Του Βασίλη Νέδου
Ως έμμεση πλην σαφής επιστροφή μιας παλαιότερης πρότασης της Άγκυρας, η οποία έχει ως τελικό στόχο την υπονόμευση του υφιστάμενου πλαισίου επίλυσης του Κυπριακού, γίνεται αντιληπτή η επαναφορά στο προσκήνιο, αυτή τη φορά από τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, φόρμουλας για «συνεκμετάλλευση» των φυσικών πόρων της Κύπρου.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών παρέπεμψε στη συμφωνία οριοθέ- τησης ΑΟΖ ανάμεσα σε Λίβανο και Ισραήλ, που επετεύχθη παρότι βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση.
Ο κ. Φιντάν, μάλιστα, παρέπεμψε στη συμφωνία οριοθέτησης αποκλειστικής οικονομικής ζώνης ανάμεσα σε Λίβανο και Ισραήλ –χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση–, βάσει της οποίας κάθε μέρος αξιοποιεί τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στη δική του πλευρά.
Η πρόταση του κ. Φιντάν δεν είναι η πρώτη φορά που ακούγεται από Τούρκο αξιωματούχο και βρίσκεται –φυσικά– σε πλήρη εναρμόνιση με όλα όσα ζητούν και οι Τουρκοκύπριοι.
Ζητήματα «ισότητας»
Είναι προφανές ότι η Λευκωσία απορρίπτει μια τέτοια συζήτηση, η οποία περιλαμβάνει τη συγκρότηση μιας «κοινής» επιτροπής (Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων) που θα πρέπει να αποφασίζει γι’ αυτή τη «συνεκμετάλλευση», όπως την οραματίζεται η Άγκυρα.
Ουσιαστικά με τον τρόπο αυτό η Άγκυρα επιθυμεί να φέρει τεχνηέντως στο τραπέζι ζητήματα «κυριαρχικής ισότητας» της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ήτοι de facto αλλαγή και του πλαισίου συζήτησης περί διζωνικής και δικοινοτικής ομοσπονδίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και, βεβαίως, ανοιχτή συζήτηση για δύο κράτη.
Το χρονικό σημείο ανακίνησης του ζητήματος από τον κ. Φιντάν, μεσούσης δηλαδή της αδιέξοδης κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει το Κυπριακό, βρίσκει ευήκοον ους σε αρκετούς από τους διεθνείς παράγοντες.
Η Αθήνα παραδοσιακά στέκεται πίσω από τις θέσεις της Λευκωσίας για το θέμα, ωστόσο στο Λονδίνο, εκ των εγγυητριών δυνάμεων της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάποιες απόψεις όπως αυτή που κατέθεσε ο κ. Φιντάν δεν περνούν απαρατήρητες.
Μάλιστα, δεδομένου ότι και στο επίπεδο της κυπριακής κυβέρνησης έχει γίνει εκτενώς συζήτηση (και από τον νυν πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη) για κάποια μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) με την τουρκοκυπριακή πλευρά, η πρόταση Φιντάν γίνεται από κάποιους τρίτους αντιληπτή ως κινούμενη προς αυτή την κατεύθυνση.
Πρακτικά, με τον τρόπο αυτό η Άγκυρα δίνει το έναυσμα για έναν νέο κύκλο πιέσεων προς τη Λευκωσία, η οποία βεβαίως προσπαθεί να μετακινήσει τη συζήτηση στην πρωτοβουλία που εγκαινιάστηκε από τον κ. Χριστοδουλίδη, δηλαδή την πιο ενεργό εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις συζητήσεις για το Κυπριακό, μέσα από τον διορισμό κάποιας διεθνούς προσωπικότητας.
Χθες ο κ. Φιντάν δήλωσε συγκεκριμένα ότι «η αναμονή για την τελική λύση στο νησί προκειμένου να επωφεληθεί κανείς από ενεργειακούς πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι καλή κατάσταση τόσο για την περιοχή όσο και για τον κόσμο».
Και συμπλήρωσε ότι «ως Τουρκία, η άποψή μας είναι ίδια με αυτή της ΤΔΒΚ (σ.σ. έτσι αποκαλούν οι Τούρκοι το ψευδοκράτος). Δηλαδή, χωρίς να περιμένουμε την πολιτική λύση, και οι δύο πλευρές να αξιοποιήσουμε ισότιμα τις δυνατότητες των ενεργειακών πηγών. Αυτό είναι εφικτό. Υπάρχουν πρόσφατα παραδείγματα στον κόσμο. Ενα τέτοιο παράδειγμα, και το αναφέρω επειδή είναι στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι αυτό της συμφωνίας Ισραήλ – Λιβάνου. Γιατί να μην υπάρχει μια παρόμοια συμφωνία στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Κύπρο».
