Του Απόστολου Κουρουπάκη
Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου μυθιστορήματος της συγγραφέως και μεταφράστριας Χλόης Βερίτη «Στα δίχτυα ενός αθόρυβου πολέμου» από τις εκδόσεις Άνω Τελεία ανέτρεξα στην εκδήλωση που είχε γίνει στις αρχές του καλοκαιριού για το έως σήμερα συνολικό της έργο, το οποίο είναι σημαντικό. Στην εκδήλωση εκείνη, που πραγματοποιήθηκε στον Θεατρικό Πολυχώρο ΕΣΤΙΑ, υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Κύπρου, με τον τίτλο «Inter Scripta», για τη δουλειά της Βερίτη μίλησαν η φιλόλογος και κριτικός λογοτεχνίας και θεάτρου Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή και ο δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, επισκέπτης καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν η συλλογή μονόπρακτων με τίτλο «Λευκά χρυσάνθεμα», το θεατρικό έργο με τίτλο «Ο αργαλειός των Δελφών» (βασισμένο στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα “The Fugitive’s Return” της Αμερικανίδας Σούζαν Γκλάσπελ), και η συλλογή θεατρικών αφηγημάτων με τίτλο «Καλειδοσκόπιο», όλα από τις Εκδόσεις Δωδώνη.
Μέσα από τις ομιλίες της Χατζηπαναγή και του δρος Μπούρα, αλλά και διαβάζοντας τη δουλειά της Βερίτη, γίνεται αντιληπτό πως η συγγραφέας επικεντρώνεται τόσο στα θεατρικά της όσο και στα άλλα λογοτεχνήματά της στην ίδια τη ζωή και τη φιλοσοφική της θεώρηση, εμπλέκοντας στις λέξεις της και στις ιστορίες πρόσωπα αλλοτινών εποχών, τα οποία μιλούν στο σήμερα χωρίς καμία χρονική διαχωριστική γραμμή. Στα παραπάνω βιβλία της Βερίτη θα περιοριστώ κι εγώ, μιας και το έργο της, όπως τα διηγήματα της συλλογής «Σελάνα» το μεταφραστικό της έργο χρειάζονται περαιτέρω μνεία.
Η Χλόη Βερίτη έγραψε ποίηση, διήγημα, δοκίμιο, νουβέλα και θεατρικά έργα, αλλά ασχολείται και με τη λογοτεχνική μετάφραση
Χαρακτηριστικό, λοιπόν, είναι το «Ο αργαλειός των Δελφών», μία θεατρική διασκευή που είναι βασισμένη στο έργο της Αμερικανίδας Σούζαν Γκλάσπελ, η οποία μαζί με τον σύζυγό της Τζωρτζ Κραμ Κουκ έζησαν για δύο χρόνια στους Δελφούς. Η Βερίτη αναζωογονεί την Γκλάσπελ και το βιβλίο της «The Fugitive’s Return», μέσα από μία θεατρική διασκευή η Ίρμα ξαναζεί, μέσα από τη διαδρομή της υφαίνεται ξανά ένας άλλος κόσμος, χωρίς να διαταράσσεται η ιδέα που είχε η Γκλάσπελ.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει και η συλλογή της Βερίτη «Καλειδοσκόπιο: θεατρικά αφηγήματα», όπου η συγγραφέας όπως λέει και η ίδια στο προλογικό σημείωμα της έκδοσης θέλει να φέρει τον αναγνώστη σε επαφή με το μικρό θεατρο-αφηγηματικό σύμπαν και θαρρώ πως τα καταφέρνει. Μέσα από τις 24 ιστορίες της συλλογής ξετυλίγεται ένα κουβάρι ιστοριών που ταξιδεύουν τον αναγνώστη, είναι όντως ένα καλειδοσκόπιο, και κοιτάζοντας μέσα από αυτό μπορεί να συναντήσεις τα χρώματα και τις διαθλάσεις του παρελθόντος. Η Βερίτη, πιστή σε αυτό που θεωρεί υβριδικό είδος του αφηγηματικού θεάτρου, εντάσσει στο «Καλειδοσκόπιο» πολλούς κόσμους, πολλά και διαφορετικά πρόσωπα, από τη Βερεγγάρια της Κύπρου, για την οποία πολλά δεν γνωρίζουμε, έως την Κολιβρία των Μάγια, αυτό το μαγικό πουλί, σύμβολο αγάπης. Και αυτά είναι τα δύο πρώτα κείμενα... αγαπητικά και ενδεικτικά για τα υπόλοιπα 22 που ακολουθούν. Όλες οι ιστορίες στο «Καλειδοσκόπιο» είναι εμπνευσμένες από πρόσωπα και καταστάσεις που άφησαν ένα κάποιο αποτύπωμα στο πέρασμά τους, που έμελλε ωστόσο με την πάροδο του χρόνου να το καλύψει η αχλή του χρόνου. Αυτό το πέπλο της λήθης σηκώνει η Βερίτη και επανασυστήνει τον Γέιτς, τις αδελφές Μπροντέ, το έπος του Γκιλγκαμές, τη Μαίρη Αν-Έβανς, παίζοντας ενίοτε με τη φόρμα της διήγησης, δες το «Λαίδη Aurelia».
