Kathimerini.gr
Μάρω Βασιλειάδου
Η Λεϊλά ζει σε έναν κόσμο αρσενικών απατεώνων. Δεν σταματούν να συγχαίρουν τον εαυτό τους για το κύρος τους, αλλά απεχθάνονται οτιδήποτε μοιάζει με δουλειά και είναι απόλυτα ικανοποιημένοι παρασιτώντας εις βάρος των γυναικών ενώ ταυτόχρονα τις περιφρονούν. Η οργή της για την ανικανότητά τους σιγοβράζει, ενώ νιώθει όλο και περισσότερο εξαντλημένη φροντίζοντάς τους. Τα συναισθήματά της διατρέχουν την ταινία και κορυφώνονται στη σκηνή του επιβεβλημένου γάμου.
Αυτή είναι η πλοκή της πολύ καλής ταινίας «Η Λεϊλά και τα αδέρφια της», ένα οικογενειακό δράμα χαρακτήρων που σκηνοθέτησε ο Ιρανός Σαΐντ Ρουσταγί και είδαμε στις ελληνικές αίθουσες τον Μάρτιο. Ο Ρουσταγί δεν φοβάται να σχολιάσει την ανίκανη πατριαρχία της πατρίδας του, και μάλλον γι’ αυτόν τον λόγο απαγορεύτηκε η κυκλοφορία της ταινίας στο Ιράν. Ωστόσο, διαγωνίστηκε για τον Χρυσό Φοίνικα στο περυσινό φεστιβάλ των Καννών και κέρδισε το βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου.
Αυτή η συμμετοχή κόστισε στον σκηνοθέτη και στον παραγωγό της «Λεϊλά» την ελευθερία τους. Οπως δημοσίευσαν η προοδευτική ιρανική εφημερίδα «Ετεμάντ» και ο Guardian, ο Ρουσταγί μαζί με τον παραγωγό της ταινίας, Τζαβάντ Νορουζμπεγκί, καταδικάστηκαν σε έξι μήνες φυλάκιση για την προβολή της ταινίας στις Κάννες. Kαι οι δύο κρίθηκαν ένοχοι για «συμβολή σε αντιπολιτευτική προπαγάνδα κατά του ισλαμικού συστήματος». Η ταινία απαγορεύτηκε επειδή «παραβίασε τους κανόνες της χώρας με τη συμμετοχή του σε διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου χωρίς άδεια», ενώ ο σκηνοθέτης αρνήθηκε να τη «διορθώσει» όπως είχε ζητήσει το ιρανικό υπουργείο Πολιτισμού.
Οι δύο συντελεστές θα περάσουν περίπου εννέα ημέρες στη φυλακή, ενώ για τις υπόλοιπες η ποινή «θα ανασταλεί για πέντε χρόνια», σύμφωνα με την «Ετεμάντ», η οποία πρόσθεσε ότι μπορεί να ασκηθεί έφεση για την ετυμηγορία του δικαστηρίου. Κατά την περίοδο της αναστολής, οι κατηγορούμενοι οφείλουν να παρακολουθήσουν μαθήματα δημιουργίας ταινιών που «προβάλλουν τα εθνικά και ηθικά ιδεώδη», και να απόσχουν από τη συναναστροφή με άλλους επαγγελματίες του κινηματογράφου, ανέφερε η εφημερίδα.
Ο Σαΐντ Ρουσταγί έκανε την πρώτη ταινία του, «Life and a Day», το 2016 και κέρδισε 9 βραβεία στο φεστιβάλ της Τεχεράνης. Η δεύτερη ταινία του, «6.5 Εκτός ελέγχου», με καταιγιστική δράση και ταυτόχρονα αδιάλλακτη ματιά στο πρόβλημα των ναρκωτικών του Ιράν και στην ανικανότητα και βαναυσότητα της αστυνομίας, έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Βενετίας. Σημείωσε ωστόσο και τεράστια εμπορική επιτυχία στη χώρα, ίσως επειδή πέραν της πολιτικής κριτικής διέθετε τα χαρακτηριστικά μιας καλής περιπέτειας.
Προφανώς η ιρανική λογοκρισία και η αυταρχική πρακτική δεν είναι η πρώτη φορά που στρέφονται κατά του κινηματογράφου. Ο πολλάκις βραβευμένος Ιρανός σκηνοθέτης Τζαφάρ Παναχί, ο οποίος ήταν κρατούμενος σε ιρανική φυλακή επί επτά μήνες, αφέθηκε ελεύθερος υπό όρους τον Φεβρουάριο, δύο ημέρες αφότου ξεκίνησε απεργία πείνας. Είχε συλληφθεί τον Ιούλιο του 2022 και οδηγήθηκε στη φυλακή επειδή το 2010 είχε καταδικαστεί σε κάθειρξη έξι ετών για «προπαγάνδα εναντίον του συστήματος». Η σύλληψή του έγινε αφότου παρευρέθη στη δίκη ενός άλλου σκηνοθέτη, του Μοχαμάντ Ρασουλόφ, ο οποίος είχε συλληφθεί μερικές ημέρες νωρίτερα.
