Γράφει ο Σταύρος Παπαντωνίου
Οπως είχε αποκαλύψει η «Κ», ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα πραγματοποιήσει την επόμενη Κυριακή (της Ορθοδοξίας) ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη και τελικά θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με τις πληροφορίες που δόθηκαν από την τουρκική προεδρία στα μέσα ενημέρωσης της γειτονικής χώρας και λένε πως την Κυριακή 13 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Ερντογάν θα γευματίσουν στην προεδρική κατοικία της Κωνσταντινούπολης, που βρίσκεται στα Θεραπειά, στην ευρωπαϊκή όχθη του Βοσπόρου. Αν επιβεβαιωθεί η συνάντηση και από την Αθήνα, ο πρωθυπουργός, μετά τη συνάντησή του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, θα κατευθυνθεί στην προεδρική κατοικία.
Η πρόσκληση του Τούρκου προέδρου, που δόθηκε στα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας, έχει τη σημασία της, καθώς ο ίδιος ο κ. Ερντογάν πριν από δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια της κρίσης του προσφυγικού στον Εβρο, δήλωνε πως δεν επιθυμεί να κάτσει στο ίδιο τραπέζι με τον πρωθυπουργό. Η πρόσκληση, δε, σε γεύμα στην οικία του θεωρείται ως κίνηση μεγάλης σημασίας, και σε περίπτωση που η Αθήνα ανάψει το πράσινο φως, η συνάντηση των δύο ανδρών αναμένεται να έχει διάρκεια τουλάχιστον δύο ωρών.
Οι προσδοκίες
Εδώ και αρκετές μέρες, πηγές του Μεγάρου Μαξίμου ανέφεραν πως με αφορμή τα όσα γίνονται στην Ουκρανία και τις συνέπειες του πολέμου η συγκυρία είναι κατάλληλη για μια συνάντηση των δύο πλευρών. Ο πρωθυπουργός είχε κάνει και ο ίδιος διπλή αναφορά σε μια πιθανή συνάντηση των δύο πλευρών. Η πρώτη ήταν κατά την ενημέρωση της Βουλής για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η δεύτερη στη συνέντευξη στον Alpha, όπου υποστήριξε ότι οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί δημιουργούν το κατάλληλο κλίμα «ώστε να συζητήσουμε με τον Τούρκο πρόεδρο» και να πέσουν οι τόνοι της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο χωρών. Ο κ. Μητσοτάκης μάλιστα είχε αναφερθεί και στο γεγονός ότι οι δύο χώρες συναποτελούν τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και πρέπει να βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή, ειδικά μετά τα τελευταία ανησυχητικά γεγονότα, καθώς οι διεθνείς εξελίξεις διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο και αποτελούν μια αφορμή για να καθίσουν οι δύο πλευρές στο τραπέζι του διαλόγου. Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης είχε εκτιμήσει ότι «υπάρχει κοινή διάθεση να οργανωθεί μια τέτοια συνάντηση».
Η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή αυτό που επιθυμούσε ήταν να «ρυμουλκήσει» την Αγκυρα σε θέσεις πιο κοντινές στη Δύση, ώστε να πάρει αποστάσεις από τη στενή σχέση που είχε δημιουργήσει με τη Ρωσία. Αυτό δεν επετεύχθη, καθώς η Τουρκία δεν συμμετείχε τελικά στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η στάση αυτή κάθε άλλο παρά σημαίνει για την Αθήνα πως σταματάει τον διάλογο και την ανοιχτή γραμμή με τη γειτονική χώρα.
Εξάλλου η ατζέντα, όπως επιδιώκει η Αθήνα, δεν πρόκειται να εστιάσει στα ελληνοτουρκικά, αλλά θα κινηθεί προς την ανάλυση της κατάστασης στην Ουκρανία και στο ΝΑΤΟ, στην έκρηξη των τιμών στην ενέργεια αλλά και στη θετική ατζέντα, όπως ο τουρισμός. Είναι προφανές, δε, πως υπό αυτό το πρίσμα προκάλεσαν δυσφορία οι αναφορές Τσελίκ, ότι ο Τ. Ερντογάν θα θέσει ζητήματα όπως η αποστρατιωτικοποίηση και η «Γαλάζια Πατρίδα».
Στην Αθήνα θεωρούν πως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία απομειώνει την επιθετική στάση της Τουρκίας, η οποία έχει δει πλέον πως η Δύση μπορεί να αντιδρά και μάλιστα πολύ έντονα. Από την άλλη, η ελληνική πλευρά δεν τρέφει αυταπάτες πως τα ελληνοτουρκικά προβλήματα θα σταματήσουν λόγω Ουκρανίας. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως κομβικό κομμάτι είναι «να σταματήσει η αναθεωρητική ρητορική της Τουρκίας και οι εκτός κάθε ατζέντας συζητήσεις για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών». Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το τετ α τετ των δύο ανδρών έρχεται λίγο καιρό πριν από το ταξίδι του κ. Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον και στέλνει μήνυμα τόσο προς την Ουάσιγκτον όσο και προς την Αγκυρα πως ο διάλογος μπορεί να κερδίζει έδαφος έναντι της επιθετικότητας και της παραβίασης του διεθνούς δικαίου.
Απορρίπτεται η «ατζέντα» Τσελίκ
Του Μανώλη Κωστίδη
Η Αγκυρα, αφού ανακοίνωσε πως θα γίνει η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την οποία η Αθήνα δεν επιβεβαιώνει ακόμη, αμέσως μετά ξεκαθάρισε πως δεν υποχωρεί ούτε από τη θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας» ούτε στο αίτημά της για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου. Ο κ. Τσελίκ σε ερώτηση δημοσιογράφων για τη συνάντηση των δύο ηγετών δήλωσε ότι «η ευαισθησία της Τουρκίας για τη “Γαλάζια Πατρίδα” δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Δεν μπορεί να ασκηθεί κριτική στην ευαισθησία της Τουρκίας για τη “Γαλάζια Πατρίδα”. Με άλλα λόγια, βεβαίως υπάρχει ένας ολοκληρωμένος φάκελος, από το θέμα της υφαλοκρηπίδας μέχρι τη στρατιωτικοποίηση από την Ελλάδα των “αποστρατιωτικοποιημένων νησιών”, αυτά οπωσδήποτε θα συζητηθούν», είπε, με την Αθήνα προφανώς να απορρίπτει τους τουρκικούς ισχυρισμούς που δεν εδράζονται στο διεθνές δίκαιο. O κ. Τσελίκ υποστήριξε επίσης πως «η ΤΔΒΚ είναι ένα κυρίαρχο κράτος. Αυτό πρέπει να γίνει σεβαστό». Ο εκπρόσωπος του AKP δήλωσε, τέλος, πως «θα πρέπει να προκύψει μια προσέγγιση από την Ελλάδα που να είναι σύμφωνη με τα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας».
