Μανώλης Κωστίδης
Η παρουσία των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ελλάδα, τα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα αλλά και οι όροι που εγκρίθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων για την πώληση των F-16 εντείνουν το σύνδρομο της πολιορκίας που έχει καταλάβει την Τουρκία.
Πολιτικοί αναλυτές σχεδόν καθημερινά εκφράζουν αυτές τις θεωρίες ισχυριζόμενοι πως η Ελλάδα μαζί με τις ΗΠΑ και σε κάποιες περιπτώσεις και με το Ισραήλ έχουν στόχο «να περικυκλώσουν και να περιορίσουν» την Τουρκία!
«Η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε βάση των ΗΠΑ. Δεν πρόλαβα να μετρήσω τον αριθμό των αμερικανικών βάσεων που βρίσκονται στην επικράτεια της Ελλάδας. Υπάρχουν δηλαδή τόσο πολλές βάσεις», είχε δηλώσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον περασμένο Νοέμβριο εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του. Τον περασμένο Ιούνιο ο πρόεδρος της Τουρκίας είχε αναφέρει πως «οι ΗΠΑ λένε πως βρίσκονται στην Αλεξανδρούπολη λόγω της Ρωσίας». Όμως o ίδιος αμφισβήτησε αυτή τη θέση και δήλωσε πως «η Τουρκία δεν θα πέσει σε αυτή την παγίδα».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα των θεωριών περικύκλωσης της Τουρκίας είναι το άρθρο του πρώην υπουργού Υγείας και Πολιτισμού Μπουλέντ Ακάρτζαλι στη φιλοκυβερνητική εφημερίδα Sabah, o οποίος ισχυρίστηκε πως οι ΗΠΑ κάνουν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων εναντίον της Τουρκίας, δίνοντας το παράδειγμα της υποστήριξης των Κούρδων της βόρειας Συρίας αλλά και τη στενή σχέση που έχει η Ουάσιγκτον με την Αθήνα. «Οι ΗΠΑ στηρίζουν την Ελλάδα για να στρατιωτικοποιήσουν τα νησιά του Αιγαίου. Οι ακτές του Αιγαίου από την Κρήτη μέχρι και την Αλεξανδρούπολη έχουν μετατραπεί σε μεγάλες στρατιωτικές βάσεις. Αυτή είναι μια δραστηριότητα προετοιμασίας επίθεσης εναντίον της Τουρκίας μέσω της Ελλάδας, με την οποία οι ΗΠΑ έχουν υπογράψει συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας».
Η θεωρία συνωμοσίας εναντίον της Τουρκίας ενισχύθηκε με την απόφαση επέκτασης της ναυτικής βάσης της Σούδας με τη χρηματοδότηση και από τις ΗΠΑ, αλλά και από την παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον και τη θερμή υποδοχή του τόσο από τον Τζο Μπάιντεν όσο και από το Κογκρέσο. Η εφημερίδα Ηurriyet είχε φτάσει στο σημείο να μετράει τη διάρκεια των χειροκροτημάτων στο Κογκρέσο, γεγονός που δείχνει τον τρόπο που διαβάζουν οι Τούρκοι τις σχέσεις Ελλάδας – HΠΑ.
Ο απόστρατος ναύαρχος Τζεμ Γκιούρντενιζ, ο οποίος θεωρείται και ο εμπνευστής της θεωρίας της «Γαλάζιας Πατρίδας», σε άρθρο του αναφέρει πως «η ομιλία του Μητσοτάκη στο Κογκρέσο έμοιαζε με την ομιλία του Ελευθερίου Βενιζέλου στις 3 Φεβρουαρίου 1919. Σε εκείνη την ομιλία του ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, παρουσία των ηγετών των ΗΠΑ, Γαλλίας, Μεγάλης Βρετανίας και Ιταλίας, είχε διεκδικήσει εδάφη από την Αδριατική μέχρι και ολόκληρη τη δυτική Ανατολία. Μετά έκανε απόβαση στη Σμύρνη».
Έμπειροι πολιτικοί αναλυτές αναφέρουν πως στην Τουρκία πάντα υπήρχε η θέση της διεκδίκησης της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών, όμως τονίζουν πως ένας από τους λόγους της εντεινόμενης έκφρασης που φτάνει στο σημείο να αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών είναι πως στην τουρκική πρωτεύουσα αρχίζει να επικρατεί η άποψη πως τα νησιά αποτελούν απειλή για την Τουρκία.
