Το “Endurance”, το ξύλινο πλοίο του διάσημου εξερευνητή Έρνεστ Σάκλετον, που βυθίστηκε το 1915 στην άτυχη προσπάθειά του να διασχίσει την Ανταρκτική, ανακαλύφθηκε 107 χρόνια μετά, σε βάθος 3.008 μέτρων κάτω από τον πάγο και περίπου τέσσερα μίλια νότια της θέσης την οποία είχε καταγράψει στο ημερολόγιό του ο Φρανκ Γουέρσλεϊ, καπετάνιος του εξερευνητικού σκάφους.
Η χρυσή πινακίδα με το όνομα του ιστορικού σκάφους, «Καρτερία», εξακολουθεί να είναι ορατή, μετά από 38.821 ημέρες στον πυθμένα του ωκεανού.
Η επιβίωση
Το ξύλινο πλοίο, σχεδόν 45 μέτρων, με τρία κατάρτια, ένα από τα πιο διάσημα ναυάγια, κατέχει μια αξιοσέβαστη θέση στην ιστορία των πόλων, επειδή γέννησε μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες επιβίωσης στα χρονικά της εξερεύνησης. Είχε παγιδευτεί στον πάγο επί μήνες προτού βυθιστεί το 1915, αναγκάζοντας τον Σάκλετον και τους άνδρες του να επιχειρήσουν μια εκπληκτική απόδραση με τα πόδια και με μικρές βάρκες.
Μπορεί ο Σάκλετον να μην κατάφερε να φτάσει στον πόλο ή πέρα από αυτόν, αλλά η ηγετική του ικανότητα να διασώσει όλο το πλήρωμά του και τα κατορθώματά του, τα οποία περιλάμβαναν ένα ταξίδι 800 μιλίων με ανοιχτή βάρκα στον Νότιο Ωκεανό προς το νησί της Νότιας Γεωργίας, τον έκαναν ήρωα στη Βρετανία.
Καθώς το πλοίο υπέστη ζημιές, το πλήρωμα έστησε καταυλισμό στον πάγο και έζησε εκεί μέχρι που το πλοίο έσπασε, πέντε μήνες μετά τη βύθισή του.
Το πλήρωμα έφτασε τελικά στο Elephant Island, στα ανοιχτά της ανταρκτικής χερσονήσου, πριν ο Σάκλετον μαζί με το πλήρωμα πέντε ατόμων ξεκινήσουν για το νησί της Νότιας Γεωργίας. Ολοκλήρωσαν το ταξίδι των 800 μιλίων και μπόρεσαν να πάρουν βοήθεια για τους υπόλοιπους εγκλωβισμένους άνδρες, από έναν φαλαινοθηρικό σταθμό στο νησί.
Ιστορία
Η «Καρτερία» είχε αποπλεύσει από το Μπουένος Άιρες, το πρωί της 26ης Οκτωβρίου 1914, για το τελευταίο λιμάνι που θα έπιανε, στο έρημο νησί της Νότιας Γεωργίας, έξω από τη νότια άκρη της Νότιας Αμερικής.
Στην πραγματικότητα, η αποστολή είχε ξεκινήσει νωρίτερα, από τη Βρετανία και δεν είχε αρχίσει καλά: το καλοκαίρι του 1914, την ίδια ακριβώς ημέρα που ο Γεώργιος Ε΄ έδινε στον σερ Έρνεστ Σάκλετον τη βρετανική σημαία για να την πάρει μαζί του με την Αυτοκρατορική Διανταρκτική Αποστολή, η Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία. Ήταν το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και ο δεινός εξερευνητής, παρότι είχε γυρίσει τον κόσμο ανάποδα για να εξασφαλίσει τις απαραίτητες χορηγίες και κάθε είδους εξοπλισμό (όπως και τους 27 άνδρες του πληρώματος ), συνειδητοποίησε ότι ίσως θα έπρεπε να εγκαταλείψει το μεγαλεπήβολο σχέδιό του.
Αφού τα μέλη της αποστολής συμφώνησαν, έθεσαν στη διάθεση του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού τους εαυτούς τους και την «Καρτερία». Όμως, οι βρετανικές Αρχές τους αποδέσμευσαν. Ο ίδιος ο Τσώρτσιλ, Πρώτος Λόρδος του Ναυαρχείου τότε, δήλωσε ότι «η κυβέρνηση επιθυμούσε η αποστολή να προχωρήσει κανονικά», όπως και έγινε, για να εξελιχθεί «στη μεγαλύτερη από όλες τις ανθρώπινες περιπέτειες στην Ανταρκτική», σε μια δραματική ιστορία επιβίωσης για τον ίδιο τον Σάκλετον και τους άνδρες του πληρώματος.
Αυτή ήταν η τρίτη φορά που ο Σάκλετον βρέθηκε στην παγωμένη ήπειρο. Η πρώτη ήταν το 1901, ως μέλος της Εθνικής Διανταρκτικής Αποστολής, επικεφαλής της οποίας ήταν ο διάσημος Ρόμπερτ Σκοτ, ο οποίος πέτυχε τη βαθύτερη διείσδυση μέσα στην ήπειρο, για την εποχή του. Το 1907 ο Σάκλετον τέθηκε επικεφαλής της πρώτης αποστολής που είχε θέσει ως προορισμό της τον Νότιο Πόλο. Πλησίασε τα 97 μίλια (περ. 160 χλμ.), αλλά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει εξαιτίας της έλλειψης τροφίμων, ενώ το ταξίδι της επιστροφής ήταν μια αγωνιώδης κούρσα με τον θάνατο.
Με τον Νότιο Πόλο κατακτημένο, ο Σάκλετον έβαλε έπειτα στόχο το πέρασμα της ηπείρου από άκρη σε άκρη. Η αγωνιώδης αυτή υπερπροσπάθεια θα καταλήξει σε αποτυχία: η «Καρτερία» κυριολεκτικά θα καταξεσκιστεί από τους πάγους. Ο Σάκλετον έδωσε διαταγή στους ναύτες του να εγκαταλείψουν το πλοίο, για να ξεκινήσει μια πραγματική οδύσσεια σε ένα από τα πλέον εχθρικά και αφιλόξενα μέρη του πλανήτη.
Η ανακάλυψη
Το κυνήγι του ναυαγίου, το οποίο κόστισε περισσότερα από 10 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία δόθηκαν ως δωρεά από κάποιον που θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, διεξήχθη από ένα νοτιοαφρικανικό παγοθραυστικό που έφυγε από το Κέιπ Τάουν στις αρχές Φεβρουαρίου.
Η ομάδα θαλάσσιων αρχαιολόγων και τεχνικών εντόπισε το ναυάγιο στον βυθό της θάλασσας Weddell, ανατολικά της Ανταρκτικής χερσονήσου, χρησιμοποιώντας υποθαλάσσια drones.
«Γράψαμε ιστορία με την ανακάλυψη του Endurance και ολοκληρώσαμε με επιτυχία την πιο δύσκολη έρευνα ναυαγίου στον κόσμο», δήλωσε ο Τζον Σίαρς, επικεφαλής της αποστολής.
Ιστορικό μνημείο
Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης της Ανταρκτικής για την προστασία της περιοχής, το ναυάγιο θεωρείται ιστορικό μνημείο. Τα υποβρύχια δεν το άγγιξαν, άρα οι εικόνες και οι σαρώσεις θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για εκπαιδευτικό υλικό και μουσειακά εκθέματα. Σχεδιάζεται επίσης η δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ.
