Του Γιάννη Ιωάννου
Λίγο μετά τις 8.30 π.μ. το πρωί της Τρίτης ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης υποδέχτηκε τον Βρετανό πρωθυπουργό, Σερ Κιρ Στάρμερ. Πρόκειται για την πρώτη διμερή επαφή Βρετανού πρωθυπουργού με Κύπριο πρόεδρο, σε 53 χρόνια, από την επίσκεψη του Τεντ Χιθ το 1971 στη Λευκωσία και τη δεύτερη επίσκεψη πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου στην Κύπρο, μετά την επίσκεψη Τζον Μέιτζορ, το 1993, στα πλαίσια τότε της συνάντησης των επικεφαλής των κρατών της Κοινοπολιτείας.
Οι διμερείς σχέσεις Λονδίνου-Λευκωσίας, το ζήτημα των ρωσικών κυρώσεων και της εγκαθίδρυσης μηχανισμού κυρώσεων σε εθνικό επίπεδο και το Κυπριακό κυριάρχησαν στην ατζέντα. Οι εξελίξεις στην περιοχή σε συνδυασμό με το σινιάλο της Λευκωσίας σε σχέση με τον ευρωατλαντικό της προσανατολισμό έθεσαν και τις βρετανικές βάσεις (BSA) στο προσκήνιο των συζητήσεων. Ο πρωθυπουργός Στάρμερ κατέθεσε στεφάνι στον ανδριάντα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, πρώτου προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη και, ακολούθως, υπήρξαν διευρυμένες επαφές με τις αντιπροσωπείες των δύο μερών.
Σε καλό κλίμα η συνάντηση
Καλωσορίζοντας τον πρωθυπουργό Στάρμερ, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «αυτή είναι μια ιστορική επίσκεψη, 53 χρόνια μετά από την τελευταία επίσκεψη πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου για διμερή συνάντηση. Επίσης, η συνάντησή μας λαμβάνει χώρα δύο μήνες μετά τη συνάντησή μας στο πρωθυπουργικό γραφείο (σ.σ. στο Λονδίνο) και αυτή είναι μια ξεκάθαρη απόδειξη της ισχυρής μας βούλησης για να εργαστούμε μαζί, για να ενισχύσουμε τις διμερείς μας σχέσεις στην άμυνα, στην ασφάλεια, τις επενδύσεις, στο εμπόριο, στην εκπαίδευση, στην τεχνολογία, σε όλα τα επίπεδα», ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης. «Επισκέπτεστε την Κύπρο σε μια περίοδο που έχουμε μεγάλες εξελίξεις στην περιοχή μας. Θα ανταλλάξουμε απόψεις και θα δούμε πώς μπορούμε να εργαστούμε μαζί για να δημιουργήσουμε συνθήκες σταθερότητας και ασφάλειας. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι εγγυήτρια χώρα, συντάκτης ψηφισμάτων στο Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ και έχετε ειδικό ρόλο να διαδραματίσετε για την επανέναρξη των συνομιλιών και την επίλυση του Κυπριακού, στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ. Έχουμε μια σειρά πολύ σημαντικών θεμάτων να συζητήσουμε και προσβλέπω στις συζητήσεις μας».
