Του Παύλου Νεοφύτου
Για το νόημα στις μέρες μας της Διεθνούς Μέρας Animation (28 Οκτωβρίου), η οποία για έκτη συνεχή χρονιά θα τιμηθεί στην Κύπρο και μέσα από τις εκδηλώσεις του διεθνούς φεστιβάλ κινουμένων σχεδίων «The Animattikon Project», μιλά ο καλλιτεχνικός του διευθυντής και animator, Χαράλαμπος Μαργαρίτης. Το φεστιβάλ είναι ο μοναδικός θεσμός του Πάφος 2017 που επιβιώνει μέχρι σήμερα, και όχι στην Πάφο, αλλά στη Λεμεσό. Το γιατί, πιστεύει ο Χαράλαμπος Μαργαρίτης, είναι ένας λόγος ώστε η επόμενη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Κύπρου (2030) να παραδειγματιστεί και να προετοιμαστεί για το τι γίνεται την «επόμενη μέρα», δηλαδή από την 1η Ιανουαρίου του 2031 και μετά.
–Τι θα μπορούσε να νοηματοδοτεί η φετινή Διεθνής Ημέρα Animation;
–Η Διεθνής Μέρα Animation θεσπίστηκε από την ASIFA, τη διεθνή ένωση animation, η οποία ιδρύθηκε τη δεκαετία του ’60, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, μεταξύ άλλων και ως γέφυρα επικοινωνίας των δημιουργών animation που βρίσκονταν στις δύο όχθες του διηρημένου τότε κόσμου. Η Διεθνής Μέρα Animation είναι μια συμβολικά πολύ σημαντική ετήσια διοργάνωση που παραπέμπει στη δυνατότητα συνύπαρξης και συνεννόησης μέσω της τέχνης του animation. Το ζητούμενο κατ’ εμένα, δεν είναι ότι «η τέχνη ενώνει», ή ότι «η τέχνη καταργεί τα σύνορα». Κι αυτά τα κάνει, αλλά ας αποφύγουμε τα κλισέ. Η φετινή Διεθνής Μέρα Animation ας μας θυμίσει ότι έχουμε καθήκον να ακυρώσουμε την ακινησία.
–Και όσον αφορά την Κύπρο;
–Αυτό κυρίως αφορά την Κύπρο. Σε όλα τα επίπεδα.
–Το Animattikon Project είναι ο μόνος θεσμός που απέμεινε από το ΠΑΦΟΣ 2017. Πού οφείλει, πιστεύεις, την επιβίωσή του;
–Στην επιμονή της ομάδας που το διοργανώνει, στην απόφαση του ΤΕΠΑΚ να το υιοθετήσει, στο γεγονός ότι ένας τόσο σημαντικός θεσμός στα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού, το Θέατρο Ριάλτο, το υποδέχτηκε με ανοικτές αγκάλες και, τέλος, σε όλες αυτές τις τόσο σημαντικές προσωπικότητες του παγκόσμιου animation που το τίμησαν με την παρουσία, τη συμμετοχή και τα λόγια τους. Κυρίως, όμως, θεωρώ ότι επιβιώνει διότι δεν υπάρχει για να εξυπηρετήσει την προσωπική ατζέντα κανενός. Ο βασικός λόγος ύπαρξης του φεστιβάλ είναι οι πανέμορφες ταινίες που υποβάλλουν δημιουργοί από όλο τον κόσμο κάθε χρόνο. Αυτοί είναι το φεστιβάλ, και το έργο τους είναι ο λόγος για τον οποίο χρειάζεται να υπάρχει και να επιβιώνει. Οι υπόλοιποι είμαστε, στην καλύτερη περίπτωση, απλώς διαχειριστές.
–Αυτή την ώρα άλλες πόλεις της Κύπρου προετοιμάζονται και διεκδικούν το χρίσμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2030. Από την εμπειρία σου στο ΠΑΦΟΣ 2017 (The Animattikon Project, Big Mosaic κ.ά.), τι έχεις να πεις μετά από έξι χρόνια, ώστε να μπορούσε να ληφθεί υπόψη από την επόμενη κυπριακή Πολιτιστική Πρωτεύουσα;
–Νομίζω ότι είμαι ο τελευταίος που μπορεί να δώσει συμβουλές επί τούτου (γέλια). Ελπίζω μόνο ότι, όποια κι αν είναι η επόμενη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, θα έχει τη στοιχειώδη διαύγεια ώστε να προετοιμαστεί για το τι γίνεται από την 1η Ιανουαρίου του 2031 και μετά. Αυτό ακούγεται αυτονόητο, αλλά αυτό δεν έγινε στην Πάφο. Γι’ αυτό και το Animattikon Project, ο μοναδικός θεσμός του Πάφος 2017 που επιβιώνει, επιβιώνει στη Λεμεσό.
