Kathimerini.gr
Αιμίλιος Χαρμπής
Οσοι παρακολουθούν σταθερά το κινηματογραφικό έργο του Κρίστοφερ Νόλαν, μάλλον είχαν ήδη απορήσει πώς και ο σπουδαίος Βρετανός σκηνοθέτης δεν είχε μέχρι τώρα δώσει τον ρόλο του πρωταγωνιστή στον Κίλιαν Μέρφι. Παρανοϊκό «Σκιάχτρο» στην τριλογία του «Μπάτμαν», σημαντικός αλλά δεύτερος χαρακτήρας στο «Inception», απλός στρατιώτης στη «Δουνκέρκη», ο Ιρλανδός ηθοποιός είναι σίγουρα από τους αγαπημένους του Νόλαν· όπως φαίνεται φύλαγε για εκείνον την πιο δύσκολη αποστολή: να υποδυθεί τον «πατέρα» της ατομικής βόμβας, Τζ. Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, στο ομώνυμο φιλμ που κυκλοφορεί εδώ και λίγες ημέρες και στις ελληνικές αίθουσες. Δεν είναι, βέβαια, μόνος του, αφού όπως συνήθως συμβαίνει στις ταινίες του Νόλαν, πλαισιώνεται από ένα εντυπωσιακό καστ, όπου ξεχωρίζουν οι Ματ Ντέιμον, Ρόμπερτ Ντ. Τζούνιορ, Εμιλι Μπλαντ, Φλόρενς Πιου κ.ά.
«Είναι ένα όνειρο, πραγματικά. Ποτέ δεν φαντάστηκα ότι θα συνεργαζόμουν με όλους αυτούς τους ηθοποιούς σε μία ταινία. Είναι ένα σύνολο καλλιτεχνών που αποδεικνύει ότι όλοι θέλουν να συνεργαστούν με τον Κρις. Αυτοί οι ηθοποιοί συγκεντρώθηκαν γιατί αγαπούν τις ταινίες του και το γράψιμό του. Είναι ένας απίθανος σκηνοθέτης. Οπότε, ναι, κάθε μέρα ήταν ένα δώρο για εμένα. Επίσης, όταν ξυπνάς γνωρίζοντας ότι θα κάνεις μια σκηνή με τον Ματ Ντέιμον, τον Κένεθ Μπράνα, την Εμιλι Μπλαντ ή τον Γκάρι Ολντμαν, είναι κάτι το συγκλονιστικό. Οπότε ανεβάζεις την ένταση της δικής σου ερμηνείας λιγάκι», λέει ο ίδιος ο Μέρφι.
Εδώ, βέβαια, η δική του ερμηνεία –και των υπολοίπων– ήταν απολύτως απαραίτητο να σταθεί σε κορυφαίο επίπεδο, προκειμένου να στηρίξει ένα δημιουργικό όραμα όχι ακριβώς εύπεπτο για τον μέσο θεατή. Η καθαρή δράση, που καταλαμβάνει σημαντικό μέρος άλλων του έργων, δίνοντας από μόνη της ρυθμό, εδώ σε μεγάλο βαθμό απουσιάζει. Αντικαθίσταται ωστόσο από μια πελώρια ένταση, η οποία σε συνδυασμό με το ιστορικό ενδιαφέρον του πράγματος είναι ικανή να καρφώσει τον θεατή στη θέση του επί ένα τρίωρο. Και ο πρωταγωνιστής, πάντως, μοιάζει να έχει την ίδια εμπιστοσύνη στον κινηματογραφιστή Νόλαν, με την οποία τον περιβάλλει και το κοινό. «Εχει αποκτήσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σε σχέση με το είδος των ιστοριών που θέλει να αφηγηθεί. Εχει αποκτήσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στο να δημιουργεί μέσα στο σύστημα των στούντιο ταινίες που προκαλούν το κοινό. Πάντα μου άρεσε που δεν πατρονάρει το κοινό, αλλά προϋποθέτει ότι οι θεατές είναι αρκετά έξυπνοι ώστε να παρακολουθήσουν τη σκέψη του. Δεν είναι αυταρχικός ή διδακτικός στις ταινίες του. Σε προκαλεί να κάνεις το κάτι παραπάνω, αλλά η ανταμοιβή είναι σπουδαία. Εχω μάθει πολλά από εκείνον. Η συνεργασία με τον Κρις έχει αλλάξει τη δημιουργική και επαγγελματική μου ζωή και ελπίζω να συνεχίσω έτσι».
«Νομίζω ότι ο Τριφό είχε πει ότι πηγαίνουμε σινεμά όχι μόνο για να ξεφύγουμε από τη ζωή, αλλά και για να μάθουμε για τη ζωή. Πιστεύω ότι το “Οπενχάιμερ” είναι μια ταινία που σε κάνει να σκέφτεσαι», αναφέρει ο του φιλμ, Κίλιαν Μέρφι.
