Της Δωρίτας Γιαννακού
Μπορεί η σύμβαση για την μελέτη και κατασκευή του δρόμου Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς να έχει τερματιστεί και το κράτος να είναι σε αναζήτηση ενός νέου εργολάβου ωστόσο στο αρμόδιο Υπουργείο υποβόσκει ένας φόβος. O φόβος για τον επόμενο. Διότι είναι καλά να τερματίζουμε προβληματικές συμβάσεις οι οποίες δεν εξυπηρετούν στην αποπεράτωση των μεγάλων έργων που βρίσκονται ψηλά στην Κυβερνητική ατζέντα ωστόσο θα πρέπει να παίρνουμε και ορισμένα μαθήματα. Το επισημαίνουμε αυτό καθώς το Υπουργείο Μεταφορών καταγράφει και αξιολογεί τι έγινε, (δηλαδή το 20%) και τι δεν έγινε κατά την πρώτη φάση του έργου (δηλαδή το 80%) για να ξαναβγεί σε διαγωνισμό προς εξεύρεση νέου εργολάβου. Εκεί ακριβώς είναι που έγκειται ο φόβος που λέγαμε, για το ποιος θα είναι ο νέος εργολάβος και ποιες ιδιοτροπίες θα φέρει μαζί του. Αυτές οι ιδιοτροπίες και οι έξτρα οικονομικές απαιτήσεις του εργολάβου σε συνδυασμό με τις προβληματικές συμβάσεις του κράτους δημιουργούν ένα ντόμινο συνεχόμενων αποτυχιών και αυτό δεν σηκώνει ουδεμία αμφισβήτηση. Οι αποτυχίες έχουν ήδη πάρει το δρόμο του δικαστηρίου καθώς η κάθε πλευρά υποστηρίζει τα δικά της ρίχνοντας τις ευθύνες στην άλλη. Χαρακτηριστικό είναι μάλιστα ότι η ανάδοχος εταιρεία που είχε αναλάβει την μελέτη και την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου σε κάθε της δημόσια τοποθέτηση ανεβάζει το κασέ των αποζημιώσεων που θα ζητήσει από την Κυπριακή Δημοκρατία, από €35 που είχε αναφέρει στην πρώτη διάσκεψη της, στα στα €50 εκατ ανέβηκε το ποσό πλέον και έπεται συνέχεια. Το κράτος από την άλλη τρέμει, τρέμει για τους επόμενους. Διότι γνωρίζει ότι τα τερτίπια των εργολάβων θα τα ξανασυναντήσει μπροστά της, γι’ αυτό το λόγο πρέπει να αποκτήσει όπλα. Όπλα που έχουν να κάνουν με τις διαφοροποιήσεις των κανονισμών στις συμβάσεις των μεγάλων έργων και όπλα που έχουν να κάνουν με τη διενέργεια ενός σωστού ελέγχου (due diligence) των προσφοροδοτών εργολάβων που επιδιώκουν να αναλάβουν. Επιπλέον το ίδιο επικίνδυνος αποδείχθηκε και ο εγκλωβισμός μας στη λογική του πιο φθηνού. Οπότε τώρα που ξεφορτωθήκαμε/ή μας ξεφορτώθηκε την/η Intrakat πάμε γι’ άλλα. Ο στόχος όμως θα πρέπει να είναι να πάμε σε καλύτερα και όχι σε χειρότερα τα οποία έχουν δοκιμαστεί πολλάκις και κόστισαν ακριβά στο κράτος αλλά και στους πολίτες. Όπως πληροφορούμαστε το αρμόδιο Υπουργείο διατηρεί επιφυλάξεις και για το ποια θα είναι τα αποτελέσματα του νέου διαγωνισμού προσφοροδότησης για την 1η φάση της μελέτης και κατασκευής του αυτοκινητόδρομου Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς. Προβληματίζεται συγκεκριμένα για γνωστούς και μη εξαιρετέους εργολάβους οι οποίοι επέδειξαν ενδιαφέρον για το έργο. Ωστόσο, το ιστορικό της συγκεκριμένης εταιρείας, που περιλαμβάνει μια μακρά λίστα καθυστερήσεων σε έργα, και οικονομικές απαιτήσεις γεγονός που μας προδιαθέτει ότι στην περίπτωση που πάρουν το έργο αυτοί δεν θα έχει την επιθυμητή κατάληξη που επιδιώκουν οι αρμόδιοι. Όλα είναι πιθανά βέβαια βάση το τι ακολουθείται σήμερα και αυτό είναι όπως είπαμε η πολιτική του πιο φθηνού. Αν όντος θέλουμε να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα στις συμβάσεις των δημοσίων έργων θα πρέπει να τεθούν στο μικροσκόπιο οι όροι τους. Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ποιοτικά και τεχνικά κριτήρια. Θα πρέπει επίσης να συνυπολογίζεται και ο πρότερος βίος των εργολάβων δηλαδή το πως συμπεριφέρθηκαν προηγουμένως κατά την ανάληψη άλλων μεγάλων έργων, αν είχαν τέτοιου είδους εμπειρία. Από εκεί οι αρμόδιοι θα μπορούσαν να καταλάβουν πάρα πολλά και να προβλέψουν καταστάσεις. Διότι όταν υπάρχει προηγούμενο και ειδικότερα αρνητικό προηγούμενο τότε φυσικά και θα υπάρξει και επόμενο. Ας φυλάμε λοιπόν τα νώτα μας και ας φυσάμε και το γιαούρτι καθώς έχουμε πολλάκις καεί από το χυλό. Και δεν είναι ότι οι συμβάσεις μας δεν έχουν κενά και είναι απροσπέλαστες. Υπάρχουν σοβαρότατα προβλήματα τα οποία και σαφώς δεν θα διορθώσει η Βουλή καθώς δεν έχει την απαιτούμενη εμπειρία. Αυτοί που θα λάβουν τις αποφάσεις όμως πρέπει να μας απαντήσουν αν υπάρχει βούληση και διάθεση για αλλαγή. Το λέμε για να μην κράζουμε ακόμα έναν εργολάβο που μας τραβολογά στα δικαστήρια αύριο. Μια φορά ας δράσουμε προληπτικά λοιπόν!
