Της Μαρίνας Οικονομίδου
Μέχρι και το βράδυ της Δευτέρας, η συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου θεωρήθηκε από πολλούς μία μεγάλη διπλωματική επιτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όχι μόνο γιατί ακολουθούσε το αφήγημα της κυβέρνησης ότι για πρώτη φορά η Τουρκία συζητά μαζί μας ούτε γιατί ο κ. Χριστοδουλίδης μπροστά από τις κάμερες και τους Κύπριους δημοσιογράφους έθετε ξεκάθαρα ζήτημα λύσης στο πλαίσιο διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, αλλά και γιατί προκαλούσε, όπως έλεγαν ΜΜΕ, τον κ. Τσαβούσογλου να συμφωνήσουν σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και να προχωρήσουν με τους όρους αναφοράς καταδεικνύοντας την ετοιμότητα της ε/κ πλευράς. Χρειάστηκε να περάσει μία μέρα, για να παρουσιαστεί όλη η εικόνα της συνάντησης, αλλά και να βγει στην επιφάνεια όλη η στιχομυθία των δύο ανδρών. Στιχομυθία που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου στο εσωτερικό και πυροδότησε αντιδράσεις.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, απαντώντας στα περί ΔΔΟ, ανέφερε ότι ενώπιον του Ε/κ υπουργού Εξωτερικών ο Νίκος Αναστασιάδης έθεσε στην Άγκυρα πρόταση συνομοσπονδίας. Είπε μάλιστα πως έχει και τα πρακτικά της περιβόητης συνάντησης όταν ο κ. Χριστοδουλίδης επανέλαβε πλειστάκις τη λέξη «όχι», με τον Ε/κ υπουργό Εξωτερικών να του ανταπαντά πως έχει και ο ίδιος πρακτικά. Τι ισχύει τελικώς και σε ποια συνάντηση αναφέρονταν οι δύο άντρες, είναι ένα ζήτημα που προκάλεσε έντονες συζητήσεις, για το κατά πόσο η πλευρά μας έχει θέσει ανεπίσημα άλλο πλαίσιο λύσης ή αν αυτό αποτελεί τακτικισμό του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών που στόχο έχει να προκαλέσει περαιτέρω σύγχυση και αντιπαράθεση στο εσωτερικό πριν από την κρίσιμη συνάντηση Αναστασιάδη-Γκουτέρες. Ακολούθησαν βεβαίως ακόμα δύο συναντήσεις του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Τούρκο ομόλογό του, οι οποίες ωστόσο δεν είχαν κάποια συγκεκριμένη κατάληξη.
Για αποκεντρωμένη…
Το κύριο ερώτημα που τέθηκε είναι σε ποια συνάντηση αναφερόταν ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών όταν ισχυρίστηκε πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έθεσε θέμα συνομοσπονδίας. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η συνάντηση του Νίκου Αναστασιάδη με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, είχε πραγματοποιηθεί τον προηγούμενο Σεπτέμβρη στη Νέα Υόρκη. Ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου συναντήθηκαν σε ξενοδοχείο μαζί με έναν στενό συνεργάτη του κ. Τσαβούσογλου και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη. Όπως λένε κυβερνητικές πηγές, ο Νίκος Αναστασιάδης πρότεινε στον κ. Τσαβούσογλου αποκεντρωμένη ομοσπονδία και όχι συνομοσπονδία, όπως ισχυρίζεται. «Η προσέγγιση που είχε στο μυαλό του ο Πρόεδρος ήταν να φύγει από την ισχυρή κεντρική κυβέρνηση» σημειώνουν πηγές ξεκαθαρίζοντας πως υπάρχουν πρακτικά από τη συνάντηση. Η συνάντηση εκείνη, λένε, είχε προκαλέσει αντιδράσεις για το γεγονός ότι ο κ. Αναστασιάδης συζήτησε το θέμα πρώτα με την Τουρκία και στη συνέχεια με τον Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.
Καλά προετοιμασμένος
Αρκετά διαφοροποιημένη παρουσιάζει το τι διαμείφθηκε στη συνάντηση ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών. Όπως είχε αποκαλύψει την 15η Σεπτεμβρίου στην «Καθημερινή», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην παρουσία του Νίκου Χριστοδουλίδη του είχε μιλήσει για συνομοσπονδία. «Οι πιο αξιοσημείωτες προτάσεις γι΄ αυτό το ζήτημα ήρθαν από τον Ε/κ ηγέτη στις διμερείς συνομιλίες. Κάποτε ανέφερε τη λύση δύο κρατών και κάποτε την αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Σε αυτό το ζήτημα δεν έχουμε καταλάβει αυτό που στην πραγματικότητα ήθελε να εκφράσει. Αναφέρθηκε επίσης στη συνομοσπονδία. Πρόσφατα, συνοδευόμενος από τον υπουργό Εξωτερικών στη Νέα Υόρκη, αναφέρθηκε στη συνομοσπονδία. Απ’ ό,τι κατανοήσαμε συμμετείχε στην εν λόγω σύσκεψη έχοντας κάνει μια καλή προετοιμασία. Στη συνέχεια δε, αναφέρθηκε στη χαλαρή ομοσπονδία. Σε κάθε περίπτωση ήρθαν στο προσκήνιο διάφορες προτάσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
Κατά την διάρκεια της σύντομης συζήτησης Χριστοδουλίδη-Τσαβούσογλου, οι δύο άντρες κατέληξαν πως δεν αντέχουν σε ακόμα μία αποτυχία και σε προσανατολισμένη με αποτέλεσμα διαπραγμάτευση. Αυτό βεβαίως που έκανε αίσθηση και ήγειρε ερωτήματα ήταν η τοποθέτηση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών περί συμφωνίας Τουρκίας – Ελλάδας για αρχικά ανεπίσημες συναντήσεις και στη συνέχεια συνομολόγηση όρων αναφοράς.
