Του Απόστολου Κουρουπάκη
Για ακόμη μία χρονιά το διεθνές Φεστιβάλ Αnimation Κύπρου Όψεις του Κόσμου, ταξιδεύει στη Σαλαμιού, και από τις 10 έως τις 13 Αυγούστου όσοι ανηφορήσουν στην Πάφο θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ταινίες που έχουν βραβευθεί στα σημαντικότερα φεστιβάλ του πλανήτη αλλά και υποψήφιες για τα βραβεία Όσκαρ. Επίσης, έχουν προγραμματιστεί και παράλληλες δραστηριότητες που φέτος περιλαμβάνουν εκθέσεις, εργαστήρια για μικρούς και μεγάλους, καθώς και συναυλίες. Ο Γιώργος Τσαγγάρης, ένας από τους επιμελητές του Φεστιβάλ μιλάει στην «Κ» για το φεστιβάλ, λέγοντας: «Γίναμε σαν τα πουλιά, ρίχναμε σπόρους, καλλιεργώντας ένα όνειρο, που αργότερα έγινε ιδέα και σήμερα τη βλέπουμε να ανθίζει στον τόπο μας. Το Διεθνές Φεστιβάλ Αnimation της Κύπρου είναι ένας από τους σπόρους που φυτέψαμε μαζί τότε, έγινε δέντρο και σήμερα απολαμβάνουμε τους καρπούς του».
Ο Γιώργος Τσαγγάρης είναι επιμελητής του Φεστιβάλ Αnimation Κύπρου Όψεις του Κόσμου
–20 Φεστιβάλ Αnimation Κύπρου έως τώρα, Γιώργο, τι έχει προσφέρει στην κινηματογραφική κουλτούρα του τόπου μας;
–Το 2001 σε μια συνάντηση μου με την Έλενα Χριστοδουλίδου, ανώτερη λειτουργό στις Πολιτιστικές Υπηρεσίες, μου ανακοίνωσε πως προσκάλεσε ένα σπουδαίο άνθρωπο του Σινεμά να συνεργαστεί με την Κύπρο για τη δημιουργία του πρώτου Διεθνούς Φεστιβάλ Ανεξάρτητου Κινηματογράφου στον τόπο μας. Ήταν ο Δημήτρης Εϊπίδης, ο άνθρωπος που μεταξύ πολλών άλλων δημιούργησε το τμήμα «Νέοι Ορίζοντες» στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ανοίγοντας ένα παράθυρο σε ένα σπουδαίο σινεμά που μέχρι τότε ήταν άγνωστο στην Ευρώπη. Είχα τότε τη μεγάλη τιμή να σχεδιάζω τις αφίσες του Φεστιβάλ και έτσι μυήθηκα και εγώ σε τούτο το σπουδαίο σινεμά, άγνωστο μέχρι τότε σε πολλούς από εμάς στην Κύπρο. Μάθαμε μέσα από τον χώρο του μύθου, να ανιχνεύουμε τα δύσκολα θέματα, τις ανθρωποκεντρικές ιστορίες που γεννά η πραγματικότητα. Γίναμε σαν τα πουλιά, ρίχναμε σπόρους, καλλιεργώντας ένα όνειρο, που αργότερα έγινε ιδέα και σήμερα τη βλέπουμε να ανθίζει στον τόπο μας. Το Διεθνές Φεστιβάλ Αnimation της Κύπρου είναι ένας από τους σπόρους που φυτέψαμε μαζί τότε, έγινε δέντρο και σήμερα απολαμβάνουμε τους καρπούς του.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Αnimation της Κύπρου είναι ένας από τους σπόρους που φυτέψαμε μαζί τότε, έγινε δέντρο και σήμερα απολαμβάνουμε τους καρπούς του
–Επιμείνατε στη Σαλαμιού, μια απομακρυσμένη κοινότητα της Κύπρου, και τελικά πετύχατε να συγκαταλέγεται το Animafest Cyprus σε ένα από τα πιο σημαντικά Φεστιβάλ διεθνώς... Ποιο είναι το μυστικό σας;