Ο λόγος δεν είναι η παρουσία των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων, όπως τουλάχιστον η Άγκυρα υποστηρίζει πως έχουν στρατιωτικοποιηθεί, αλλά το ότι θεωρούν πως οι ΗΠΑ από την Αλεξανδρούπολη, την Κρήτη, την Κάρπαθο και οποιαδήποτε άλλο νησί θα μπορούν να οργανώσουν κάποια επιχείρηση εναντίον της Τουρκίας.
Πάντως παρά τις θεωρίες αυτές, η αμερικανική στρατιωτική βάση του Ιντσιρλίκ συνεχίζει να λειτουργεί στην Τουρκία, από την οποία σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης είχαν απογειωθεί και αεροσκάφη με αξιωματικούς που συμμετείχαν στην απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος το 2016.
Η συμμαχία των λόμπι
Οι πρόσφατες εξελίξεις στη Βουλή των Αντιπροσώπων έχουν εντείνει κι άλλο τις θεωρίες συνωμοσίας εναντίον της Τουρκίας. Η τουρκική εφημερίδα Aksam σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμα έκανε αναφορά στις αποκαλύψεις της «Κ» που είχε περιγράψει πώς το εβραϊκό λόμπι από το 2009 συνεργάζεται με το ελληνικό λόμπι στις ΗΠΑ. Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα ανέφερε ότι «τα εβραϊκά και ελληνικά λόμπι συνεργάζονται εναντίον της Τουρκίας». Μάλιστα ισχυρίστηκε πως πίσω από το νομοσχέδιο που θέτει όρους στην πώληση μαχητικών F-16 στην Τουρκία βρίσκονται τα ελληνικά και τα εβραϊκά λόμπι.
Πάντως ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας και πρόεδρος του κόμματος DEVA Αλί Μπαμπατζάν επιρρίπτει ευθύνες στην τουρκική κυβέρνηση και στα λάθη τα οποία έχει κάνει. «Πού είναι τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 για τα οποία πληρώσαμε δισεκατομμύρια δολάρια; Δεν μπορούσαν να φέρουν τα αεροπλάνα για τα οποία αποκτήσαμε τίτλο ιδιοκτησίας», είπε.
Ο κ. Μπαμπατζάν αναφερόμενος στους όρους που θέτουν οι ΗΠΑ για την πώληση των F-16 δήλωσε ότι «το αμερικανικό Κογκρέσο λέει “θα σας δώσω F-16, αλλά δεν θα τα πετάξετε στο Αιγαίο, δεν θα τα πετάξετε σε περιοχές που είναι σε αμφισβήτηση με τους Ελληνες”. Είναι αυτό κυριαρχία; Είναι αυτό να είσαι ανεξάρτητη χώρα; Δεν φτιάξαμε εργοστάσιο F-16 στην Τουρκία; Αυτή η χώρα παρήγε μαχητικά αεροσκάφη F-16 τη δεκαετία του 1990. Σήμερα ζητούν F-16 από την Αμερική. Και η Αμερική θέλει μια υπόσχεση ότι δεν θα τα πετάξουν στο Αιγαίο πριν τα δώσει».
Με τις κάλπες των άλλων
Η τουρκική κυβέρνηση παρά τις θεωρίες αυτές και στην πράξη επιχειρεί να αλλάξει το κλίμα που έχει διαμορφωθεί στην Ουάσιγκτον. Η αντιπολίτευση θεωρεί πως η επιλογή των S-400 ήταν το σημείο καμπής που προκάλεσε τεράστια προβλήματα στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας. Τώρα ο κ. Ερντογάν για τα F-16 εναποθέτει τις ελπίδες του στον κ. Μπάιντεν αλλά και στις εκλογές του Νοεμβρίου για το Κογκρέσο. «Υπάρχουν ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο. Είναι επίσης σημαντικές. Θα δούμε τι θα φέρουν και τι θα πάρουν οι ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου. Υπάρχουν πληροφορίες ότι οι Ρεπουμπλικανοί θα έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα στη Γερουσία και θα έχουν και πάλι μεγαλύτερη βαρύτητα στη Βουλή των Αντιπροσώπων», δήλωσε χαρακτηριστικά στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού επιστροφής από το Ιράν την περασμένη εβδομάδα.
