Kathimerini.com.cy
Του ΜΙΧΑΛΗ ΒΡΥΩΝΙΔΗ
Η δημοσκόπηση της Καθημερινής, έναν περίπου μήνα πριν από τις Ευρωεκλογές, αποκαλύπτει αλλαγές στην κατανομή των εδρών και οριοθετεί τα κρίσιμα ζητήματα της εκλογικής μάχης. Ο ΔΗΣΥ βγαίνει αλώβητος από τη μάχη με την αντιπολίτευση, αφού διατηρεί τη διαφορά των περίπου πέντε μονάδων από το ΑΚΕΛ, όπως και στις βουλευτικές εκλογές. Η έκτη έδρα, με βάση το δημοσκοπικό εύρημα, θα έχει χρώμα και ύφος ακροδεξίο, αφού φαίνεται να οδεύει προς το ΕΛΑΜ, εκτός και εάν προκύψουν συνταρακτικές ανακατατάξεις στον επόμενο μήνα. Τα ευρήματα της δημοσκόπησης επιβεβαιώνουν τη μεγάλη αδιαφορία των πολιτών για τις Ευρωεκλογές και ως αποτέλεσμα φαίνεται για άλλη μία φορά ότι το φαινόμενο της αποχής έχει πλέον παγιωθεί.
Εκλογική επιρροή
Στο ΔΗΣΥ, η εκλογική επιρροή κυμαίνεται στο 20,2%, με το ποσοστό εκτίμησης διευκρινισμένης ψήφου να φθάνει το 30%. Είναι εμφανές ότι ο ΔΗΣΥ δεν επηρεάστηκε σημαντικά από τα πρόσφατα γεγονότα του Συνεργατισμού, αλλά αντίθετα διατηρεί την εκλογική του επιρροή και τη διαφορά περίπου πέντε μονάδων από το ΑΚΕΛ. Ασφαλώς δεν διατηρεί τη διαφορά των δέκα μονάδων που είχε από το ΑΚΕΛ στις Ευρωεκλογές του 2014, αφού το εκλογικό περιβάλλον τότε είχε εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά. Η συσπείρωση κυμαίνεται στο 69%, που για τα δεδομένα του κόμματος και της χρονικής περιόδου, ένα και πλέον μήνα πριν από τις εκλογές, κρίνεται ικανοποιητική. Ποσοστό 10% των ψηφοφόρων του ΔΗΣΥ δεν προτίθενται να προσέλθουν στις κάλπες, ενώ 7% είναι αναποφάσιστοι. Πέραν της αποχής και των αναποφάσιστων κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση της συσπείρωσης, διαδραματίζουν οι συνολικές μετακινήσεις προς άλλα κόμματα που κυμαίνονται στο 15%. Τον κύριο όγκο των εκροών, επωφελείται το ΕΛΑΜ σε ποσοστό 6,4%, ενώ 1,7% επιλέγει τη ΔΗΠΑ και 1,2% αντίστοιχα το ΔΗΚΟ, Οι Οικολόγοι-Συμμαχία, το Κίνημα Γιασεμί και το Κόμμα για τα ζώα. Το ευτύχημα για τον ΔΗΣΥ είναι ότι, παρόλο που αντιμετωπίζει ουσιαστικό πρόβλημα εκροών, κερδίζει σημαντικό αριθμό εισροών από άλλα κόμματα, με αποτέλεσμα να αναπληρώνονται οι απώλειες. Στο σύνολο του εκλογικού σώματος, ο ΔΗΣΥ χάνει περίπου 3% των ψηφοφόρων, ενώ κερδίζει 5,7%. Ο ΔΗΣΥ κερδίζει σημαντικές εισροές από όλα τα κόμματα με τις σημαντικότερες να προέρχονται από το ΔΗΚΟ 5,7%, την Αλληλεγγύη 26% και τους ανέντακτους πολίτες 8%.
