Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει κάθε μέλος της. Η Ένωση θα βρεθεί στο πλευρό της Ελλάδας σε μια ενδεχόμενη αντιπαράθεση με την Τουρκία. Σε μια τέτοια περίπτωση η Τουρκία θα αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα, όχι μόνο στις σχέσεις της με την Ελλάδα, αλλά και με ολόκληρη την Ευρώπη. Οι επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης θα είναι πολύ σοβαρές». Τουρκικής καταγωγής πολιτικοί στην γερμανική πρωτεύουσα, τονίζουν ότι το παραπάνω μήνυμα μεταφέρθηκε από την ίδια την Γερμανίδα Καγκελάριο στον Τούρκο Πρόεδρο, πριν από λίγα εικοσιτετράωρα, σε μια στιγμή που η διεθνής κοινή γνώμη είχε στραμμένη την προσοχή της στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Την ώρα που ελληνικά και τουρκικά μέσα ενημέρωσης δεν απέκλειαν κανένα ενδεχόμενο, ακόμη και ένα θερμό επεισόδιο, η κ. Μέρκελ ζήτησε από τον Ταγγίπ Ερντογάν τον άμεσο έλεγχο της έντασης. Λίγο μετά την παρέμβαση της κ. Μέρκελ, η οποία ήρθε ύστερα από συνεννόηση στον άξονα Αθήνας-Βερολίνου, η Άγκυρα έλαβε παρόμοια μηνύματα από διάφορες δυτικές πρωτεύουσες και τελικά, τα ξημερώματα της Τρίτης, το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Oruç Reis» αγκυροβόλησε στο λιμάνι της Αττάλειας. Στην Άγκυρα, αυτή η εξέλιξη προβάλλεται ως μια «κίνηση καλής θελήσεως» της τουρκικής πλευράς, η οποία παρέχει περιθώρια και ευκαιρία για διπλωματική επίλυση των προβλημάτων στα ελληνοτουρκικά.
Οι διαμεσολαβήσεις
Λίγο μετά την τηλεφωνική επικοινωνία Μέρκελ-Ερντογάν, στον άξονα ΤουρκίαςΔύσης έλαβαν χώρα σειρά σημαντικών εξελίξεων. Οι ΗΠΑ έστειλαν στην Αν. Μεσόγειο ένα αεροπλανοφόρο, το οποίο συνοδεύουν πολεμικά σκάφη της χώρας. Το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό, προχωρώντας σε κοινές μανούβρες με το ελληνικό πολεμικό ναυτικό, έστειλε στην Άγκυρα το ιδιαίτερο μήνυμα της Ουάσιγκτον για τις τελευταίες εξελίξεις στην Αν. Μεσόγειο. Όπως η ΕΕ έτσι και οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν τον εκτροχιασμό των εξελίξεων, λίγο πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Την στιγμή που τα αμερικανικά πολεμικά πλοία προσέγγιζαν τα ελληνικά χωρικά ύδατα, η Άγκυρα φιλοξένησε έναν υψηλόβαθμο Ευρωπαίο διπλωμάτη. Η Υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας, Αράντσα Γκονζάλες Λάγια, συναντήθηκε με τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και έθεσε επί τάπητος όλα τα ζητήματα που βρίσκονται στο προσκήνιο των διμερών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας κατά το τελευταίο διάστημα.
Στα πλαίσια της κοινής συνέντευξης τύπου με τον Τούρκο ομόλογό της, η κ. Λάγια, η χώρα της οποίας, μεταξύ άλλων, διατηρεί στενές οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία, έδωσε στην δημοσιότητα την ισπανική διαμεσολάβηση για τον έλεγχο της έντασης στα ελληνοτουρκικά. «Νομίζω ότι η βούληση του (κ. Τσαβούσογλου) να σταματήσει την (τουρκική) εξερεύνηση για τουλάχιστον ένα μήνα παρέχει χώρο στο διάλογο και είναι ένα σημάδι εμπιστοσύνης», υπήρξε το βαρυσήμαντο μήνυμα της Υπουργού Εξωτερικών της Ισπανίας. Αν και αρχικά ο κ. Τσαβούσογλου επέλεξε να μην επιβεβαιώσει την συγκεκριμένη πληροφορία, στο τέλος της κοινής συνέντευξης, στην ομάδα των Τούρκων δημοσιογράφων που παρακολούθησαν τις δηλώσεις των δυο πλευρών, επικρατούσε χαρακτηριστικά η άποψη ότι «ψήνεται κάτι σημαντικό στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ και φυσικά στα ελληνοτουρκικά».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο περιθώριο των προαναφερόμενων εξελίξεων, το Βερολίνο έστειλε και ένα άλλο, άκρως σημαντικό, μήνυμα στην Άγκυρα. Η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την διακοπή παροχής στρατιωτικού εξοπλισμού στην Τουρκία. «Η Γερμανία δεν εγκρίνει πλέον τις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία, με εξαίρεση τον εξοπλισμό για το ναυτικό», δήλωσε τη Δευτέρα ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Χέϊκο Μάας. Αντιδρώντας στις κινήσεις της Τουρκίας στο βόρειο κομμάτι της Συρίας, κυρίως τις επιθέσεις της Άγκυρας κατά των κουρδικών και συμμαχικών δυνάμεων, το Βερολίνο διακόπτει την στρατιωτική συνεργασία, με εξαίρεση το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό. Σύμφωνα με τον κ. Μάας «η νέα στάση του Βερολίνου εναντίον του συμμάχου του στο ΝΑΤΟ είναι ένα μεγάλο βήμα»
Μορατόριουμ για ένα μήνα
Τις πρώτες ώρες της Τρίτης, στον απόηχο των προαναφερόμενων εξελίξεων και των παρασκηνιακών, διπλωματικών διαβουλεύσεων, στην τουρκική πρωτεύουσα έγινε γνωστό ότι η κυβέρνηση Ερντογάν ήταν πρόθυμη να προχωρήσει σε ένα μορατόριουμ με χρονική διάρκεια ενός μηνός στην Αν. Μεσόγειο. Για 30 ημέρες η Τουρκία, διακόπτοντας τις έρευνές της στην Αν. Μεσόγειο, θα αναμένει το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με την Αθήνα για τον τελικό έλεγχο της έντασης στην περιοχή. Την πληροφορία επιβεβαίωσε το πρωί της Τρίτης, ο Εκπρόσωπος του τουρκικού Προεδρικού, καθηγητής Ιμπραχίμ Καλίν. «Η κ. Μέρκελ διαδραμάτισε θετικό ρόλο.
