Μετά από επτά χρόνια εκεχειρίας, το φάντασμα ενός νέου πολέμου πλανάται στις σχέσεις Ρωσίας – Ουκρανίας. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα εύθραυστη στο Ντονμπάς, όπου η κατάπαυση πυρός μεταξύ του ουκρανικού στρατού και των βοηθούμενων από τη Μόσχα αποσχισθέντων περιοχών έχει ουσιαστικά καταρρεύσει. Και οι δύο πλευρές κατηγορούν η μία την άλλη για προκλήσεις και ανταλλάσσουν τακτικά πυρά.
Γεγονότα
Η Ουκρανία, η οποία αποτελούσε μέρος της Ρωσικής αυτοκρατορίας για αιώνες προτού γίνει σοβιετική δημοκρατία, κέρδισε την ανεξαρτησία της, καθώς η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών διαλύθηκε το 1991. Μετά την ανεξαρτησία της, η Ουκρανία συνέχισε να βρίσκεται στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας μέχρι τη φιλοδυτική επανάσταση του 2014.
Τότε, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς διέκοψε τη διαδικασία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με αποτέλεσμα να προκληθούν μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και την πτώση της κυβέρνησης. Λόγω της πολιτικής αστάθειας στη χώρα, η Μόσχα απέστειλε ρωσικά στρατεύματα σε ουκρανική επικράτεια, στη χερσόνησο της Κριμαίας, όπου ο πληθυσμός είναι κυρίως ρωσόφωνος. Οι Ρωσόφωνοι της Κριμαίας βρίσκουν την ευκαιρία να θέσουν υπό τον πλήρη έλεγχό τους την περιοχή. Η Ρωσική Ομοσπονδία, κατά του διεθνούς δικαίου, έχει προσαρτήσει την Κριμαία μετά από ένα παράνομο δημοψήφισμα που καταδικάστηκε ευρέως από τη διεθνή κοινότητα.
Το Κίεβο δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη των αποσχισμένων περιοχών, χαρακτηρίζοντας τους ρωσόφωνους αυτονομιστές ως τρομοκράτες και με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ προσπαθεί να ανακαταλάβει το χαμένο έδαφος. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει καταδικάσει τις κινήσεις της Ρωσίας στο ουκρανικό ζήτημα και έχει χαρακτηρίσει παράνομη την προσάρτηση της Κριμαίας.
Το 2015 είχε επιτευχθεί μια ειρηνευτική συμφωνία με τη μεσολάβηση της Γαλλίας και της Γερμανίας, που βοήθησε να τερματιστούν οι μάχες μεγάλης κλίμακας που προκάλεσαν τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, αλλά οι προσπάθειες για την επίτευξη πολιτικού διακανονισμού απέτυχαν και σποραδικές αψιμαχίες συνεχίζονται κατά μήκος της τεταμένης γραμμής επαφής.
ΑΙΤΙΑ
Από τη στιγμή που η Κριμαία ενώθηκε ξανά το 2014 με τη Ρωσία (στην οποία ανήκε μέχρι το 1954), η Αζοφική Θάλασσα μετατράπηκε σε μια από τις θερμές ζώνες του πλανήτη. Και οι δύο πλευρές των στενών του Κερτς, που ορίζουν το πέρασμα από τη Μαύρη Θάλασσα στην Αζοφική θάλασσα, ανήκουν στη Ρωσία.
Όμως την ίδια στιγμή, δύο σημαντικά λιμάνια της Ουκρανίας, η Μαριούπολη και το Μπερντιάνσκ βρίσκονται στην Αζοφική, όπως και ένα τμήμα του πολεμικού ναυτικού της Ουκρανίας.
ΟΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Το 2016 η Ρωσία ξεκίνησε την κατασκευή μιας γέφυρας που ενώνει τις δύο πλευρές των στενών του Κερτς. Η γέφυρα κόστισε 3,7 δισεκατομμύρια δολάρια και επέτρεψε την οδική σύνδεση ανάμεσα στην Κριμαία και τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλοι διεθνείς φορείς καταδίκασαν την κατασκευή της γέφυρας και μάλιστα η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε τον Ιούλιο του 2018 κυρώσεις σε έξι ρωσικές εταιρείες που συμμετείχαν στην κατασκευή της γέφυρας.
Η ίδια η γέφυρα προσφέρει επίσης πολύ πιο άμεσο έλεγχο της ναυσιπλοΐας από και προς την Αζοφική, με την Ουκρανία να διαμαρτύρεται ότι το ύψος του ανοίγματος δεν επιτρέπει σε πλοία της να προσεγγίσουν το λιμάνι της Μαριούπολης.
Τον Δεκέμβριο του 2020, τα Ηνωμένα Έθνη έβγαλαν νέα ανακοίνωση πιέζοντας τη Ρωσία να υποχωρήσει άμεσα όλες τις στρατιωτικές δυνάμεις από την Κριμαία και να σταματήσει την προσωρινή κατοχή της ουκρανικής γης, χωρίς καθυστερήσεις. Την ίδια ώρα, η Μόσχα θεωρεί τη δεδηλωμένη πρόθεση να ανακτήσει τον έλεγχο της χερσονήσου της Κριμαίας ως απειλή και προειδοποιεί ότι θα απαντήσει συνολικά.