Το ΑΚΕΛ κερδίζει 15,5% με το ποσοστό εκτίμησης διευκρινισμένης ψήφου να κυμαίνεται στο 23%. Είναι εμφανές ότι η ηγεσία του ΑΚΕΛ δεν κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί τις ζημιές του ΔΗΣΥ από τον απόηχο του Συνεργατισμού και άλλων πρόσφατων γεγονότων, αφού παραμένει η διαφορά των πέντε μονάδων, όπως και στις βουλευτικές του 2016. Με αυτά τα δεδομένα, για να κατορθώσει το ΑΚΕΛ να μειώσει τη διαφορά πρέπει αφενός να επαναφέρει μεγάλο αριθμό ψηφοφόρων του που επιλέγουν την αποχή και αφετέρου να ελπίζει σε σημαντική εισροή ψήφων από τους Τουρκοκύπριους λόγω της υποψηφιότητας Κιζίλγιουρεκ. Η συσπείρωση κυμαίνεται σε ικανοποιητικό βαθμό της τάξης του 70%, όμως 12%επιλέγουν την αποχή, 9% είναι αναποφάσιστοι και 10% μετακινούνται σε άλλα κόμματα. Οι σημαντικότερες απώλειες είναι προς το ΔΗΚΟ με 3%, ενώ 1,5% των ψηφοφόρων μετακινούνται αντίστοιχα στο ΔΗΣΥ, ΕΔΕΚ, Οικολόγους-Συμμαχία και ΔΗΠΑ. Όπως και στην περίπτωση του ΔΗΣΥ, οι απώλειες του ΑΚΕΛ αντισταθμίζονται από τις εισροές, αφού χάνει περίπου 1,6% στο σύνολο του εκλογικού σώματος και κερδίζει από άλλα κόμματα συνολικά 3,7%. Οι σημαντικότερες μετακινήσεις υπέρ του ΑΚΕΛ είναι από την ΕΔΕΚ 5%, τη Συμμαχία 7,3% και τους ανένταχτους πολίτες 8%.
Στο ΔΗΚΟ, η εκλογική επιρροή είναι 9,1% και 13,6% στην εκτίμηση διευκρινισμένης ψήφου. Η συσπείρωση είναι αρκετά χαμηλή μόλις 53%, ενώ 21% δεν θα ψηφίσουν, 7% είναι αναποφάσιστοι και ένας σημαντικός αριθμός της τάξης του 19% μετακινούνται σε άλλα κόμματα. Ποσοστό 5,7% μετακινείται στο ΔΗΣΥ, ενώ εξίσου σημαντικές είναι και οι μετακινήσεις προς το ΕΛΑΜ και τη ΔΗΠΑ με 4,5% αντίστοιχα. Όμως, το ΔΗΚΟ κερδίζει σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων από την Αλληλεγγύη 35%, τη Συμμαχία και τους Οικολόγους με 10% αντίστοιχα, όπως επίσης 4,9% από την ΕΔΕΚ και 2,9% από το ΑΚΕΛ. Οι συνολικές εισροές αναλογούν σε 3,4% και οι εκροές σε 2,1%.
Το ΕΛΑΜ είναι τέταρτο κόμμα με 5,6%, με εκτίμηση διευκρινισμένης ψήφου 8,3%. Επί του παρόντος και χωρίς να παραβλέπουμε ότι υπολείπεται ακόμα ένας μήνας από τις εκλογές, η έκτη έδρα των Ευρωεκλογών φαίνεται ότι καταλήγει στο ΕΛΑΜ, αφού κερδίζει την ΕΔΕΚ με διαφορά 1,5 μονάδας. Το ΕΛΑΜ καταγράφει τη μεγαλύτερη αναλογία συσπείρωσης με 73%, ενώ 14% επιλέγουν την αποχή, 5% είναι αναποφάσιστοι και 9% μετακινούνται σε άλλα κόμματα. Οι σημαντικότερες εισροές για το ΕΛΑΜ προέρχονται από το ΔΗΣΥ 6,4%, το ΔΗΚΟ 4,5%, την Αλληλεγγύη 7,7% και τους ανένταχτους πολίτες 3,8%.
