Σε παράταση… χρόνου το Κυπριακό

Χωρίς αδιέξοδο αλλά και χωρίς κάτι που να οδηγεί σε άμεση επανέναρξη των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού με την προοπτική κορύφωσής των ολοκληρώθηκε το άτυπο δείπνο των δύο ηγετών με τον ΓΓ του ΟΗΕ, στον 38^ο όροφο του κτιρίου των Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη. Ο Αντόνιο Γκουτέρες άκουσε τους κκ Χριστοδουλίδη και Τατάρ, τους ενθάρρυνε να εξετάσουν την εξεύρεση τρόπων για να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών και, ουσιαστικά, παρέπεμψε -χωρίς συγκεκριμένο χρονικό ορόσημο- την συνέχιση της διαδικασίας του Κυπριακού υπό την μορφή άτυπων συναντήσεων διευρυμένης μορφής -μεταξύ των δύο πλευρών κι άλλων εμπλεκομένων (εγγυήτριες). Οι δύο πλευρές εξέθεσαν στη παρουσία του επικεφαλής των Ηνωμένων Εθνών τις απόψεις τους, με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη να μην διαφοροποιείται, επί της ουσίας, από ότι μας έχει συνηθίσει σε επίπεδο ρητορικής για την κυριαρχική ισότητα και την λύση δύο κρατών.

Τα καινούργια στοιχεία

Τρία καθίστανται, ποιοτικά, τα νέα στοιχεία που προστίθενται στη μεγάλη εικόνα των προσπαθειών για άρση του αδιεξόδου στο Κυπριακό όπως προκύπτουν μετά την άτυπη τριμερή της Νέας Υόρκης υπό την μορφή του δείπνου:

• Θεωρείται ιδιαίτερα απομακρυσμένο, έως αδύνατο, να επαναδιοριστεί η Μαρία Άνχελα Ολγκίν ως προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ στο Κυπριακό με τον ρόλο διαμεσολαβητή, εκτός απροόπτου, να αναλαμβάνει η βοηθός ΓΓ, Ρόζμαρι ντι Κάρλο

• Επανέρχεται το θέμα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) με την προσπάθεια, σε αυτό το επίπεδο, να εστιάζει στο ενδεχόμενο διάνοιξης νέων σημείων διέλευσης (οδοφραγμάτων) και

• Δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο σύγκλισης μιας διεθνούς διάσκεψης για το Κυπριακό χωρίς ωστόσο αυτό να προσδιορίζεται, επουδενί, χρονικά

Καθίσταται σαφές από τα αποτελέσματα της συνάντησης πως ο Γενικός Γραμματέας, Αντόνιο Γκουτέρες, επιδίωξε την μην κήρυξη αδιεξόδου στην προσπάθεια άρσης του αδιεξόδου, πολλών ετών πλέον, στο Κυπριακό χωρίς ωστόσο η «διττή μορφή» της μεθοδολογίας που φαίνεται πως προσέγγισε (άτυπος διευρυμένος διάλογος και οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης) να εγγυάται καταιγιστικές εξελίξεις στο αμέσως επόμενο διάστημα. Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν πάντως στην «Κ» πως ένα worst case σενάριο όπου ο ΓΓ θα προσέρχονταν στο άτυπο δείπνο για να κηρύξει αδιέξοδο αποφεύχθηκε -εξέλιξη που σαφώς λειτουργεί υπέρ της ελληνοκυπριακής πλευράς και που καθιστά το αποτέλεσμα της Νέας Υόρκης, ικανοποιητικό.

Το… βιολί του ο Τατάρ

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ προσήλθε στο δείπνο χωρίς καμιά μετακίνηση από τις πάγιες θέσεις του περί κυριαρχικής ισότητας. Φαίνεται πως εστίασε, ξανά, στο ζήτημα λύσης δύο κρατών επικαλούμενος, μάλιστα, την ομιλία του Τούρκου Προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν, στην ΓΣ του ΟΗΕ ενώ επανέλαβε τη θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς για απευθείας εμπόριο, πτήσεις και σχέσεις για τους Τ/κ (σ.σ. τα γνωστά “3D” ή «3Α»). Η θέση μάλιστα του κ. Τατάρ να ζητήσει, ουσιαστικά, ενώπιον του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ από την ελληνοκυπριακή πλευρά το τέλος της δίωξης σφετεριστών ελληνοκυπριακών περιουσιών στα Κατεχόμενα ερμηνεύεται από έμπειρους παρατηρητές του Κυπριακού ως κατεξοχήν μαξιμαλιστική θέση. Ο κ. Τατάρ έκανε και δηλώσεις στα ΜΜΕ μετά το πέρας του δείπνου επαναλαμβάνοντας ουσιαστικά πως η κυριαρχική ισότητα παραμένει προαπαιτούμενο για να παρακαθήσει, επίσημα, σε συνομιλίες. Ο κ. Τατάρ ωστόσο δεν απέκλεισε συναντήσεις επί κυπριακού εδάφους καθώς και μια «μίνι διαπραγμάτευση» για την διάνοιξη νέων σημείων διέλευσης (οδοφράγματα).

Η μεγάλη εικόνα

Όπως διαμορφώνονται τα δεδομένα μετά την συνάντηση της Νέας Υόρκης καθίσταται σαφές πως καμιά πλευρά -και δη ο ίδιος ο ΟΗΕ- δεν βιάζονται προκειμένου να υπάρξει άμεση έκβαση στο Κυπριακό. Το αδιέξοδο επτά χρόνων στις συνομιλίες δείχνει, στη παρούσα φάση, να καθορίζει μια διαδικασία προσπάθειας για άρση του η οποία είναι μη προσδιορισμένη χρονικά, είναι άτυπη, περνάει μέσα από «χαμηλή πολιτική» (πχ η συζήτηση για ΜΟΕ) και δεν εξετάζει την ταχεία επάνοδο σε ορίζοντα κορύφωσης μιας διαδικασίας που θα οδηγήσει τις δύο πλευρές σε πάρε-δώσε για τα σκληρού πυρήνα κεφάλαια του Κυπριακού. Υπό αυτό το βάρος τόσο το μέλλον, στα Κατεχόμενα, του Ερσίν Τατάρ αποκτά μια επιμέρους σημασία ενώ και ο χρόνος μεταξύ του δείπνου και του πότε -τα Ηνωμένα Έθνη- θα συγκαλέσουν μια διεθνή διάσκεψη στο Κυπριακό καθίσταται «διαπραγματευτικός χρόνος».