Στα «Λευκά Χρυσάνθεμα», τρία θεατρικά κείμενα της Βερίτη, τα «Transit», «Η λίμνη» και «Ο καθένας» η συγγραφέας καταπιάνεται με ζητήματα όπως ο χρόνος, η ευθανασία, οι προσωπικές επιλογές και αποφάσεις. Όπως και η ίδια η συγγραφέας ισχυρίζεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου της, δεν δίνει απαντήσεις, αλλά δημιουργεί ερωτηματικά για όλα τα παραπάνω. Άλλωστε, η τέχνη δεν μπορεί και ίσως να μη χρειάζεται να δίνει απαντήσεις, αλλά να δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να θέτει τα δικά του ερωτήματα και να του παρέχει τα εργαλεία εκείνα με τα οποία θα ανοίξει ο ίδιος τον δικό του δρόμο.
Οι μεταφράσεις
Για τη μεταφραστική δουλειά της Χλόης Βερίτη η Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή είχε αναφέρει στην ομιλία της πως «η θεατρική μεταφράστρια Βερίτη με γνωσιολογική επάρκεια και διαισθητική όσφρηση επιτυχώς το επιχειρεί, μελετώντας τους συγγραφείς, τα έργα τους και την ατμόσφαιρα στην τότε αμερικανική κοινωνία, ούτως ώστε να αποδώσει το θεατρικό κείμενο με όρους μεταφραστικής υψηλής ευκρίνειας». Η Χλόη Βερίτη συγκεκριμένα μετέφρασε το θεατρικό του Αμερικανού Γουίλιαμ Μαστροσιμόνε «The Woolgatherer» και με τον ελληνικό τίτλο «Κάτι για να σε θυμάμαι» και «Το σπίτι της Άλισον» της Αμερικανίδας μυθιστοριογράφου και θεατρικής συγγραφέως Σούζαν Γκλάσπελ (1875-1948). Αμφότερες οι μεταφράσεις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Δωδώνη. Η Χλόη Βερίτη έχει επίσης μεταφράσει και το «Night Watch» [«Νυκτερινή παρακολούθηση»], της Αμερικανίδας ραδιοτηλεοπτικής σεναριογράφου και θεατρικής συγγραφέως Λουσίλ Φλέτσερ (1912-2000), το οποίο ακόμη δεν έχει εκδοθεί.
Το νέο μυθιστόρημα
Το μυθιστόρημα της Χλόης Βερίτ «Στα δίχτυα ενός αθόρυβου πολέμου» μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άνω Τελεία (anoteleia.gr) και οι αναγνώστες/τριες μπορούν να το παραγγείλετε διαδικτυακά στην Ελλάδα από τις εκδόσεις και στην Κύπρο στο βιβλιοπωλείο Περιδιάβαση (peridiavasi.com). Λίγα λόγια από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: Είναι νέος, ικανός, έντιμος. Κερδίζει με το σπαθί του μια θέση στον κρατικό μηχανισμό. Και τότε έρχεται αντιμέτωπος με ένα ολόκληρο καθεστώς υπεξαιρέσεων, ευνοιοκρατίας και ελέγχου συνειδήσεων που κάνει τα πάντα για να τον συντρίψει. Θα μάθει να παίζει με τους «κανόνες του παιχνιδιού» ή θα αγωνιστεί για να τους αλλάξει; Ένα μυθιστόρημα για το δυστοπικό παρόν μιας χώρας, η οποία κάλλιστα θα μπορούσε να είναι η δική μας…
Η συγγραφέας
Η Χλόη Βερίτη έγραψε ποίηση, διήγημα, δοκίμιο, νουβέλα και θεατρικά έργα, αλλά ασχολείται πολύ και με λογοτεχνική μετάφραση. Το συγγραφικό της έργο έχει βραβευτεί, κυρίως στην Ελλάδα με πιο πρόσφατη τη βράβευσή της για το ποίημα της «Δελφική Φωνή» που διαγωνίστηκε στους περσινούς (36ους) πανελλήνιους ποιητικούς αγώνες Δελφών και ξεχώρισε ανάμεσα σε περισσότερες από 300 συμμετοχές από όλη την ελληνική επικράτεια. Στην Κύπρο το θεατρικό της έργο «Ο Δούλος Αίσωπος» διακρίθηκε στο διαγωνισμό συγγραφής θεατρικού έργου του 2021 που προκηρύχθηκε από το ΡΙΚ.