Τάχιστα σε όρους αναφοράς
Πάντως ο διάλογος προκάλεσε έντονη συζήτηση στο εσωτερικό. Το ΑΚΕΛ, διά του μέλους του γραφείου Κυπριακού, Σταύρης Καλοψιδιώτου, υπογράμμισε πως δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλους πειραματισμούς. «Στον ισχυρισμό του κ. Τσαβούσογλου αλλά και πολλών άλλων ότι ο κ. Αναστασιάδης του πρότεινε συνομοσπονδία στην παρουσία του κ. Χριστοδουλίδη, με επίκληση μάλιστα και πρακτικών, η καλύτερη και πιο αποτελεσματική απάντηση είναι μια ξεκάθαρη τοποθέτηση της ελληνοκυπριακής πλευράς: ότι τάχιστα, όπως άλλωστε το ζήτησε και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, πρέπει να υπάρξει κατάληξη στους όρους αναφοράς, διευκρινίζοντας ότι αυτοί είναι η Κοινή Διακήρυξη, οι συγκλίσεις και το Πλαίσιο Γκουτέρες.
Με μια τέτοια σαφή και λιτή απάντηση ο κ. Αναστασιάδης θα θέσει τέρμα στην παραφιλολογία περί συνομοσπονδίας, αφού το Πλαίσιο ξεκάθαρα προνοεί για δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία. Επιπρόσθετα, το Πλαίσιο Γκουτέρες επιλύει και το ζήτημα της πολιτικής ισότητας και αποτελεσματικής συμμετοχής. Συνεπώς, η συνεχιζόμενη δαιμονοποίηση του συγκεκριμένου ζητήματος και η εμμονή των δύο ηγετών σε θέσεις εκτός του Πλαισίου, το οποίο κατά τα άλλα αμφότεροι δηλώνουν ότι αποδέχονται, επίσης θα πρέπει να τερματιστεί», ανέφερε η κα Καλοψιδιώτου. Χαρακτήρισε όχι δύσκολο εγχείρημα την κατάληξη των όρων αναφοράς νοουμένου ότι θα επιδειχθεί «η απαραίτητη πολιτική βούληση από τους δύο ηγέτες». Έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου ότι αν το Κυπριακό καταταχθεί στις άλυτες διεθνείς διενέξεις ο εφιάλτης της οριστικής διχοτόμησης θα γίνει πραγματικότητα.
Πέραν όμως της κας Καλοψιδιώτου, το μέλος του πολιτικού γραφείου του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης, μέσω ανάρτησής του έκανε λόγο για εικόνα που θα στοιχειώνει την συνείδηση της κυπριακής κοινωνίας.
Η εικόνα του τούρκου ΥΠΕΞ να λέει στα μούτρα του ΥΠΕΞ της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι μαζί με τον @AnastasiadesCY πρότειναν 2 κράτη & Συνομοσπονδία, θα στοιχειώνει, χωρίς λύση,για πολλά χρόνια τη συλλογική μας συνείδηση.Μακάρι να μην στοιχειώνει και τις ζωές των παιδιών μας #Cyprus
— ChristosChristofides (@Christophides) September 24, 2019
Τοποθέτηση που δεν έμεινε αναπάντητη από τον διευθυντή του γραφείου τύπου του Προέδρου Βίκτωρα Παπαδόπουλο ο οποίος έκανε λόγο για υιοθέτηση της τουρκικής προπαγάνδας, συνδέοντάς το και με τη στάση του ΑΚΕΛ στο Σχέδιο Ανάν.
Η πλήρης υοθετηση της τουρκικής επιχειρηματολογίας/προπαγάνδας απο εσάς τα τελευταία 24ωρα και η υιοθέτηση των αβάσιμων ισχυρισμών Τσαβούσογλου δεν με εκπλησει πλεον.
— VictorasPapadopoulos (@PapadopoulosVic) September 24, 2019
Αν κάτι, ομως , πρέπει να σας στοιχειώνει, υποθέτω, είναι τοτε που τσιμεντώσατε το ΝΑΙ ψηφίζοντας ΟΧΙ ... https://t.co/1LKcpyc7eh
Με αναρτήσεις Παπαδόπουλος-Χάσικος
Ιδιαίτερα έντονος ήταν ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος σε ανάρτησή του στο twitter θέτοντας το ζήτημα των πρακτικών. «Το σημαντικό σημείο της συνομιλίας δεν είναι το αν ο Τσαβούσογλου απορρίπτει την ΔΔΟ. Το σημαντικό είναι ότι λέει πως την απορρίπτει επειδή ο Ν. Αναστασιαδης του πρότεινε Συνομοσπονδία. Στην παρουσία του Χριστοδουλίδη… Και υπάρχουν και πρακτικά…» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδόπουλος.
Το κυβερνών κόμμα επέλεξε να μην τοποθετηθεί επί του ζητήματος, ωστόσο αίσθηση προκάλεσε ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Σωκράτης Χάσικος, ο οποίος κάλεσε τον κ. Χριστοδουλίδη να δώσει στη δημοσιότητα τα πρακτικά για να διαψεύσει τον Τούρκο ομολογό του. «Τσιαβουσογλου προς Ν Χριστοδουλίδη. ‘Μπροστά σου η Ε/Κ πλευρά μίλησε για συνομοσπονδία - Όχι, όχι, όχι’ - Νίκο δώσε τα πρακτικά στην δημοσιότητα . Μόνο έτσι θα διαψεύσεις τον Τσιαβουσογλου», ανέφερε σε ανάρτησή του ο κ. Χάσικος.
