Του Γιώργου Κακούρη
Με το ίδιο «πακέτο» προσώπων για την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα επόμενα πέντε χρόνια, δηλαδή τους Φον ντερ Λάιεν, Κόστα και Κάλας, επιστρέφουν οι 27 στις Βρυξέλλες, δέκα μέρες μετά την ανατροπή των προσδοκιών, λόγω της ιδέας που κατέθεσαν την τελευταία στιγμή οι ηγέτες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος για «εκ περιτροπής» ανάληψη της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Αν και η συμμαχία ΕΛΚ, Σοσιαλδημοκρατών και της Renew συγκεντρώνει τις ψήφους που χρειάζονται ώστε να ανάψει πράσινο φως στα τρία ονόματα (με ειδική πλειοψηφία αν χρειαστεί), η προσοχή είναι στραμμένη και στην Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, η οποία εντάσσεται στην ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) και η οποία χαρακτήρισε την Τετάρτη «σουρεαλιστικό» το ότι δεν λαμβάνεται υπόψη η ψήφος των πολιτών.
Το πραγματικό ερώτημα όμως είναι τι ανταλλάγματα αναμένει η κ. Μελόνι όχι τόσο για τη στήριξη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όσο για το να κατευθύνει το κόμμα της, τους Fratelli d’ Italia, να ψηφίσουν υπέρ της κ. Φον ντερ Λάιεν (εφόσον επιλεγεί πρώτα από τους 27) στην δύσκολη όπως αναμένεται ψηφοφορία κατά την πρώτη Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Τις τελευταίες ημέρες πάντως η Πρόεδρος της Κομισιόν έχει επαφές με τους ηγέτες των πολιτικών ομάδων που τη στηρίζουν, έχοντας νωρίτερα την Τετάρτη συναντηθεί με τις επικεφαλής των πολιτικών ομάδων των Σοσιαλιστών, Ιράτσε Γκαρθία Πέρεθ, και των φιλελευθέρων της Renew, Βαλερί Χαγιέρ. Πηγές από την Κομισιόν επισημαίνουν πως πριν πέντε χρόνια η κ. Φον ντερ Λάιεν ήταν σε επαφή με όλες τις πολιτικές ομάδες, με εξαίρεση την ακροδεξιά, κάτι που δεν αποκλείει και επαφές με τους Πράσινους ενόψει της ψηφοφορίας στο Κοινοβούλιο.
Κοινοτικές πηγές από την άλλη, τόσο από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο και από την πλευρά της Κομισιόν εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία μη θέλοντας να πιαστούν εξ απροόπτου. Από την πλευρά του Προέδρου Μισέλ, ο στόχος σύμφωνα με πληροφορίες είναι να υπάρχει η μεγαλύτερη συναίνεση δεδομένου ότι κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τους ηγέτες που θεωρούν πως έχουν την πλειοψηφία να επιχειρήσουν να προωθήσουν συμφωνίες.
Κάνει πίσω το ΕΛΚ
Μια μόνο ουσιαστική αλλαγή φαίνεται να προέκυψε μετά το πόκερ του ΕΛΚ και τις εντατικές διαβουλεύσεις των τελευταίων ημερών, η οποία φέρεται να κλείδωσε σε τηλεδιάσκεψη την Τρίτη των διαπραγματευτών των πολιτικών ομάδων (Κυριάκος Μητσοτάκης και Ντόναλντ Τουσκ από ΕΛΚ, Όλαφ Σολτς και Πέδρο Σάντσεθ από Σοσιαλδημοκράτες, Μαρκ Ρούτε και Εμανουέλ Μακρόν από Renew) που φιλοδοξούν να επανεκλέξουν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Προεδρία της Επιτροπής.
Βάσει της συνεννόησης αυτής, οι ηγέτες συμφωνούν πως ούτως ή άλλως, όπως προβλέπουν οι Συνθήκες, οι 27 θα κληθούν να επανεξετάσουν τη θητεία Κόστα προτού εγκρίνουν τη δεύτερη θητεία δυόμισι ετών του πρώην πρωθυπουργού της Πορτογαλίας στην ηγεσία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Διπλωματικές πηγές ανέφεραν την Τετάρτη ότι η θέση του ΕΛΚ όπως διατυπώθηκε στις 17 Ιουνίου στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των ηγετών αφορούσε επανεξέταση του διορισμού Κόστα στα δυόμισι χρόνια, στη βάση των Συνθηκών, και πως οι Μητσοτάκης και Τουσκ διαφώνησαν με την πρόταση του Κροάτη πρωθυπουργού Αντρέι Πλένκοβιτς για απαίτηση εκ περιτροπής Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στις διαβουλεύσεις μεταξύ των διαπραγματευτών των πολιτικών ομάδων δεν διατυπώθηκε απαίτηση για εκ περιτροπής Προεδρία. Οι ίδιες πηγές θέλουν την αντίδραση Σάντσεθ και την παράταση της διαδικασίας με τις συνεχείς συναντήσεις των διαπραγματευτών των ομάδων να δημιούργησαν το κλίμα που έφερε το αδιέξοδο.
