Kathimerini.gr
Αλεξία Καλαϊτζή
«Λαμβάνω ένα μήνυμα στα ανεπιθύμητα από κάποιον άγνωστο στο Ιnstagram και μου λέει “βρήκα το προφίλ σου εδώ, μέσω Telegram. Να γνωριστούμε”. Και απαντώ: “Ποιο Telegram; Εγώ δεν έχω προφίλ εκεί”».
Κάπως έτσι, στις αρχές Απριλίου, ξεκίνησε για την Α.Γ. (τα στοιχεία της είναι στη διάθεση της «Κ») μια δυστοπική εμπειρία, η οποία αποδείχθηκε πως ήταν μια ψηφίδα ενός τεράστιου σκανδάλου. Μια εβδομάδα μετά, αποκαλύφθηκε πως γυναίκες από όλη την Ελλάδα είδαν φωτογραφίες τους να διακινούνται παράνομα μέσω της συγκεκριμένης εφαρμογής.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, πήρε την απόφαση να μιλήσει στην «Κ» ώστε να ακουστεί δημόσια ότι δεν ντρεπόμαστε όταν συμβαίνουν τέτοια περιστατικά.
Μπαίνοντας στο Telegram, η 20χρονη γυναίκα ανακάλυψε ένα ψεύτικο προφίλ με το ονοματεπώνυμο και προσωπική της φωτογραφία, που πιστεύει ότι είχαν κλέψει από τον λογαριασμό της στο Instagram. «Είχε το ονοματεπώνυμό μου και δίπλα τη λέξη nudes. Στην περιγραφή έλεγε: “στέλνω φωτογραφίες της ακυκλοφόρητες από έγκυρη πηγή”. Έφτιαξα έναν δικό μου λογαριασμό και του έστειλα μήνυμα ζητώντας να κατεβάσει το προφίλ. Τότε μου είπε ότι είχε φωτογραφίες από πρώην μου. Με απειλούσε ότι θα τις στείλει. Εγώ όμως ήξερα ότι δεν είχα δώσει πουθενά τέτοιες φωτογραφίες, άρα δεν υπήρχε περίπτωση να είχε κάτι τέτοιο», περιγράφει μιλώντας αποκλειστικά στην «Κ».
Όπως αναφέρει, ο δράστης της ζητούσε να του στείλει βίντεο στο οποίο θα φαίνεται ότι είναι η ίδια για να είναι πειστεί για την ταυτότητά της, ενώ προσπαθούσε να κάνει βιντεοκλήση μαζί της, παρενοχλώντας την συστηματικά, ακόμα και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η γυναίκα δεν του έστειλε τίποτα. Η ίδια δεν γνωρίζει το κίνητρο του δράστη, αν υπήρχε οικονομικό κέρδος από αυτό ή αν ήθελε να την εκφοβίσει. «Σκέφτηκα, γιατί να μου το κάνει κάποιος αυτό; Του έλεγα ότι δεν είναι σωστό και ότι θα τον πάω στην αστυνομία. Μου απάντησε ότι δεν είναι προσωπικό και πως έχει μια ομαδική με χιλιάδες άτομα που ανταλλάσσουν φωτογραφίες. Μου έστειλε ένα screenshot που πραγματικά είχε πολλές γυναίκες και μου είπε: “κι εσύ εδώ μέσα είσαι”». Ο δράστης δεν απάντησε ποτέ στις ερωτήσεις της για το πώς την βρήκε και αν είναι κάποιος γνωστός της. Όταν είδε όταν δεν έσβηνε τον λογαριασμό, ενέπλεξε τον σύντροφο της, ο οποίος έστειλε ένα ηχητικό μήνυμα στον δράστη και ο τελευταίος διέγραψε τα πάντα.
Δυστυχώς, όπως σημειώνει η ίδια, με τη διαγραφή χάθηκαν και όλα τα αποδεικτικά στοιχεία των συνομιλιών, τα οποία η νεαρή γυναίκα ήταν διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει για να καταγγείλει επίσημα το γεγονός στις αρχές.
Όπως λέει χαρακτηριστικά, δεν έπεσε από τα σύννεφα από αυτό που έγινε. «Παλιά, όταν πήγαινα Λύκειο, τα αγόρια έκαναν ανταλλαγή φωτογραφιών. Μένω στην επαρχία, η κοινωνία είναι κλειστή. Αν κάποια κοπέλα τους έστελνε φωτογραφία, τη μοιράζονταν. Πολλές γυναίκες έχουν υποφέρει από αυτό» τονίζει, αναγνωρίζοντας, ωστόσο, ότι η συγκεκριμένη περίπτωση έχει πάρει τελείως διαφορετικές διαστάσεις.
Ψυχολογικά η διαχείριση του συγκεκριμένου περιστατικού που της συνέβη ήταν πολύ δύσκολη. «Ήταν πάνω από τις δυνάμεις μου. Είχα πολύ άγχος, έτρεμα παρόλο που ήξερα ότι δεν έχει άλλες δικές μου φωτογραφίες. Ήταν πολύ δύσκολο. Άλλο να υπάρχει μια φήμη και άλλο να βγαίνει το ονοματεπώνυμό σου με τη φωτογραφία σου και δίπλα ότι στέλνεις γυμνές φωτογραφίες. Αν είχε η μητέρα μου Telegram, θα μπορούσε να το δει. Είναι θέμα δημόσιας έκθεσης».
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, πήρε την απόφαση να μιλήσει στην «Κ» ώστε να ακουστεί δημόσια ότι δεν ντρεπόμαστε όταν συμβαίνουν τέτοια περιστατικά. «Δεν θέλω να έχω τις τύψεις ότι έκανα κάτι στραβό, αλλά να έχω το θάρρος της γνώμης μου».
