ΚΥΠΕ
Τόσο το Υπουργείο Οικονομικών, όσο η Κεντρική Τράπεζα και ο Σύνδεσμος Τραπεζών προειδοποίησαν με σειρά κινδύνων για την οικονομία και το τραπεζικό σύστημα σε περίπτωση εφαρμογής της πρότασης νόμου που θα επιτρέπει στους δανειολήπτες να εξασφαλίζουν δικαστικό διάταγμα παραμερισμού της διαδικασίας εκποίησης προκειμένου να εξεταστούν θέματα όπως ενδεχόμενη ύπαρξη καταχρηστικών χρεώσεων.
Μιλώντας ενώπιον της επιτροπής η οποία συζήτησε σειρά προτάσεων νόμου για το πλαίσιο εκποιήσεων, ο κ. Παντελή είπε πως «η εν λόγω πρόταση δημιουργεί μεγάλους κινδύνους για την οικονομία και θεωρούμε ότι δεν πρέπει να προχωρήσει, καθώς οι προτεινόμενες τροποποιήσεις είναι ευρείες και παρέχουν την δυνατότητα παρακώλυσης της διαδικασίας μέσω των Δικαστηρίων και αφορά όλα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (τόσο εντός όσο και εκτός του τραπεζικού συστήματος) που ανέρχονται περί τα στα €25 δισ. ευρώ».
Όπως ανέφερε, ενδεχόμενη χαλάρωση του πλαισίου για τις εκποιήσεις θα δημιουργήσει «τεράστια προβλήματα», περιλαμβανομένων και εκταμιεύσεων από το Σχέδιο Ανάκαμψης, καθότι στην πρώτη εκταμίευση υπήρχαν και δεσμεύσεις που αφορούσαν στη διαχείριση των ΜΕΔ.
Ο κ. Παντελή επεσήμανε πως η πιστοληπτική αξιολόγηση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι οριακά πάνω από την επενδυτική βαθμίδα όσον αφορά τρεις οίκους αξιολόγησης, ενώ οι Μοοdy’s διατηρούν το κυπριακό αξιόχρεο στην κατηγορία σκουπίδια, σε αντίθεση με τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, η αξιολόγηση των οποίων βρίσκεται αρκετά ψηλότερα. «Αυτό εξυπακούει ότι δεν υπάρχει πολυτέλεια να παίζουμε με το πλαίσιο των εκποιήσεων» και οποιαδήποτε πρόταση νόμου προωθεί τη χαλάρωσή του «θα επηρεάσει σημαντικά την αξιολόγηση μας με ενδεχόμενο την υποβάθμιση με ό,τι αυτό συνεπάγεται», είπε.
Στις αναφορές του, ο κ. Παντελή σημείωσε ακόμη ότι την ώρα που γίνονται προσπάθειες μεταρρύθμισης του συστήματος απονομής δικαιοσύνης για να καταστεί πιο αποτελεσματικό, οποιαδήποτε απόφαση της Βουλής που θα οδηγήσει χιλιάδες δανειολήπτες στα Δικαστήρια «θα δημιουργήσει ακόμα ένα βάρος μπλοκάροντας όλες τις υποθέσεις».
Παράλληλα, ο κ. Παντελή συμφώνησε με την πρόταση νόμου που συνυπογράφεται από το ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ όπως οι επιστολές για εκποιήσεις να περιλαμβάνουν ανάλυση του υπολοίπου της οφειλής, προσθέτοντας ότι το Υπουργείο Οικονομικών θεωρεί ότι η πρόνοια αυτή θα πρέπει να επεκταθεί και στην περίπτωση των εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων. Όσον αφορά την πρόταση του ΑΚΕΛ που προνοεί πως σε περίπτωση ανταλλαγής ακινήτου έναντι χρέους, να επιλέγεται η τιμή της αγοραίας αξίας του ακινήτου, αντί της τιμής καταναγκαστικής πώλησης, ο κ. Παντελή είπε πως το ΥΠΟΙΚ συμφωνεί νοουμένου ότι η πρόνοια αυτή δεν συγκρούεται με συνταγματικές διατάξεις.