Την ίδια στιγμή όμως, οι αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν από ορισμένους στο ΕΛΚ για τις θέσεις Κόστα σε θέματα μετανάστευσης υποχωρούν χάριν των πολιτικών ισορροπιών, στο πλαίσιο τώρα του αφηγήματος πως πρόκειται για συναινετικό ηγέτη με μεγάλη εμπειρία, και πως οι αρμοδιότητες του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ασκούνται με ισορροπίες που ο Πορτογάλος πολιτικός ξέρει να κρατά. Παράλληλα, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, στα μισά της πενταετίας θα κορυφώνονται και οι διαπραγματεύσεις για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ.
Τι θα ζητήσει η Μελόνι
Τα κουκιά της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν φαίνεται να βγαίνουν εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με στήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας των ηγετών, με αρκετές μεγάλες πληθυσμιακά χώρες στο πλευρό της (όπως Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ισπανία) ώστε να εξασφαλίζεται η ειδική πλειοψηφία. Και ο Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται να παραμένει προσανατολισμένος σε στήριξη όπως, παρά τις εκλογές σε λίγες ημέρες στη χώρα του.
Ένα ερώτημα για τη σημερινή ημέρα είναι τι θα κάνει η Τζόρτζια Μελόνι, η οποία πλέον προβάλλει το επιχείρημα των θετικών για τα συντηρητικά κόμματα αποτελεσμάτων των εκλογών. Δημοσιεύματα και πληροφορίες θέλουν την Ιταλίδα πρωθυπουργό να διεκδικεί αντιπροεδρία της Κομισιόν για τον Επίτροπο της χώρας σε ισχυρό χαρτοφυλάκιο, κάτι για το οποίο πηγές από την Κομισιόν αποφεύγουν να δεσμευτούν πώς θα δώσουν, λέγοντας ότι ο διαμοιρασμός των χαρτοφυλακίων είναι μια πολύπλοκη εξίσωση.
Σημειώνονται πάντως όλα όσα συζητούνται για τα ανταλλάγματα προς την Ιταλία θα ξεκαθαρίσουν μετά το τέλος της συνόδου και πριν την πρώτη συνεδρία του Κοινοβουλίου, με την ψηφοφορία ούτως ή άλλως εντός της Ολομέλειας να είναι μυστική.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός από την άλλη ήταν αρκετά πιο έντονος από την κ. Μελόνι στην δημόσια απόρριψη της συμφωνίας των τριών πολιτικών ομάδων, ωστόσο δύσκολα θα μπορούσε να ανατρέψει τη διαδικασία ακόμα και με ανοιχτή στήριξη της Ιταλίδας πρωθυπουργού.
Οι ψήφοι
Η ισορροπία των ψήφων για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δεδομένου ότι ο διορισμός της θα τεθεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα μέσα Ιουλίου, παραμένει δύσκολη, καθώς η Πρόεδρος της Κομισιόν επιχειρεί να χτίσει πλειοψηφία μεταξύ κεντροδεξιάς, σοσιαλδημοκρατών και φιλελευθέρων παρά τις αναμενόμενες απώλειες λόγω μυστικής ψηφοφορίας από τους πρώτους δύο, αλλά και τις συνεχιζόμενες απώλειες στην τρίτη.
Στα χαρτιά είναι ακόμα υπαρκτό το δίλημμα μεταξύ της επιδίωξης για εξασφάλιση στήριξης από τους ευρωβουλευτές του κόμματος της κ. Μελόνι ή για στροφή προς τους Πράσινους, όμως στην πράξη πληροφορίες θέλουν τους Σοσιαλδημοκράτες να είναι έτοιμοι να κάνουν τα στραβά μάτια για στήριξη από το συγκεκριμένο κόμμα (κάτι που θα αποτελεί άτυπη συμφωνία) αλλά όχι σε μια επίσημη συμφωνία με το ECR, και βέβαια όχι με την ακροδεξιά.
Οι πληροφορίες αυτές συνάδουν με τις δημόσιες διακηρύξεις των πολιτικών ομάδων, όμως απομένει να διαφανεί ποιες απώλειες από τις ψήφους των Σοσιαλδημοκρατών θα προκαλέσει στην κ. Φον ντερ Λάιεν το κλίμα των τελευταίων ημερών.