Παγκόσμια ιστορία
Αυτή η πρόκληση εδώ μεταφράζεται σε μια ιστορία που μας πηγαίνει πίσω στην εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου –την κατασκευή της ατομικής βόμβας και όσα ακολούθησαν για τον εμπνευστή της–, αφορά όμως στην ουσία της το σύνολο της ανθρωπότητας και σήμερα. «Είναι μια παγκόσμια ιστορία με την οποία συνδεόμαστε όλοι. Οι άνθρωποι καταλαβαίνουν τα θέματα της ταινίας. Τίθενται μεγάλα ερωτήματα στο κοινό και δεν δίνονται απαντήσεις, κάτι που συμβαίνει στις άρτιες ταινίες. Αλλά είναι επίσης και ένα θρίλερ και μια ιστορία αγάπης. Διαθέτει, κατά τη γνώμη μου, και στοιχεία τρόμου. Οπότε όλα αυτά αφορούν το κοινό. Νομίζω ότι η εποχή εκείνη, όσο οικεία ή όχι και αν αισθάνεται κανείς με αυτό που συνέβη το 1945, σε συνεπαίρνει. Αυτή τη ταινία σε αρπάζει από τον λαιμό από την αρχή και δεν παίρνεις ανάσα έως το τέλος. Βρισκόμαστε στην ατομική εποχή εξαιτίας αυτού που συνέβη τότε. Εννοώ ότι ο Οπενχάιμερ άλλαξε τον κόσμο και εμείς ζούμε με τον αντίκτυπο αυτού του γεγονότος από τότε», παρατηρεί ο Κίλιαν Μέρφι.
Παρ’ όλη την τεράστια προσπάθεια, ψυχική και σωματική, που κατέβαλε προκειμένου να ανταποκριθεί στον ρόλο, ο ίδιος είχε ελάχιστη εικόνα του τελικού αποτελέσματος μέχρι αυτό να είναι έτοιμο για τη σκοτεινή αίθουσα. Ως γνωστόν, ο Κρίστοφερ Νόλαν γυρίζει τις ταινίες του σε φιλμ, οπότε δεν υπάρχει η ευκολία του άμεσου playback. Επίσης απαγορεύει την ύπαρξη συγκεντρωμένων μόνιτορ στο σετ (video village), κρατώντας την πραγματική εικόνα μόνο για εκείνον και τους άμεσους συνεργάτες του στη διεύθυνση φωτογραφίας. «Το πρώτο κάδρο της ταινίας που είδα ήταν το πρώτο τρέιλερ. Και μετά, όταν τελικά είδα την τελειωμένη ταινία, ήταν απόλυτα σαρωτική. Αλλά, επειδή υπήρχε ένα κενό μεταξύ του τέλους των γυρισμάτων και της θέασης της ταινίας, υποθέτω ότι είχα αποκτήσει μια κάποια απόσταση. Δεν μου αρέσει να με βλέπω και δεν ξέρω πραγματικά κανέναν ηθοποιό που απολαμβάνει αυτή την εμπειρία, αλλά το “Οπενχάιμερ” με καθήλωσε. Θα ήθελα να τη δω μία φορά ακόμη με κοινό. Για εμένα, είναι ο καλύτερος τρόπος για να βιώσεις μια ταινία, σε μια σκοτεινή αίθουσα με ξένους. Δεν υπάρχουν περισπασμοί, δεν ανοίγεις την πόρτα να δεις ποιος είναι και δεν φτιάχνεις να πιεις ένα τσάι. Επενδύεις, πληρώνεις το εισιτήριο, παίρνεις τα σνακ σου και είσαι εκεί. Εχει κάτι το πολύ ρομαντικό και πάντα θα το έχει», τονίζει ο Μέρφι, μιλώντας και για τη σημασία της συλλογικής θέασης στη σκοτεινή αίθουσα, που έχει γίνει αντικείμενο συζήτησης τα τελευταία χρόνια.
Εξουσία και ευθύνη
«Επίσης, πιστεύω ότι η ταινία είναι πολύ ιδιαίτερη, γιατί μιλάει για τον κόσμο. Σκαλίζει γύρω από το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος και ποια είναι η ευθύνη μας ως ανθρώπινων όντων στον πλανήτη και τι κάνουμε με αυτή την εξουσία, που σε αυτή την περίπτωση μας δόθηκε από ένα εξαιρετικά καταστροφικό και αποτρόπαιο όπλο. Νομίζω ότι ο Τριφό είχε πει ότι πηγαίνουμε σινεμά όχι μόνο για να ξεφύγουμε από τη ζωή, αλλά και για να μάθουμε για τη ζωή. Πιστεύω ότι το “Οπενχάιμερ” είναι μια εξαιρετικά ψυχαγωγική ταινία, αλλά και μια ταινία που σε κάνει να σκέφτεσαι».