–Όλα αυτά τα χρόνια ταξίδεψα σε πολλά φεστιβάλ και ευτύχησα να γνωρίσω και να συνδεθώ με κορυφαίες προσωπικότητες του τομέα αυτού. Είναι αμέτρητοι όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες και προγραμματιστές ξένων φεστιβάλ που τους προσκάλεσα να επισκεφτούν την Κύπρο, είτε για να παρουσιάσουμε το έργο τους ή για να προσφέρουν διάφορα εργαστήρια. Όλοι τους έφευγαν μαγεμένοι μα και συγκινημένοι από την εμπειρία τους στο Κυπριακό Φεστιβάλ. Έβλεπαν απλούς ανθρώπους της υπαίθρου πλάι σε νέους από τις πόλεις και πολλούς καλλιτέχνες να παρακολουθούν αντάμα σύγχρονες ταινίες σε απομακρυσμένες κοινότητες. Ένιωθαν πως αυτό το φεστιβάλ ξεχωρίζει από όλα τα άλλα, είναι αυθεντικό και πρωτότυπο, πως νοιάζεται για την κοινωνία. Και φυσικά τις θετικές τους εντυπώσεις τις διέδιδαν και σε άλλους. Αυτή η εκτίμηση κατά την άποψή μου δημιούργησε και τα διεθνή θεμέλια, στερεώνοντας έτσι το Φεστιβάλ μας πλάι σε σημαντικά άλλα φεστιβάλ στον παγκόσμιο χάρτη. Ήταν δηλαδή για εμένα μια αποστολή να διαδώσω διεθνώς τις ομορφιές και τους ανθρώπους του τόπου μας, τοποθετώντας τη διοργάνωση του φεστιβάλ στην καρδιά αυτής της ιδέας. Ο Theodore Ushev ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της εποχής μας, όταν επισκέφτηκε το Φεστιβάλ μας το 2016 είπε χαρακτηριστικά: «Εσείς στο Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή και στο Αnimafest εργάζεστε για να μεταδώσετε τις αξίες της τέχνης στη συλλογική συνείδηση και αυτό είναι το σπουδαιότερο στην τέχνη».
–Θα προβάλλετε 4 ταινίες Κυπρίων δημιουργών και φοιτητικές ταινίες από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, το Cyprus Academy of the Arts, πάμε καλά λοιπόν; Πώς βλέπεις το Animation σινεμά της χώρας;
–Προβάλαμε αμέτρητες δουλειές των κυπριακών σχολών όλα αυτά τα χρόνια και αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί όλοι αυτοί οι νέοι έρχονται στο φεστιβάλ και έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τις ταινίες τους πλάι σε ένα διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα με τις κορυφαίες παραγωγές του πλανήτη. Αυτό θεωρώ πως είναι ένα σχολείο. Είναι επίσης και ένα είδος ουσιαστικής ανάπτυξης που προσφέρει κάθε χρόνο το φεστιβάλ. Εκτός βεβαίως από τα αμέτρητα εργαστήρια που διοργανώνουμε κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, πολλά χρόνια τώρα. Είναι πολλοί οι νέοι που μεγάλωσαν στο φεστιβάλ και σήμερα είναι δίπλα του. Είναι πολλοί και οι νεοεισερχόμενοι. Το αγαπούν και το νιώθουν δικό τους ως ένα χώρο δημιουργικό που μέσα σε αυτόν έχουν τη δυνατότητα να εκφραστούν, να συναντηθούν, να μοιραστούν ιδέες και προβληματισμούς, να συνδεθούν δημιουργικά! Έτσι κατά την άποψή μου προχωρούν και διευρύνονται οι ιδέες! Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε με χαρά πολλούς νέους να αντιλαμβάνονται το animation με την πλατιά του έννοια, δηλαδή να το προσεγγίζουν καλλιτεχνικά και όχι μόνον εμπορικά. Αυτή είναι και η πρόθεση του φεστιβάλ όλα αυτά τα χρόνια: να προβάλει την τέχνη του animation ως ένα ισχυρό και σύγχρονο εκφραστικό μέσο στα χέρια της ανεξάρτητης δημιουργίας και όχι ως ένα είδος υπερπαραγωγής που απευθύνεται μόνο σε παιδιά.