Ωστόσο, δεν φτάσαμε στα πρόθυρα του πολέμου (με την Ελλάδα) όπως ισχυρίζεται ο γερμανικός τύπος», τόνισε ο κ. Καλίν μιλώντας σε ιδιωτικό τουρκικό ενημερωτικό δίκτυο, προσθέτοντας τα εξής: «Η Ελλάδα είναι σημαντικός γείτονάς μας. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε όλα τα θέματα με την Ελλάδα. Κάθε πλευρά ας συνεχίσει τις εργασίες της στην δική της υφαλοκρηπίδα, και ας πραγματοποιηθούν κοινές έρευνες σε αμφιλεγόμενες περιοχές. «Ας είμαστε εποικοδομητικοί, ας περιμένουμε λίγο», εισηγήθηκε ο Πρόεδρός μας. Ας λύσουμε τα προβλήματα στις διμερείς σχέσεις μας».
Η τοποθέτηση του κ. Καλίν, εκτός από το γεγονός ότι επιβεβαιώνει την πληροφορία για ελληνοτουρκικά μορατόριουμ τριάντα ημερών στην Αν. Μεσόγειο, παρουσιάζει τα μεγάλα εμπόδια και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στη νέα περίοδο Αθήνα και Άγκυρα στο διαπραγματευτικό τραπέζι. Η Άγκυρα αναφέρεται σε «αμφιλεγόμενες περιοχές», μια κίνηση που δίνει διαστάσεις στους προβληματισμούς της ελληνικής κυβέρνησης. Την ίδια στιγμή, η Άγκυρα αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, σε περίπτωση που δεν προχωρήσει ο διάλογος και η διαπραγμάτευση κατά την αμέσως επόμενη περίοδο.
«Δεν πρόκειται για τερματισμό των εργασιών της Τουρκίας σε περιοχές που αμφισβητεί η Ελλάδα», σημείωναν το μεσημέρι της Τρίτης καλά ενημερωμένες τουρκικές πηγές, οι οποίες πρόσθεταν ότι σε περίπτωση που δεν αποδώσει θετικό αποτέλεσμα η δυτική διαμεσολάβηση στα ελληνοτουρκικά, «η Άγκυρα δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να επιμείνει στις ξεχωριστές έρευνες και γεωτρήσεις». Επίσης, οι ίδιες πηγές πρόσθεταν ότι για την Άγκυρα, παράλληλα με την κατοχύρωση των τουρκικών συμφερόντων στην Αν. Μεσόγειο, ένα άλλο ζήτημα που είναι ζωτικής σημασίας είναι τα συμφέροντα και τα δικαιώματα των Τ/κ. Πρόκειται για ένα ζήτημα, που σύμφωνα πάντα με την τουρκική πλευρά, θα πρέπει να συζητηθεί από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές στην νέα περίοδο.
Ο ρόλος της οικονομίας
Η διαμεσολάβηση των δυτικών πρωτευουσών έχει ως αποτέλεσμα την προσωρινή διακοπή των εργασιών της Τουρκίας στην Α. Μεσόγειο και την έναρξη της προσπάθειας εξασφάλισης λύσης στα προβλήματα που επισκιάζουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η τουρκική πλευρά προσεγγίζει με ιδιαίτερη επιφύλαξη αυτήν την διαδικασία και δεν αποκλείει κανένα ενδεχόμενο και σενάριο. Στην Άγκυρα, στους διπλωματικούς κύκλους, επικρατεί η άποψη ότι εκτός από την εμπλοκή του δυτικού παράγοντα, ένας άλλος παράγοντας που επιβάλλει στην κυβέρνηση Ερντογάν επιφυλακτική στάση στην Αν. Μεσόγειο είναι η τουρκική οικονομία.
Η ραγδαία επιδείνωση της συνολικής κατάστασης στην τουρκική οικονομία, εν μέσω πανδημίας, δεν αφήνει για την τουρκική διπλωματία μεγάλα περιθώρια ελιγμών σε διάφορα πεδία. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι την στιγμή που τα ξημερώματα της Τρίτης στην Άγκυρα αναδυόταν το ενδεχόμενο του μορατόριουμ στην Αν. Μεσόγειο, στην τουρκική αγορά το ευρώ ξεπερνούσε τον «φράχτη» των 8,10 μονάδων. Την ίδια στιγμή, το δολάριο «δοκίμαζε» εκ νέου τον φράχτη των 7 μονάδων και οδηγούσε τους Τούρκους οικονομολόγους στο συμπέρασμα ότι η τουρκική κυβέρνηση, σε πληθώρα ζητημάτων δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει ριψοκίνδυνα βήματα που θα εκθέσουν σε νέους κινδύνους την τουρκική οικονομία.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
