Του Γιάννη Ιωάννου
Ο «τουρκικός αιώνας» που σηματοδοτεί η επανεκλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχηματοποιείται και επίσημα την Παρασκευή με το ενδιαφέρον να περιστρέφεται γύρω από τα άτομα που ο Τούρκος Πρόεδρος θα διορίσει στο υπουργικό του -με την οικονομία, την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια να ξεχωρίζουν ως κεφάλαια με ιδιαίτερη σημασία για τους πρώτους κρίσιμους μήνες της νέας του θητείας.
Εκτός απροόπτου, ο Μεχμέτ Σιμσέκ, το πρώτο άτομο που συνάντησε ο Ερντογάν μετά την εκλογή του αναμένεται να αξιοποιηθεί στον τομέα της οικονομίας (ως Αντιπρόεδρος με αρμόδιο χαρτοφυλάκιο, οικονομικός σύμβουλος ή ΥΠΟΙΚ). Ο Σιμσέκ αποτελεί ενδιαφέρουσα περίπτωση μιας και είναι άνθρωπος τον οποίο εμπιστεύονται διεθνείς οικονομικοί δρώντες και αποτελεί -αν αξιοποιηθεί- ισχυρό πολιτικό σινιάλο του Ερντογάν προς τη Δύση (ΕΕ, ΗΠΑ, ΔΝΤ) σε σχέση με την οικονομική ανορθοδοξία με την οποία προσπάθησε να διαχειριστεί την κρίση την τελευταία διετία.
Αμετακίνητοι υπουργοί θεωρούνται, εκτός απροόπτου, οι Σουλεϊμάν Σοϊλού και Χουλουσί Ακάρ στα υπουργεία Εσωτερικών και Άμυνας αντίστοιχα. Ο Σοϊλού διαδραματίζει ισχυρό ρόλο τόσο στο μηχανισμό του AKP επί της κρατικής μηχανής όσο και σε σχέση με την οργάνωση του κόμματος αναφορικά με τις κρίσιμες, σε 10 μήνες, εκλογές -την επόμενη μεγάλη πρόκληση για τον Ερντογάν στο αυτοδιοικητικό επίπεδο με φόντο τους μεγάλους δήμους. Ο Ακάρ απολαμβάνει, σύμφωνα με έμπειρους παρατηρητές της Τουρκίας, της εμπιστοσύνης του Ερντογάν και θεωρείται αποτελεσματικός στον τομέα του.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον αποκτά αν ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ, γαμπρός του Ερντογάν, θα διαδραματίσει ρόλο στη νέα κυβέρνηση. Ο τέως ΥΠΟΙΚ μπορεί να μην κατόρθωσε να διαχειριστεί την οικονομική κρίση της Τουρκίας παραμένει ωστόσο ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της οικογένειας Ερντογάν και ενός τεράστιου «οικοσυστήματος» πολιτικών και οικονομικών ελίτ που συντηρεί το τεράστιο δίκτυο πελατειακών σχέσεων του Προέδρου Ερντογάν και του ΑΚP.
Τέλος, στο σημαντικό για τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό υπουργείο Εξωτερικών υπάρχουν τρεις τάσεις: Αυτή που φέρει τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να παραμένει στη θέση του. Αυτή που κάνει λόγο για αξιοποίηση του Ιμπραχίμ Καλίν, του ισχυρού, ιδεολόγου, συμβούλου του Ερντογάν που ξεχωρίζει για την ροπή του προς ευρασιανικές και ισλαμικές αντιλήψεις και, τέλος, η αξιοποίηση του πανίσχυρου επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ), Χακάν Φιντάν.
Ο «φάκελος Κύπρος»
Αρκετά δημοσιεύματα του τουρκοκυπριακού Τύπου εστιάζουν στο σενάριο του να αναλάβει τον φάκελο του Κυπριακού ο Χακάν Φιντάν σε περίπτωση που αξιοποιηθεί ως αντιπρόεδρος ή υπουργός Εξωτερικών. Ως γνωστόν το Κυπριακό διαχειρίζεται σε μεγάλο βαθμό, εκτός του ΥΠΕΞ, η τουρκική προεδρία με τον Φουάτ Οκτάϊ σε συνδυασμό με την τουρκική «πρεσβεία» στην κατεχόμενη Λευκωσία να διαχειρίζεται τα τελευταία χρόνια, και ιδίως μετά το 2017, το Κυπριακό στο επίπεδο της τουρκικής αντιπροεδρίας.
Η αξιοποίηση του Φιντάν στην τουρκική προεδρία και δη στο Κυπριακό αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη αν επιβεβαιωθεί για σειρά λόγων:
- O Φιντάν θεωρείται, από το 2010 που ανέλαβε, αναδιαμορφωτής του security apparatus της Τουρκίας με πολιτική που εκσυγχρόνισε την τουρκική ΜΙΤ σε επίπεδο οργάνωσης, λειτουργίας και προϋπολογισμών. Η ΜΙΤ τα τελευταία χρόνια προχώρησε με ισχυρό αποτύπωμα σε αποστολές εκτός Τουρκίας (clandestine ops) σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο και αναμίχθηκε και σε περιφερειακές συγκρούσεις (Συρία, Καύκασος, Λιβύη) με απτά αποτελέσματα επί του εδάφους.
- Λόγω του ισχυρού αποτυπώματος που έχει αποκτήσει η ΜΙΤ τα τελευταία χρόνια στον γεωγραφικό χώρο των Κατεχομένων καθιστώντας μέρος του ως την «πίσω αυλή της Τουρκίας» για δραστηριότητες που συνδέονται με το τουρκικό βαθύ κράτος, τον μηχανισμό του AKP και του στενού περιβάλλοντος Ερντογάν αλλά και το πεδίο των επιχειρήσεων συλλογής πληροφοριών και κατασκοπείας στην ανατολική Μεσόγειο και
- Για λόγους που συνδέονται με την διαπραγματευτική εμπειρία του Φιντάν σε κρίσιμα, για την εθνική ασφάλεια, ζητήματα τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Ο Φιντάν, πρόσφατα, διαπραγματεύτηκε τα κρίσιμα ζητήματα στο τρίγωνο Ρωσίας-Συρίας-Τουρκίας με συναντήσεις επί ρωσικού, συριακού και τουρκικού εδάφους ενώ θεωρείται πως διαδραματίζει ρόλο και στην επικοινωνία -πριν και κατά την διάρκεια ομαλοποίησης των διμερών σχέσεων- της Τουρκίας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