–Υπάρχει το κοινό που μπορεί να υποστηρίξει τέτοιες δημιουργίες; Ποια είναι η συμβολή του φεστιβάλ στην καλλιέργειά του;
–Το Animation είναι μια τέχνη με πολλές εκφάνσεις και πολλά καλλιτεχνικά στρώματα ανθρώπων που ασχολούνται με αυτό. Δεν είναι όλοι οι ίδιοι. Επικρατεί δηλαδή η λανθασμένη εντύπωση πως το animation είναι μόνο ένα πράγμα. Είναι πολλοί οι εκφραστές του και πολλές φορές δεν συγκλίνουν καθόλου μεταξύ τους. Υπάρχει δηλαδή το καλλιτεχνικό, το πειραματικό, το χειροποίητο, το βίντεο που προορίζεται για τις γκαλερί, αυτό για τις διαφημίσεις ή για εμπορικές παραγωγές, τηλεοπτικές σειρές, ταινίες προπαγάνδας, ή ταινίες ντοκιμαντέρ κ.ο.κ. Αυτό που θέλω να πω είναι πως οι περισσότεροι έχουν στον μυαλό τους το animation ως ένα είδος όπως παρουσιάζεται κυρίως από τα μέσα ενημέρωσης, ειδικά μέσω των studio της Disney που έχει δημιουργήσει ένα κώδικα για το τι θεωρείται καλό και τι κακό animation. Αργότερα ήρθε η τηλεόραση, το κινητό τηλέφωνο, το iPad, οι υπολογιστές κ.λπ. Από τη μια, αυτά τα νέα μέσα έκαναν το animation πολύ προσιτό, αλλά ταυτόχρονα το κάνουν και πολύ ανούσιο πολλές φορές, με την έννοια ότι όλα πλέον φαίνονται ίδια. Αλλά γι’ αυτό υπάρχουν τα φεστιβάλ, για να παρουσιάζουν ταινίες που δεν έχουν στόχο το κέρδος και τη μαζικότητα. Εκεί μπορεί κάποιος να γνωρίσει την πραγματική πρωτοπορία και να καλλιεργήσει την αισθητική του.
41 ταινίες από 21 χώρες
–41 ταινίες στο Διεθνές διαγωνιστικό από 21 χώρες. Θα ήθελα να παρουσιάζαμε μερικούς από τους δημιουργούς που θα φιλοξενηθούν στο διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα και τα μέλη της Διεθνούς Κριτικής Επιτροπής
–Στο πρόγραμμα φέτος φιλοξενούνται όπως και κάθε χρόνο, κορυφαίες, βραβευμένες και πολυταξιδεμένες ταινίες από κάθε γωνιά του πλανήτη. Την ίδια ώρα έχουμε την μεγάλη τιμή να παρουσιάζουμε τέσσερις παγκόσμιες πρεμιέρες σημαντικών σκηνοθετών: Tην ταινία «The dog Apartment» του Priit Tender από την Εσθονία που παρουσιάζει ένα πρώην χορευτή μπαλέτου να καταβάλλει μάταιες προσπάθειες να απεξαρτηθεί από το αλκοόλ και την καθημερινή του ρουτίνα. Επίσης σε παγκόσμια πρεμιέρα η ταινία «The hour coat» της σκηνοθέτριας πειραματικών ταινιών Αmy Kravitz, επίτιμης προέδρου φέτος του Διεθνούς Φεστιβάλ Animation της Οttawa. Οι δύο άλλες ταινίες που έχουν στο φεστιβάλ μας παγκόσμιες πρεμιέρες είναι η ταινία της Γερμανίδας σκηνοθέτριας Melanie Jilg, «Hello Darkness My Good Friend» και η πειραματική ταινία «White sateen», της Ιρανής Shiva Sadegh Asadi. Στο πρόγραμμα συμπεριλαμβάνεται η υποψήφια για Όσκαρ ταινία «Bestia» του Χιλιανού σκηνοθέτη Hugo Covarrubias, βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα της