Της Μαρίνας Οικονομίδου
Κάθε άλλο από πανηγυρικό ήταν το κλίμα μέσα στο οποίο εξελέγη ο νέος γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου. Όχι γιατί ο ίδιος δεν ήταν επιλογή ευρείας αποδοχής, αλλά γιατί το συνέδριο έγινε στη σκιά του ιστορικά χαμηλού ποσοστού που έλαβε στις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Μάη. Ποσοστό που κατέδειξε πως το κόμμα εισέρχεται σε σοβαρή κρίση, την οποία θα πρέπει να διαχειριστεί, αν δεν θέλει να ακολουθήσει τα ποσοστά άλλων αριστερών κομμάτων της Ευρώπης. Ο Στέφανος Στεφάνου αναλαμβάνει συνεπώς σε μία κρίσιμη χρονική συγκυρία, κατά την οποία περίοδος χάριτος, την οποία απολαμβάνουν άλλοι πολιτικοί αρχηγοί μόλις εκλεγούν, δεν υπάρχει.
Στεφάνου ευρείας αποδοχής
Ο Στέφανος Στεφάνου επικράτησε με διαφορά έναντι του ανθυποψηφίου του και κοινοβουλευτικού εκπροσώπου Γιώργου Λουκαΐδη, λαμβάνοντας 74 ψήφους από τις 103 των μελών της νέας Κεντρικής Επιτροπής. Τον στήριξε βεβαίως και η συντριπτική πλειοψηφία των πρωτοκλασάτων στελεχών όπως οι Τουμάζος Τσελεπής, Ελένη Μαύρου, Άριστος Δαμιανού, Χρίστος Χριστοφίδης, Νεοκλής Συλικιώτης, Νίκος Ιωάννου και άλλοι. Η σημαντική διαφορά των δύο ενδεχομένως να λειτουργήσει θετικά, ως προς το να αποφευχθεί η εσωστρέφεια που είχε προκληθεί κατά το συνέδριο του 2009, όταν Κυπριανού και Κατσουρίδης είχαν πολύ μικρή διαφορά. Το γεγονός άλλωστε ότι και οι δύο έχουν την ίδια αφετηρία και τις ίδιες περίπου θέσεις ενδεχομένως να λειτουργήσει θετικά για τη συνέχεια και την ενότητα του κόμματος.
Οι αλλαγές
Μέχρι και την επόμενη βδομάδα θα καταρτιστεί το Πολιτικό Γραφείο της σύνθεσης του οποίο καίριο ρόλο έχει και ο γενικός γραμματέας. Σύμφωνα με κομματικές πηγές, ο Στέφανος Στεφάνου θα θέλει ανανέωση –ίσως ηλικιακή– στην ομάδα που θα τον περιβάλλει και ενδεχομένως αυτό να φανεί πρώτα και κύρια από το ποιος θα αναλάβει τη θέση που είχε μέχρι πρόσφατα, αυτή του εκπροσώπου Τύπου. Θα διαφανεί παράλληλα ποιοι θα μπουν στην Κεντρική Γραμματεία, αν και δεδομένη θεωρείται από πολλούς η ένταξη των Άριστου Δαμιανού, Σωτηρούλλας Χαραλάμπους (με την ιδιότητα της νέας γ.γ. της ΠΕΟ) και του Χάρη Καράμανου (κεντρικού οργανωτικού στη θέση του Χρίστου Αλέκου). Ήδη συζητείται εντόνα η αξιοποίηση νεαρότερων στελεχών, όπως του Γιώργου Κουκουμά και της Μαρίνας Σάββα.
Εσωστρέφεια και αντιδράσεις
Μπορεί να μη δημιουργείται βεβαίως ζήτημα μεταξύ των δύο υποψηφίων για τη Γενική Γραμματεία, όπως έγινε στο παρελθόν, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως η εσωστρέφεια δεν υπάρχει εντός του κόμματος. Τα όσα ακούστηκαν κυρίως την Παρασκευή εντός του εκλογικού συνεδρίου μάλλον την επιβεβαιώνουν. Δεν είναι παράλογο, αλλά η λογική εξέλιξη των πραγμάτων, που θέλει μετά την ήττα να ψάχνονται αποδιοπομπαίοι τράγοι και να δημιουργούνται εσωτερικές τριβές. Η αποχώρηση του Άντρου Κυπριανού, παρά το γεγονός ότι το είχε αποφασίσει πριν από το εκλογικό αποτέλεσμα καταδεικνύει πως ο ίδιος αναλαμβάνει την ευθύνη του αποτελέσματος και δίνει τον αναγκαίο χώρο για το νέο αποτύπωμα από τον διάδοχό του. Μπορεί βεβαίως να υπογράμμισε την ανάγκη ενότητας μπροστά στις δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει το ΑΚΕΛ, ωστόσο η έντονη αναφορά στην ομιλία στον παραγοντισμό καταδεικνύει πως προετοιμάζεται επίρριψη ευθυνών σε διάφορα στελέχη που θα προκαλέσει περαιτέρω εσωστρέφεια. Ενώ το τελευταίο εκλογικό συνέδριο ήταν το 2015, ο Άντρος Κυπριανού δεν είχε μπει για παράδειγμα σε μία διαδικασία απολογισμού των βουλευτικών εκλογών του 