Του Γιάννη Ιωάννου
Εβδομάδα σημαντικών εξελίξεων για το Κυπριακό ξεκίνησε σήμερα στη Νέα Υόρκη με αφορμή την πάντα σημαντική -για τη Λευκωσία- ανανέωση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ (ΟΥΝΦΙΚΥΠ) στη Κύπρο. Ο Ειδικός Αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ, Κόλιν Στιούαρτ, ενημέρωσε σήμερα το Συμβούλιο Ασφαλείας για όλα τα θέματα ενώ και ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής, κ. Μενελάου, βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για σειρά συναντήσεων. Εξαιρετικό ενδιαφέρον αποκτούν τρεις πτυχές:
• To αμερικανικό ενδιαφέρον για το πως κινούνται τα πράγματα στο Κυπριακό, με την Ουάσιγκτον να δείχνει ενοχλημένη για την συμπερίληψη της απόφασης για άρση του εμπάργκο στο προσχέδιο των εκθέσεων για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και τις Καλές Υπηρεσίες του ΓΓ του ΟΗΕ -ενώ την ίδια στιγμή στηρίζει, απρόσκοπτα, τα ΜΟΕ στο Κυπριακό.
• Την τελική έκβαση του ψηφίσματος -που δεν αναμένεται να αλλάξει κάτι αλλά που πάντα έχει ενδιαφέρον ως προς τις επιμέρους σημειολογίες (λεκτικό, pen holder, κοκ).
• Τις κινήσεις επί του πεδίου με την δημιουργία περαιτέρω τετελεσμένων (πχ Βαρώσι, νεκρή ζώνη) καθώς και την εμμονή Τατάρ για αναβάθμιση των σχέσεων «ΤΔΒΚ»-ΟΥΝΦΙΚΥΠ με απευθείας, πχ, διαβουλεύσεις.
Υπενθυμίζεται πως οι διαβουλεύσεις για το ψήφισμα κρατούν πάντα δύο εβδομάδες περίπου και η υιοθέτηση του αναμένεται, για ακόμη μια φορά χωρίς σημαντικά προβλήματα, στα τέλη του μήνα.
Ενδιαφέρον των ΗΠΑ
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ» από καλά ενημερωμένες διπλωματικές πηγές ο κ. Στιούαρτ είχε συναντήσεις με Αμερικανούς αξιωματούχους οι οποίοι ανέφεραν πως θα στηρίξουν 12μηνη ανανέωση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης στη Κύπρο αν το ζήτημα το εισαγάγει στο ψήφισμα penholder. Η εν λόγω διάσταση δείχνει να μην γίνεται αποδεκτή από τον κ. Στιούαρτ -πτυχή που δείχνει πως εκτός από το κακό κλίμα στη Λευκωσία προς το πρόσωπο του Ειδικού Αντιπροσώπου υπάρχει και διάσταση απόψεων με τις ΗΠΑ. Ο τελευταίος πάντως δείχνει να εξέφρασε προς τις ΗΠΑ πως δεν τίθεται ζήτημα SOFA -στο οποίο η τουρκοκυπριακή πλευρά εμμένει τελευταίως.
Οι ΗΠΑ δείχνουν δυσαρεστημένες για την συμπερίληψη στα προσχέδια των εκθέσεων του ΟΗΕ της απόφασης για άρση του εμπάργκο καθώς και της απουσίας ισχυρού λεκτικού για την οικονομική και πολιτική αποδυνάμωση των Τουρκοκυπρίων, ενώ στηρίζουν τα ΜΟΕ με τον αμερικανικό παράγοντα να επιθυμεί ενδυνάμωση του λεκτικού για τα μέτρα καθώς και για το έργο των δικοινοτικών τεχνικών επιτροπών. Τέλος, οι ΗΠΑ δείχνουν να αντιλαμβάνονται πως «υπάρχουν ζητήματα» στη νεκρή ζώνη και θα επιθυμούσαν ως εκ τούτου να υπάρχει ενδυνάμωση του λεκτικού και για τα όριά της και για την δράση της ειρηνευτικής δύναμης.
Τι επιδιώκει η Λευκωσία
Η Λευκωσία δεν αποκλείει σε καμιά περίπτωση μικρές εκπλήξεις σε σχέση με την υιοθέτηση του ψηφίσματος ωστόσο, επί του διπλωματικού πρακτέου, επιθυμεί:
• Ενδυνάμωση του λεκτικού και ξεκάθαρη θέση στο ζήτημα των Βαρωσίων. Ειδικά υπό το βάρος της προώθησης ανοίγματος τουρκικού προξενείου από Τατάρ-Άγκυρα. Ιδανικά, επί τούτου, η Λευκωσία επιθυμεί την αποστολή συγκεκριμένου σινιάλου, ισχυρού διπλωματικά, από το Συμβούλιο Ασφάλειας -πεδίο στο οποίο η Ουάσιγκτον παρουσιάζεται υποστηρικτική.
• Ενδυνάμωση της προσπάθειας για τον διορισμό ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό -προκειμένου να υπάρξει επί της ουσίας προσπάθεια αναμόχλευσης των συνομιλιών στο δεύτερο εξάμηνο του 2023.
