Του Βασίλη Νέδου
Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ αδιαμφισβήτητα συνδέεται και με τον πλέον σταθερό πυλώνα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, δηλαδή την αμυντική συνεργασία. Πέρα από την αυταπόδεικτη αξία της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) που μόλις πριν από λίγες ημέρες επικυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων, η Αθήνα ήδη προχωρεί σε μια σειρά υποπρογραμμάτων από την αμερικανική αμυντική βιομηχανία, ενώ ουδείς στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας αρνείται την πρόθεση της Ελλάδας να προχωρήσει, όταν αυτό είναι δυνατόν –δημοσιονομικά–, και στην προμήθεια F-35. Η συζήτηση για τα F-35 αναθερμαίνεται κατά καιρούς τα τελευταία δύο χρόνια, δίχως ωστόσο να γίνονται τα βήματα που απαιτούνται.
Οπως η «Κ» έχει επανειλημμένως αναδείξει, η προμήθεια πέμπτης γενιάς μαχητικών F-35 προϋποθέτει κατά κύριο λόγο η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) να στείλει επιστολή αιτήματος (Letter of Request) για επιστολή προσφοράς και αποδοχής (Letter of Offer and Acceptance) προς τις αμερικανικές αρχές.
Στις 23 Μαΐου καταφθάνει στην Αθήνα για επίσκεψη –προγραμματισμένη προ της οριστικοποίησης του ταξιδιού Μητσοτάκη στις ΗΠΑ– αντιπροσωπεία του Γραφείου Προγράμματος JSF (JPO) του Πενταγώνου, προκειμένου να έχει επαφές με την Π.Α. και το υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Βασικός σκοπός της επίσκεψης της αντιπροσωπείας είναι να επικαιροποιήσει τα στοιχεία για την τιμή και τη διαθεσιμότητα των F-35 της «Λόκχιντ Μάρτιν».
Σε αυτή τη φάση υπολογίζεται ότι κάθε F-35 κοστίζει περί τα 80 εκατ. δολάρια. Σε περίπτωση που ακολουθηθούν όλα τα απαραίτητα βήματα, το πρώτο F-35 δεν μπορεί να προσγειωθεί στην Ελλάδα πριν από το 2027, με πιθανότερες χρονολογίες πάντως το 2028 ή και 2029. Ενδιαμέσως θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις ώστε να δημιουργηθούν υποδομές για τα F-35.
Οι τρεις αεροπορικές βάσεις που εξετάζονται είναι οι Πτέρυγες Μάχης σε Λάρισα, Αραξο και Σούδα. Ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, που αποκάλυψε η «Κ» πριν από λίγες ημέρες, είναι η στάθμευση αμερικανικών F-35 στη βάση της Σούδας από τις 11 έως τις 23 Ιουλίου, γεγονός το οποίο θα δώσει στην Π.Α. τη δυνατότητα εκπαίδευσης με τα πέμπτης γενιάς μαχητικά, αλλά και να αξιολογηθεί πόσο έτοιμες είναι οι εγκαταστάσεις της 115 Πτέρυγας Μάχης ώστε να εξυπηρετήσουν τις νέες ανάγκες.
Πέρα από την αυταπόδεικτη αξία της MDCA, η Αθήνα προχωρεί σε μια σειρά υπο- προγραμμάτων από την αμερικανική αμυντική βιομηχανία.
Προφανώς ο λόγος γίνεται για αγορά και όχι συμπαραγωγή, καθώς αυτή απαιτεί δυνατότητες τις οποίες υπό την παρούσα μορφή η ΕΑΒ απλώς δεν διαθέτει.
Τα F-16 Viper
Το F-35 δεν είναι όμως το μόνο πρόγραμμα, αλλά υπάρχουν και πιο χειροπιαστές εξελίξεις. Πριν από το τέλος του χρόνου θα έχουν παραδοθεί στην Π.Α. τα πρώτα F-16 Viper, ενώ μέχρι το τέλος του μήνα αναμένεται ότι θα προωθηθεί και η αναβάθμιση των F-16 Block 50 της Π.Α. Αθήνα και Ουάσιγκτον συζητούν ακόμα για τρία μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου MQ-9, αμφίβια τεθωρακισμένα οχήματα και μια σειρά από μικρότερα προγράμματα.
Ολα αυτά θα συζητηθούν και σε λεπτομέρεια εφόσον τελικά ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος επανέλθει στις ΗΠΑ (ίσως στα μέσα Ιουλίου) για επαφές με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζέιμς Λόιντ Οστιν.