2016, των προεδρικών εκλογών που ακολούθησαν του εκλογικού αποτελέσματος του περασμένου Μάη αλλά και των διεργασιών για την Προεδρία της Βουλής. Στάθηκε όμως στα περί παραγοντισμού, δίδοντας έτσι σινιάλο σε όσους ακολούθησαν να θέσουν θέμα και να στήσουν εν πολλοίς λαϊκά δικαστήρια. Εδώ όμως είναι το στοίχημα της νέας ηγεσίας και η απόφασή του, αν θα κτίσει ένα κόμμα που θα ανοίξει στην κοινωνία ή αν θα περιχαρακωθεί, επιβάλλοντας ένα κυνήγι μαγισσών. Δεν πέρασε απαρατήρητη η τιμωρία του ευρωβουλευτή Γιώργου Γεωργίου από την Επιτροπή Ελέγχου που τον έκανε να αποσύρει αρχικά την υποψηφιότητά του από την Κεντρική Επιτροπή. Ούτε βεβαίως η αναφορά της υποψήφιας βουλεύτριας στην Πάφο και πρώην αρχισυντάκτριας της Χαραυγής Μαρίας Παπαλαζάρου Φράγκου για τα κακώς κείμενα στον προεκλογικό. Δεν πέρασε απαρατήρητη και η έντονη αντίδραση συνέδρων για αποφάσεις της ηγεσίας, όπως η υποψηφιότητα Μάικ Σπανού. Όλο αυτό θα πρέπει με κάποιο τρόπο να τύχει χειρισμού την επομένη των εκλογών βάζοντας μία τελεία και γυρίζοντας σελίδα ή συντηρώντας τις εντάσεις. Δεν πέρασε απαρατήρητη άλλωστε η μειωμένη εκδήλωση ενδιαφέροντος για την Κεντρική Επιτροπή αλλά και το γεγονός ότι από τους 1267 σύνεδρους, ψήφισαν τελικώς οι 850.
Περί ιδεολογικής καθαρότητας
Ένα είναι η εσωκομματική δυσφορία άλλο οι αριθμοί που μιλούν και καταδεικνύουν το πρόβλημα στο κόμμα. Το ΑΚΕΛ του 2001 όταν λάμβανε σχεδόν 35%, δεν ήταν το κόμμα που στελέχη επιμένουν σε «ιδεολογική καθαρότητα», έχουν την ανάγκη να ανακαλούν τον μαρξισμό-λενινισμό και να δημιουργούν κώδικες που θα αποτρέπουν μεν τον παραγοντισμό αλλά θα οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στον σεχταρισμό. Ήταν εκ του αποτελέσματος ένα κόμμα ανοικτό. Σήμερα ο μέσος κεντροαριστερός ψηφοφόρος δεν φαίνεται να πείθεται από αυτή την περιχαράκωση και ενδεχομένως να αναζητάει νέα στέγη. Δεν πέρασε και απαρατήρητο σε πολλούς το γεγονός ότι μέχρι και σήμερα δεν ήταν επίσημα γνωστές οι υποψηφιότητες για τη Γενική Γραμματεία, στέλνοντας το μήνυμα πως το ΑΚΕΛ λειτουργεί λίγο πολύ με βυζαντινισμούς και ως κλειστό κλαμπ. Με δεδομένο ότι το κόμμα της Αριστεράς έχει χάσει από το 2006 51.000 ψηφοφόρους –είναι στην ουσία ολόκληρο το ΔΗΚΟ- θα πρέπει να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο νέων σχημάτων που μπορεί να προκύψουν από δυσαρεστημένους ψηφοφόρους και γιατί όχι, από δυσαρεστημένα στελέχη. Ήδη εδώ και καιρό συζητείται το ενδεχόμενο δημιουργίας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου, πλέον όμως ακούγεται έντονα και η ανάγκη ενός κόμματος στα Αριστερά, με προοδευτικές θέσεις στο κυπριακό και με συγκεκριμένη κοινωνική πολιτική. Υπάρχει άλλωστε αυτή η επιθυμία και από κύκλους που ανήκαν στην ΕΔΕΚ και έχουν απομακρυνθεί επί προεδρίας Σιζόπουλου.
Οι νέες πολιτικές
Στο πλαίσιο του τι κόμμα θα είναι τελικώς το ΑΚΕΛ, ο Στέφανος Στεφάνου θα πρέπει να δώσει το δικό του αποτύπωμα με τις πολιτικές που θα ακολουθήσει. Δεν αναμένεται βεβαίως ότι θα αλλάξει πλεύση η οικονομική πολιτική του κόμματος ή η θέση του στο Κυπριακό. Έχει όμως σημασία να φανεί κατά πόσο νέες προτάσεις μπαίνουν στο προσκήνιο, είτε για την οικονομική πολιτική είτε για το Κυπριακό. Θα διαφανεί και αν ο Στέφανος Στεφάνου είναι έτοιμος να διαχωρίσει τη θέση του εκεί και όπου πρέπει από παλιές πρακτικές, αν θα επισκιαστεί από τις επιλογές του προκατόχου του, αν θα εγκλωβιστεί στις απόψεις της παλιάς φρουράς, ή αν είναι έτοιμος να κάνει γερές αλλαγές, έστω κι αν έρθει σε ρήξη με πολλούς.