Λευκωσία και Λονδίνο θα συνεργαστούν στενά σε θέματα αντιμετώπισης των ρωσικών κακόβουλων ενεργειών με φόντο τον συνεχιζόμενο πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία, εγκαθιδρύοντας στενή συνεργασία στο επίπεδο των εθνικών μηχανισμών εφαρμογής οικονομικών κυρώσεων.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Στάρμερ ανέφερε ότι «είναι πραγματικό προνόμιο να βρίσκομαι εδώ, και μετά τη συνάντησή μας τον Οκτώβριο στο Λονδίνο καταφέραμε να έχουμε αυτή την ιστορική συνάντηση. Παρακαλώ εκλάβετέ το ως απόδειξη της πρόθεσής μου ότι η πραγματικά ισχυρή σχέση, η συνεργασία των χωρών μας –ισχυρή ιστορικά και λόγω των δεσμών που έχουν οι δύο λαοί για πολλά χρόνια και των κοινών μας συμφερόντων– μπορεί να φτάσει σε ακόμη πιο ισχυρά επίπεδα, είτε είναι σε διεθνή θέματα που αντιμετωπίζουμε μαζί είτε είναι στο εμπόριο, στις επενδύσεις, στην ενέργεια, στην υγεία, στην ΕΕ, σε πολλά θέματα που οι χώρες μας ήδη εργάζονται στενά μαζί. Έχω την ευκαιρία να είμαι εδώ στην όμορφή σας χώρα και να έχουμε αυτές τις συζητήσεις. Είναι ιστορική η επίσκεψη διότι έχει πάρα πολύ καιρό να έρθει εδώ πρωθυπουργός του ΗΒ για συνομιλίες, για αυτό νιώθω ότι έχω το προνόμιο που έχω αυτές τις συνομιλίες μαζί σας και να τις αναγάγουμε σε ένα άλλο επίπεδο. Προσβλέπω στο να ανανεώσουμε και να ενισχύσουμε τις σχέσεις μεταξύ των χωρών μας».
Συντονίζονται για ρωσικό χρήμα
Λευκωσία και Λονδίνο εμβαθύνουν τις σχέσεις τους σε μια μεγάλη γκάμα ζητημάτων διμερούς ενδιαφέροντος, τόσο σε σχέση με τη συνεργασία σε θέματα αντιμετώπισης οργανωμένου εγκλήματος και ρωσικών παράνομων χρηματοδοτήσεων, όσο και στον στενό συντονισμό για ζητήματα άμυνας και ασφάλειας με φόντο τις καταιγιστικές εξελίξεις στην περιοχή μετά την 7η Οκτωβρίου του 2023. Το Λονδίνο θα υποστηρίξει την Κύπρο στην εγκαθίδρυση ενός νέου τμήματος – ουσιαστικά μιας μονάδας Εφαρμογής Εθνικών Κυρώσεων για σκοπούς αντιμετώπισης ρωσικών παράνομων χρηματοδοτήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η εν λόγω πτυχή αναμένεται να ενδυναμώσει τη συνεργασία σε ζητήματα ασφάλειας και πληροφοριών μεταξύ των δύο χωρών και συμφωνήθηκε σε επίπεδο Χριστοδουλίδη-Στάρμερ, εμπλέκοντας απευθείας το αρμόδιο γραφείο επιβολής κυρώσεων του Ηνωμένου Βασιλείου και το υπουργείο Οικονομικών της ΚΔ. Η εν λόγω συνεργασία ανοίγει τον δρόμο για στενό συντονισμό σε θέματα οργανωμένου εγκλήματος μεταξύ των δύο χωρών.
Ενημέρωση για Κυπριακό
Επιπλέον, όπως αναφέρουν στην «Κ» καλά ενημερωμένες πηγές, Χριστοδουλίδης και Στάρμερ συζήτησαν και τις εξελίξεις στο Κυπριακό με αφορμή την τρέχουσα προσπάθεια του ΟΗΕ, υπό τον γ.γ. Αντόνιο Γκουτέρες, να υπάρξει μια διεθνής διάσκεψη για το Κυπριακό με τη Λευκωσία να προσδοκά –όπως διαφάνηκε κι από τις δηλώσεις του ΠτΔ– στήριξη τόσο στο επίπεδο του Συμβουλίου Ασφάλειας (σ.σ. penholder χώρα ψηφισμάτων) όσο και ως προς τη διάσταση της δημιουργικής της στάσης στα επόμενα, διπλωματικά, βήματα για άρση του αδιεξόδου των συνομιλιών. Επί τούτου ο ΠτΔ ενημέρωσε αναλυτικά τον κ. Στάρμερ για τις τρέχουσες εξελίξεις μετά το δείπνο της Νέας Υόρκης του περασμένου Οκτωβρίου.