Η μεγαλύτερη υπόθεση sextortion που έχει δει η χώρα
«Αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου», αναφέρει ο Φώτης Γροντάς, νομικός σύμβουλος, που έχει προσφερθεί να βοηθήσει εθελοντικά όλες τις γυναίκες-θύματα του σκανδάλου. Η ανάρτηση που έκανε η κόρη του, Στέλλα, στα social media κινητοποίησε πολλές γυναίκες να επικοινωνήσουν μαζί του, καθώς ήδη την πρώτη ώρα δέχθηκε 365 μηνύματα. «Σύμφωνα με τις αναφορές που έχουν γίνει, οι δράστες τους έχουν πάρει φωτογραφίες, έχουν διακινήσει γυμνά βίντεό τους χωρίς συναίνεση, έχουν δημοσιεύσει πλαστό υλικό. Καταγγέλλουν ότι τις έχουν καταχωρήσει με ονοματεπώνυμο, ανά περιοχή, και αναρτούν screenshots από τους λογαριασμούς τους στο Facebook και στο Instagram. Είναι η μεγαλύτερη υπόθεση sextortion που έχει δει η χώρα. Τα γκρουπ αριθμούν 15.000 μέλη», αναφέρει ο κ. Γροντάς στην «Κ». Μάλιστα τα γκρουπ χωρίζονται σε περιοχές και διαφημίζουν γυμνές φωτογραφίες από γυναίκες, παραδείγματος χάρη στην Κρήτη ή τη Θεσσαλονίκη.
Όπως αναφέρει, μιλάμε για 15.000 εν δυνάμει δράστες, καθώς για να γίνεις μέλος έπρεπε να στείλεις αδημοσίευτες φωτογραφίες ή βίντεο γυναικών. «Υπάρχει ακόμα μήνυμα που έλεγε: “έχω φωτογραφίες της αδελφής μου που είναι 20 χρονών, αν ενδιαφέρεται κανείς”, σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Γροντάς.
Κατασκευασμένες φωτογραφίες
H Κέλλυ Ιωάνου, διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute), αναφέρει πως εδώ και καιρό λάμβαναν καταγγελίες από γυναίκες για διακίνηση φωτογραφικού τους υλικού σε κανάλια εντός της συγκεκριμένες εφαρμογής, με τη δημιουργία μάλιστα γκρουπ που κατηγοριοποιούσαν το υλικό ανά περιοχή. Το καινούργιο, ωστόσο, στοιχείο στην υπόθεση αυτή, πλην των μεγάλων διαστάσεων που έχει πάρει η παράνομη διακίνηση και ο εκβιασμός, είναι η δημιουργία πλαστών φωτογραφιών με τη βοήθεια εφαρμογών. «Το καινούργιο στοιχείο είναι ότι πλέον δεν μιλάμε μόνο για φωτογραφίες που μπορεί να έχει στείλει μια γυναίκα σε έναν τρίτο και αυτός χωρίς τη συναίνεσή της να τις διακίνησε, αλλά βλέπουμε και παραποιημένο υλικό», αναφέρει η κ. Ιωάνου. Όπως περιγράφει, μπορεί να πάρει κάποιος μια φωτογραφία από το Facebook και να την τροποποίησει βάζοντας την πάνω σε μια άλλη φωτογραφία ή ακόμα και σε βίντεo με το αποτέλεσμα να είναι αληθοφανές. Αυτό γίνεται μέσω εφαρμογών που χρησιμοποιούν την τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης (deepfake) και τον τελευταίο χρόνο χρησιμοποιείται ακόμα και από ανήλικους θύτες με θύματα επίσης ανηλίκους.
Όπως λέει ο κ. Γροντάς, έχει ήδη απευθυνθεί σε αυτόν μια 18χρονη μαθήτρια Λυκείου, η οποία είδε screenshot του λογαριασμού της συνοδευόμενο από πλαστές φωτογραφίες στις οποίες «φαίνεται» να ποζάρει γυμνή. Όπως καταγγέλλει η ίδια, ένας συγκεκριμένος λογαριασμός δράστη την εκβιάζει ζητώντας της χρήματα για να κατεβάσει τις φωτογραφίες.
Εκβιασμός
Καθώς οι φωτογραφίες αναρτώνται στα γκρουπ με αποδέκτες πολλούς χρήστες, κάποιες γυναίκες αναφέρουν ότι δέχονται εκβιαστικά μηνύματα από πολλαπλούς χρήστες που τις εκβιάζουν ζητώντας τους είτε χρήματα, είτε καινούργιο φωτογραφικό υλικό. Αυτή είναι η περίπτωση της 21χρονης Ι. Σύμφωνα με όσα καταγγέλλει η ίδια αλλά και από το υλικό που εντόπισε στα γκρουπ, δράστες ανάρτησαν φωτογραφίες και βίντεο από προσωπικές της στιγμές που τραβήχτηκαν χωρίς καν τη γνώση της, πόσο μάλλον τη συναίνεσή της, συνοδευόμενες από τον λογαριασμό της στο Instagram και την πόλη στην οποία διαμένει. Η συγκεκριμένη γυναίκα έχασε πρόσφατα τον πατέρα της και λάμβανε τη στήριξη ψυχολόγου. Η περιπέτεια αυτή έχει επιβαρύνει περαιτέρω την ψυχική της κατάσταση. Δεν είναι η μόνη.
«Πολλές γυναίκες είναι σε πολύ κακή έως κρίσιμη κατάσταση», αναφέρει ο κ. Γροντάς.