Χαρακτήρισε, τέλος, την πρόταση που κατέθεσε ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ για διενέργεια εκποίησης στην τιμή εκτίμησης κατά τη σύναψη του δανείου ως ανορθόδοξη, τονίζοντας πως μπορεί η πρόταση αυτή να λειτουργήσει εις βάρος του δανειολήπτη.
Εκ μέρους της ΚΤΚ, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Κρίσεων, Κλεάνθης Ιωαννίδης συμφώνησε με την πρόταση του ΔΗΣΥ και του ΔΗΚΟ, λέγοντας ότι ενισχύεται η διαφάνεια ενώ συμφώνησε και με την πρόταση του ΑΚΕΛ για την τιμή ανταλλαγής του ακινήτου έναντι χρέους νοουμένου ότι δεν υπάρχει συνταγματικό κώλυμα. Αναφορικά με την πρόταση που δίνει το δικαίωμα στο δανειολήπτη να προσφύγει στο δικαστήριο, ο κ. Ιωαννίδης κατέθεσε την διαφωνία της Κεντρικής Τράπεζας, σημειωνόντας ότι «κατά την άποψή μας κάτι τέτοιο θα επιφέρει σημαντικό κίνδυνο με ενδεχόμενη υποβάθμιση της αξιολόγησης της Κύπρου επιβάρυνση της διαχείρισης δημοσίου χρέους και μείωση δανειοδοτήσεων».
Διαχωρισμός των εκποιήσεων τραπεζών και εταιρειών και εξαγοράς πιστώσεων
Από τη πλευρά του ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου επικαλέστηκε τα στοιχεία του γραφείου του όσον αφορά τις υποθέσεις αναστολής εκποιήσεων, λέγοντας ότι το ποσοστό επιτυχίας του 43% των παραπόνων που εξετάζει, με σύνολο 160 περιπτώσεις αφορούν εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, κάτι που, όπως είπε, αποδεικνύει ότι υπάρχει ζήτημα νομιμότητας των εκποιήσεων.
Λέγοντας ότι το αναμενόμενο όφελος για ένα δανειολήπτη από μια προσφυγή στο Δικαστήριο είναι περιορισμένο, εφόσον η υποχρέωση δεν εξαλείφεται, ο κ. Ιωάννου είπε πως μπορεί «το όλο πλαίσιο να γίνει πιο αποτελεσματικό με μικρές ρυθμίσεις στο πλαίσιο».
«Πρέπει να διαχωρίζουμε την διαδικασία εκποιήσεως από τις τράπεζες και τη διαδικασία από τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, που δεν έχουν εποπτικά κεφάλαια. Συνεπώς πρέπει να γίνουν αυστηρότερες πρόνοιες για εκείνες τις εταιρείες, και δεδομένου ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των εκποιήσεων προέρχονται από τις ΕΕΠ», είπε, επισημαίνοντας παράλληλα ότι υπάρχουν εταιρείες που αρνούνται να εντάξουν επιλέξιμους δανειολήπτες στο σχέδιο Εστία διότι δεν είναι υποχρεωμένες.
Δεν είμαστε εταιρείες ακινήτων
Ο Διευθυντής στον Σύνδεσμο Τραπεζών, Μιχάλης Κρονίδης συμφώνησε με την πρόταση για παραχώρηση ενημέρωσης για το οφειλόμενο ποσό ζητώντας μια μεταβατική περίοδο προκειμένου να ετοιμαστεί το σχετικό σύστημα, ενώ διαφώνησε με την πρόταση νόμου για ανταλλαγή του ακινήτου έναντι χρέους στην αγοραία αξία, καθώς και για την πρόταση εκποίησης στην τιμή εκτίμησης κατά τη σύναψη της συμφωνίας.
«Οι τράπεζες δεν είναι εταιρείες ακινήτων και ούτε θέλουν να γίνουν», πρόσθεσε.
