Του Βασίλη Νέδου
Σε έμμεση πλην σαφή παραίνεση στρατιωτικού μορατόριουμ στην Ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου να διευκολυνθεί ο διάλογος ανάμεσα σε Αθήνα και Αγκυρα, προχώρησε χθες ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, λιγότερες από 24 ώρες μετά την απόφαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να άρει το εμπάργκο εξαγωγής αμερικανικών μη φονικών όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία.
«Ο πρόεδρος Τραμπ έχει συνομιλήσει με τον πρόεδρο Ερντογάν και με τον πρωθυπουργό στην Ελλάδα. Τους καλούμε όλους να υποχωρήσουν, να μειωθούν οι εντάσεις και να αρχίσουμε να έχουμε διπλωματικές συζητήσεις για τις διαφωνίες που υπάρχουν εκεί στην Ανατολική Μεσόγειο, τις διαφωνίες για την ασφάλεια, τους ενεργειακούς πόρους και τις θαλάσσιες ζώνες», είπε σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσιγκτον ο κ. Πομπέο. «Χρειάζεται να καθίσουν και να συζητήσουν γι’ αυτά και να τα λύσουν διπλωματικά. Δεν είναι χρήσιμο να αυξάνεται η στρατιωτική ένταση στην περιοχή: μόνο αρνητικά πράγματα μπορεί να βγουν από αυτό», πρόσθεσε. Ο κ. Πομπέο αιτιολόγησε και την απόφαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να άρει το εμπάργκο μη φονικών όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία. «Γνωρίζουμε ότι αυτή η απόφαση ανακοινώθηκε υπό το φως ενισχυμένων εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά σκεφτήκαμε ότι ήταν το σωστό, οπότε πήρα την απόφαση ότι θα προχωρήσουμε σε αυτό».
Η αμερικανική απόφαση προκάλεσε σφοδρότατες αντιδράσεις στην Τουρκία και αρκετοί εκτιμούν ότι η Αγκυρα θα αντιδράσει. Το άνοιγμα του Βαρωσιού υπό τουρκική διοίκηση δεν αποκλείεται, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις. Εν τω μεταξύ, ενδεικτικό της κατάστασης που επιχειρεί να δημιουργήσει η Αγκυρα περί το Καστελλόριζο είναι ότι χθες το αγγλόφωνο παράρτημα του τηλεοπτικού σταθμού TRT (World) έστησε κάμερες στο Κας, απέναντι από το Καστελλόριζο, προκειμένου να αποδείξει ότι στο ακριτικό νησί εδρεύουν Ενοπλες Δυνάμεις. Στα πλάνα φαίνονται συνήθεις κινήσεις των Ελλήνων στρατιωτικών που εδρεύουν στο Καστελλόριζο.
Η συγκεκριμένη μανιέρα «αποστρατιωτικοποίησης» του Καστελλόριζου ξεκίνησε την επομένη της δημοσίευσης φωτογραφιών που έδειχναν μετακίνηση στρατιωτών προς εναλλαγή της φρουράς του νησιού και έκτοτε καθημερινά αναπαράγεται δημοσίως από τα τουρκικά ΜΜΕ ένας λόγος περί «ανάγκης παρέμβασης» της Τουρκίας. Χθες, η τουρκική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ», απολύτως προσδεμένη στο Λευκό (προεδρικό) Παλάτι, δημοσίευσε ρεπορτάζ βάσει του οποίου προαναγγέλλεται ότι το ερευνητικό «Ορούτς Ρέις» δεν θα περιοριστεί στην περιοχή όπου κινείται τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά θα πλεύσει και δυτικότερα προς τη Ρόδο και το Καστελλόριζο. Υπενθυμίζεται ότι στον χάρτη που αποκάλυψε η «Κ» στις αρχές Ιουνίου, τα οικόπεδα που έχει υπολογίσει η ΤΡΑΟ βάσει του τουρκολιβυκού μνημονίου φθάνουν μέχρι και 6 ναυτικά μίλια (ν.μ.) από την Κρήτη, τη Ρόδο, την Κάσο και την Κάρπαθο.
Χθες, μάλιστα, μιλώντας σε συνέδριο ενός κατεξοχήν οργάνου του τουρκικού λόμπι στις ΗΠΑ (SETA), ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Φουάτ Οκτάι χαρακτήρισε το τουρκολιβυκό μνημόνιο ως «κόκκινη γραμμή» της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, λέγοντας ότι «κανένας δεν μπορεί να το αμφισβητήσει, ειδικά η Γαλλία». Ο κ. Οκτάι, παρουσιάζοντας χάρτες, έφθασε στο σημείο να αμφισβητήσει ότι οι Ιταλοί είχαν δικαίωμα το 1947 με τη Συνθήκη του Παρισιού να παραχωρήσουν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα.
«Πολεμικοί» τόνοι Ακάρ
Στους συνήθεις «πολεμικούς» τόνους των τελευταίων ημερών κινήθηκε και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος, μιλώντας στην έναρξη του εκπαιδευτικού έτους της Σχολής Ιπταμένων της Τουρκίας, είπε μεταξύ άλλων: «Η παρουσία μας στους ουρανούς και η κυριαρχία μας δεν είναι αυτονόητα. Αντιμετωπίζουμε προκλήσεις. Θυμηθείτε τον ρόλο σας σε αυτόν τον αγώνα, σχεδιάστε και εκτελέστε αναλόγως κάθε σας αποστολή». Και πρόσθεσε πως «πρέπει να αγωνιστούμε για να διατηρήσουμε τα σύνορά μας. Σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να σταματήσουμε να παλεύουμε ή να εφησυχάσουμε. Κάντε ό,τι χρειαστεί, γιατί σε διαφορετική περίπτωση δεν θα σας χαρίσουν τη ζωή».
Νέες τουρκικές NAVTEX για ρωσικές ασκήσεις
Δύο NAVTEX για άσκηση ρωσικών πλοίων με πραγματικά πυρά στις περιοχές όπου πραγματοποιούν έρευνες το «Ορούτς Ρέις» στα νότια του Καστελλόριζου και το «Μπαρμπαρός» στα ανοιχτά της Κύπρου εξέδωσε αργά χθες το βράδυ η υδρογραφική υπηρεσία Αττάλειας. Συγκεκριμένα, με τη NAVTEX 1102/20 προαναγγέλλονται ασκήσεις από τις 8 έως και τις 22 Σεπτεμβρίου σε τμήμα της έκτασης στην οποία δραστηριοποιείται το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Ορούτς Ρέις» στα νότια του Καστελλόριζου και η οποία βρίσκεται εκτός ελληνικής υφαλοκρηπίδας και εκτός ευθύνης Αθήνας. Με τη NAVTEX 1103/20 προαναγγέλλονται ασκήσεις με πραγματικά πυρά στην περιοχή δραστηριοποίησης του έτερου ερευνητικού πλοίου «Μπαρμπαρός» στα ανοιχτά της Κύπρου από τις 17 έως και τις 25 Σεπτεμβρίου. Γι’ αυτή τη δεύτερη NAVTEX εκδόθηκαν NOTAM και από τη Λευκωσία. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη NAVTEX καταγράφεται λίγο μετά τη σφοδρή αντίδραση της Τουρκίας για την άρση του εμπάργκο εξαγωγής μη φονικών όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία.