Η ΕΔΕΚ κερδίζει 4,1% και 6,1% στην εκτίμηση διευκρινισμένης ψήφου και φαίνεται ότι με τα σημερινά δεδομένα χάνει την έδρα στην Ευρωβουλή. Για να μπορέσει να καλύψει τη διαφορά από το ΕΛΑΜ χρειάζεται κατά εκτίμηση ακόμα περίπου 4-5 χιλιάδες ψήφους και αυτό μπορεί να το κατορθώσει μόνο εάν αυξήσει σημαντικά τη συσπείρωσή της που κυμαίνεται μόλις στο 46%. Επιπρόσθετα, 22% των ψηφοφόρων της δεν προτίθενται να ψηφίσουν, 7% δεν έχουν αποφασίσει ακόμα και ένας σημαντικός αριθμός της τάξης του 24% μετακινούνται προς άλλα κόμματα. Οι σημαντικότερες απώλειες καταγράφονται προς το ΑΚΕΛ 7,3% και ΔΗΚΟ 4,9% ενώ 2,4% επιλέγουν το ΕΛΑΜ και τους Οικολόγους-Συμμαχία. Οι σημαντικότερες εισροές προέρχονται από τη Συμμαχία 10%, την Αλληλεγγύη 8%, το ΔΗΚΟ 2,3% και το ΑΚΕΛ 1,5%. Οικολόγοι-Συμμαχία έχουν εκλογική επιρροή που κυμαίνεται στο 3,2% με τη διευκρινισμένη ψήφο να φθάνει στο 4,7%. Η συσπείρωση των Οικολόγων είναι 40% και της Συμμαχίας 33%.
Η ΔΗΠΑ καταγράφει ποσοστό 2,1% και εκτίμηση διευκρινισμένης ψήφου 3,1%. Κερδίζει δε 4,5% από το ΔΗΚΟ, 1,7% από το ΔΗΣΥ και 1,5% από το ΑΚΕΛ.
Ποιους επηρέασε η κατάρρευση του Συνεργατισμού
Οι ευθύνες για τη διάλυση του συνεργατικού κινήματος βαρύνουν όλους τους άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενους. Η ετυμηγορία των πολιτών συμπορεύεται με τα αποτελέσματα του πορίσματος της διερευνητικής επιτροπής και καταδεικνύει ως βασικούς ένοχους τις διοικήσεις του κινήματος τόσο πριν όσο και μετά το 2013, στο ίδιο περίπου επίπεδο. Φαίνεται ότι οι πολίτες παρόλο που αποδίδουν και βαρύτατες ευθύνες στους πολιτικούς, μέμφονται σε μεγαλύτερο βαθμό αυτούς που είχαν στα χέρια τους την εξουσία στον Συνεργατισμό. Η διαχρονικά προβληματική διοίκηση του Συνεργατισμού ήταν, σύμφωνα με τους πολίτες, η ουσιώδης αιτία αποτυχίας του κινήματος σε ποσοστό 42%.
Στον καταλογισμό ευθυνών, ισοβαθμούν στη δεύτερη θέση τα κόμματα και η κυβέρνηση Αναστασιάδη με αντίστοιχο ποσοστό 35%. Σε διευκρινιστική ερώτηση για τις ευθύνες των κομμάτων, 60% των πολιτών απέδωσαν ίσες ευθύνες σε όλα τα κόμματα, 31% κατέδειξαν το ΑΚΕΛ, 24% το ΔΗΣΥ και 7% το ΔΗΚΟ. Όσον αφορά τις ευθύνες της κυβέρνησης Αναστασιάδη, οι ψηφοφόροι του ΑΚΕΛ τη θεωρούν ως πρώτο υπαίτιο με 67%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στο ΔΗΚΟ είναι 30%, στην ΕΔΕΚ 39% και στον ΔΗΣΥ 11%.
Εξίσου σημαντική είναι και η ευθύνη του Χάρη Γεωργιάδη με 32% των πολιτών να τον θεωρούν βασικό, αλλά όχι τον πρώτο υπαίτιο της κρίσης στον Συνεργατισμό. Στον χώρο των ψηφοφόρων του Συναγερμού καταλογίζεται ευθύνη της τάξης του 18% στον Χάρη Γεωργιάδη, ενώ στο ΑΚΕΛ φθάνει στο 51% και στο ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ γύρω στο 40%.
Η πλειοψηφία 56%, δικαιώνει τη διερευνητική επιτροπή, δηλώνοντας ότι εμπιστεύεται το πόρισμά της με 39% να εκφράζουν αντίθετη άποψη. Ακόμα και στον χώρο του ΔΗΣΥ 40% των ψηφοφόρων εμπιστεύεται το πόρισμα, παρά τις διαφωνίες του κόμματος και της κυβέρνησης. Η εμπιστοσύνη στο έργο της διερευνητικής επιτροπής στον χώρο του ΑΚΕΛ ανέρχεται στο 77%, στο ΔΗΚΟ 69% και στην ΕΔΕΚ 74%.
