος και του αεροσκάφους». Με αυτά τα λόγια μού εξηγούσε ο χειριστής ενός CL-215 τον υψηλό βαθμό δυσκολίας μιας πτήσης αεροπυρόσβεσης. Ως λάτρης της αεροπορικής ιδέας και παρακινούμενος από την περιέργεια του ρεπόρτερ, ανυπομονούσα να πετάξω με ένα πυροσβεστικό Canadair.
Ωστόσο, λίγη ώρα μετά την απογείωση από την 113 Π.Μ. κατάλαβα τι εννοούσε ο κυβερνήτης του αεροσκάφους όταν μου έλεγε πως δεν πρόκειται για «βόλτα». Το καλοκαίρι, οι αναταράξεις είναι έντονες εξαιτίας των θερμών ανοδικών ρευμάτων. Πάνω από τη φωτιά όμως είναι τρομακτικές, μου εξηγεί καθώς πραγματοποιεί μια προσομοίωση ρίψης. Η βουτιά του αεροπλάνου σού κολλάει το στομάχι στην πλάτη.
Η προσομοίωση ήταν μια αρκετά τρομακτική εμπειρία αλλά δεν φτάνει καθόλου κοντά στις πραγματικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι πιλότοι όταν επιχειρούν στα πύρινα μέτωπα. Ο πυκνός καπνός κρύβει το έδαφος και τις κορυφές των λόφων. Η θερμοκρασία της πυρκαγιάς περνάει στην καμπίνα του αεροπλάνου κάνοντας την κατάσταση ανυπόφορη, ειδικά αν πρόκειται για CL-215 που δεν διαθέτει σύστημα κλιματισμού. Οι αναταράξεις και τα απότομα ρεύματα μπορούν να θέσουν το αεροπλάνο εκτός πορείας. Επιπλέον, η πίεση και το στρες καθώς οι χειριστές γνωρίζουν ότι στο έδαφος κινδυνεύουν ζωές. Δεν θέλουν να τους αποκαλούμε ήρωες. Αλλά είναι.