–Τι μας επιφυλάσσει το φετινό φεστιβάλ όσον αφορά τις προβολές και τις παράλληλες εκδηλώσεις;
–Φέτος, λόγω διάφορων περιορισμών και λόγω του καταστροφικού πολέμου που ξέσπασε στη γειτονιά μας, είναι η πρώτη χρονιά που δεν θα φιλοξενήσουμε καλεσμένους από το εξωτερικό. Στη φετινή διοργάνωση, ωστόσο, το Animattikon Project παρουσιάζει ένα ολοκαίνουργιο σκέλος: το MO Motion Graphics Showcase, μια πρωτοβουλία της Αναστασίας Μελανδίνου και της Μαρίας Πάντη, εξαιρετικών γραφιστριών και motion artists – που ανέλαβαν επίσης και τον σχεδιασμό της οπτικής ταυτότητας της φετινής διοργάνωσης. Πρόκειται για μια έκθεση που διοργανώνεται στην γκαλερί Studio55, έναν από τους βασικούς υποστηρικτές του φεστιβάλ. Η έκθεση παρουσιάζει έργα από motion artists από όλο τον κόσμο. Παράλληλα, προτείνουμε τρεις βραδιές με μια πολύ προσεκτική επιλογή ταινιών μικρού μήκους από όλο τον κόσμο, οι οποίες διαγωνίζονται σε 7 ξεχωριστές κατηγορίες για την τέταρτη έκδοση των Χρυσών Καπέλων.
Στις 28 Οκτωβρίου, όπου καθόλου τυχαία η επέτειος του ηρωικού «όχι» ενάντια στη φασιστική ακινησία και σαπίλα συμπίπτει με τη Διεθνή Μέρα Animation, παγκόσμια γιορτή της αενάου κινήσεως του πνεύματος, προτείνουμε μια απογευματινή προβολή ταινιών για παιδιά στο Θέατρο Ριάλτο και, το βράδυ, το τελευταίο πρόγραμμα προβολών του φεστιβάλ, ακολουθούμενο από την τελετή ανακοίνωσης και απονομής των βραβείων. Για όσους φίλους του animation θα βρίσκονται στη Λευκωσία, να σημειωθεί ότι την ίδια μέρα η Κυπριακή Ένωση Animation που αποτελεί και το τοπικό παράρτημα της ASIFA, θα παρουσιάσει ένα ειδικό πρόγραμμα προβολών από διεθνείς ταινίες στο Σπίτι της Συνεργασίας. Τέλος, το φεστιβάλ κλείνει στις 31 Οκτωβρίου στο μπαρ Craft στην Πάφο, για την καθιερωμένη, πλέον, βραδιά του Halloween Special όπου προβάλλουμε ταινίες μικρού μήκους τρόμου από όλο τον κόσμο.
–Το 2021, ένας από τους επίτιμους καλεσμένους του φεστιβάλ, ο Γαλλος παραγωγός ταινιών animation και με ειδικότητα στις διεθνείς συμπαραγωγές, Ολιβιέ Κατρίν, έκανε δηλώσεις στην Κύπρο και μίλησε για τη «συνταγή» ενός επιτυχημένου διεθνούς φεστιβάλ animation. «Να δείξεις καλές ταινίες, να τις συνοδεύσεις σωστά, να δουλέψεις με τα παιδιά που θα είναι θεατές του αύριο και να αντέξεις στον χρόνο». Σε ποιο βαθμό σε απασχολούν τα πιο πάνω; Θα πρόσθετες κάτι άλλο;
–Ελπίζω να αρκούν αυτά, για να μπορεί να χαρακτηριστεί πετυχημένο ένα φεστιβάλ. Αν ναι, τότε τα καταφέραμε και φέτος.
Όλες οι πληροφορίες για το φετινό πρόγραμμα του The Animattikon Project στην ιστοσελίδα του φεστιβαλ, www.animattikon.com.