Η πλειοψηφία 65%, τάσσεται υπέρ της παραίτησης του υπουργού Οικονομικών μετά από τα αποτελέσματα του πορίσματος. Η απαίτηση για παραίτηση του Χάρη Γεωργιάδη είναι σχεδόν καθολική στα κόμματα της αντιπολίτευσης σε ποσοστό 85% για το ΑΚΕΛ και ΕΔΕΚ και 81% το ΔΗΚΟ. Όμως, ακόμα και μεταξύ των ψηφοφόρων του ΔΗΣΥ καταγράφεται τάση υπέρ της παραίτησης της τάξης του 31%.
Εκτίμηση για την αποχή
Η αποχή αυξάνεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια σε όλες ανεξαιρέτως τις εκλογικές αναμετρήσεις. Στις πρώτες Ευρωεκλογές το 2004, η αποχή κυμάνθηκε στο 27,5% και στις επόμενες εκλογές αυξήθηκε γεωμετρικά σε 40,6% το 2009 και 56% το 2014.
Οι διαχρονικές δημοσκοπήσεις της Καθημερινής επιτρέπουν τη σύγκριση και εξαγωγή σημαντικών συμπερασμάτων για την εξέλιξη των τάσεων στο εκλογικό σώμα. Τον Μάιο του 2014, σε αντίστοιχη δημοσκόπηση της Καθημερινής για τις Ευρωεκλογές, 26% των πολιτών δήλωναν ότι δεν θα προσέλθουν στις κάλπες. Το τελικό αποτέλεσμα κατέγραψε υπερδιπλάσιο ποσοστό αποχής της τάξης του 56%. Σήμερα, ο αριθμός των ψηφοφόρων που δηλώνουν στη δημοσκόπηση ότι θα απέχουν από τις εκλογές αυξήθηκε σε 33%. Με αυτά τα δεδομένα, και συνυπολογίζοντας ένα σημαντικό αριθμό πολιτών που λόγω της αποστασιοποίησής τους από την πολιτική αρνούνται να συμμετέχουν σε δημοσκοπήσεις, αναμένεται περαιτέρω εκτόξευση του ποσοστού αποχής με μια πρώτη εκτίμηση γύρω στο 60%, ίσως και περισσότερο.
Είναι γνωστό ότι το ενδιαφέρον για τις Ευρωεκλογές είναι πανευρωπαϊκά μειωμένο και δεν πρόκειται για κυπριακό φαινόμενο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, με την πλειοψηφία των πολιτών (60%) να δηλώνουν ότι δεν ενδιαφέρονται για τις Ευρωεκλογές. Αυτή η στάση, όμως, δεν αποτελεί τη μοναδική ερμηνεία για το μέγεθος της αποχής. Αυτό που επιβάλλεται να πράξουν οι πολιτικοί, είναι η διερεύνηση, παραδοχή και αντιμετώπιση των λόγων που ωθούν τους Κύπριους πολίτες στην επιλογή της αποχής. Δυστυχώς, οι λόγοι, όπως αποκαλύπτει η δημοσκόπηση, εδράζουν πρωτίστως στην κρίση εμπιστοσύνης στα κόμματα και στους θεσμούς και δευτερευόντως στην αρνητική άποψη των πολιτών για τις Ευρωεκλογές.
Η αθέατη πλευρά
Η αθέατη διάσταση των εκλογών είναι ο αριθμός των Τουρκοκύπριων που θα συμμετέχουν στην ψηφοφορία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποχή θα φθάσει περίπου στο 60% και η συνολική συμμετοχή θα κυμαίνεται γύρω στις 250 χιλιάδες, τότε η συμμετοχή ενός σημαντικού αριθμού Τουρκοκυπρίων υπέρ του ΑΚΕΛ ή της Κίνησης Γιασεμί ενδέχεται να επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα, μειώνοντας ή αυξάνοντας τις αποστάσεις από τα άλλα κόμματα.
Ο κ. Μιχάλης Βρυωνίδης είναι διευθύνων σύμβουλος της Symmetron Market Research.
Έντυπη