περιόδου της δικτατορίας στη Χιλή. Θα δούμε την τελευταία ταινία του Ιάπωνα Αtsushi Wada «Bird in the Peninsula», της Σλοβένας Spela Cadez «Steakhouse», το οποίο απέσπασε το βραβείο κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ του Annecy, την ταινία «Α bite of Bone» της νεοεμφανιζόμενης Homani Yano από την Ιαπωνία που απέσπασε το μεγάλο βραβείο στο φεστιβάλ της Οttawa, η ταινία «The Garbage man» της Laura Goncalves από την Πορτογαλία που απέσπασε το πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ του Ζagreb στην Κροατία, η καινούργια ταινία του Αμερικανού Steven Subotnick, «Tender Parts», ενός σημαντικού σκηνοθέτη που ασχολείται κυρίως με το πειραματικό σινεμά, η καινούργια ταινία του Ολλανδού σκηνοθέτη Paul Driessen, «The 2 Shoes», αναφέρομαι απλώς σε κάποιες.
Ειδικό αφιέρωμα
Ξεχωρίζει, επίσης, το ειδικό αφιέρωμα στις δύο σκηνοθέτριες της φετινής κριτικής επιτροπής, της Lucija Mrjlak από την Εσθονία και της Εlizabeth Hobbs από το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και η ταινία της έναρξης του φεστιβάλ “Mount Fuji from a moving train” ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του πειραματικού σινεμά στις μέρες μας του Pierre Hebert από τον Καναδά, τον οποίο είχαμε και την τιμή να φιλοξενήσουμε στο φεστιβάλ μας το 2019. Στην διεθνή κριτική επιτροπή φέτος είναι και Clémence Bragard, μία από τις προγραμματίστριες στο Διεθνές Φεστιβάλ του Αnnecy.
Ξεχωριστό φέτος και ενισχυμένο είναι και το κυπριακό διαγωνιστικό πρόγραμμα που διαθέτει δύο τμήματα, φοιτητικό και επαγγελματικό και περιλαμβάνει ταινίες από καταξιωμένους Κύπριους καλλιτέχνες αλλά και νέους φοιτητές.
Ξεχωρίζει και η αφίσα του φεστιβάλ που φέτος προέρχεται από την Ιαπωνία και τη σχεδίασε η Sarina Nihei. Την πρώτη νύχτα του φεστιβάλ το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μία από τις πιο πολυβραβευμένες της ταινίες με τίτλο «Small People with Hats».
Θα ήταν παράληψή μου να μην αναφερθώ και στο παιδικό πρόγραμμα ταινιών αλλά και στο φετινό πλούσιο πρόγραμμα των εργαστηρίων από ξένους και Κύπριους καλλιτέχνες, τις εκθέσεις της Κατερίνας Ατταλίδου και Μυρτώς Παπαχριστοφόρου με τίτλο «Μελουζίνη» και της Lucija Mirzlak με τίτλο «Dreamscapes», τη βίντεο εγκατάσταση Parasitic Draft από την κολεκτίβα Fried Film Studios καθώς και τις τέσσερις υπέροχες συναυλίες από κυπριακές μπάντες που φιλοξενούμε φέτος: Τους Vlamis and the suns, τους Monsieur Doumani, τον Μιχάλη Ττερλικκά με τη Μούσα Λύρα και τους Circle and the boat.
Πληροφορίες
To αναλυτικό πρόγραμμα στη σελίδα του φεστιβάλ στο Facebook και στην ιστοσελίδα www.animafest.com.cy. Σαλαμιού Πάφου από τις 10 έως τις 13 Αυγούστου.