Τάχθηκε επίσης κατά της αλλαγής του πλαισίου εκποιήσεων, υπενθυμίζοντας ότι η Κύπρος δέχθηκε προειδοποιήσεις από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Επεσήμανε πως πέραν του κινδύνου υποβάθμισης του αξιόχρεου του κράτους υπάρχει και κίνδυνος υποβάθμισης της αξιολόγησης των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Και ο Σύνδεσμος Εταιρειών Διαχείρισης Πιστώσεων συμφώνησε μόνο με την πρόταση για παραχώρηση ενημέρωσης για το οφειλόμενο ποσό.
Το ειδικό δικαστήριο
Το νομοσχέδιο για τη δημιουργία ειδικού δικαστηρίου για εξέταση χρηματοοικονομικών διαφορών δανειοληπτών θα κατατεθεί τον Υπουργικό Συμβούλιο την ερχόμενη Πέμπτη για έγκρισή του και κατάθεσή του στη Βουλή, δήλωσε ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Οικονομικών ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή.
Μιλώντας ενώπιον της επιτροπής η οποία συζήτησε σειρά προτάσεων νόμου για το πλαίσιο εκποιήσεων, ο κ. Παντελή είπε πως έχει τελειώσει ο νομοτεχνικός έλεγχος του νομοσχεδίου για τη δημιουργία Δικαστηρίου ειδικής δικαιοδοσίας και θα υποβληθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο την ερχόμενη Πέμπτη με σκοπό την κατάθεσή του στη Βουλή την ίδια μέρα. Είπε ακόμη ότι έχουν αποσταλεί στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν για το σχέδιο ενοίκιο έναντι δόσης «και θεωρώ ότι είμαστε στα τελικά στάδια για να αποσταλεί η έγκριση του σχεδίου και ακολούθως θα προωθηθούν κάποια τροποποιητικά νομοσχέδια για την εφαρμογή του σχεδίου».
Η πρόεδρος της επιτροπής, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, ανέφερε σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρία ότι η συζήτηση του θέματος θα συνεχιστεί καθώς ζητήθηκαν στοιχεία από όλους τους αρμόδιους φορείς, για να τονίσει ωστόσο ότι στη συζήτηση πρέπει να εισαχθεί και το νομοσχέδιο για θέσπιση δικαστηρίου ειδικής δικαιοδοσίας για κόκκινα δάνεια.
Αυτό το νομοσχέδιο, είπε, «ενδεχομένως να ακυρώνει την αναγκαιότητα κάποιων από αυτές τις προτάσεις, καθώς πιστεύουμε ότι πολλές από αυτές τις ανησυχίες αντικατοπτρίζονται σε αυτό το νομοσχέδιο».
«Θεωρούμε ότι, όπως έχει εξαγγελθεί ότι το κυβερνητικό νομοσχέδιο που αφορά τη γρήγορη εκδίκαση χρηματοοικονομικών διαφορών ενυπόθηκων δανειοληπτών με κύρια κατοικία μέχρι συγκεκριμένης αξίας είναι προς τη σωστή κατεύθυνση νοουμένου ότι αυτή θα γίνεται σε διάστημα κάποιων μηνών και όχι κάποιων ετών» είπε.
Χαλάρωση του πλαισίου θα δημιουργήσει «τεράστια προβλήματα»
Οι δηλώσεις των Βουλευτών
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Σάβια Ορφανίδου είπε πως ως θέση αρχής, θέματα που αφορούν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα πρέπει να αντιμετωπίζονται με νομοσχέδια και όχι με προτάσεις νόμου και επεσήμανε τις διαφωνίες του ΥΠΟΙΚ, της ΚΤΚ και του Συνδέσμου Τραπεζών για το ενδεχόμενο αλλαγής του πλαισίου για τις εκποιήσεις.
Είπε τέλος ότι ο ΔΗΣΥ αναμένει την κατάθεση του νομοσχεδίου για το ειδικό δικαστήριο προκειμένου να τοποθετηθεί.
Σε δικές του δηλώσεις, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Αντρέας Καυκαλιάς είπε πως η κυβέρνηση δεν έχει πολιτική βούληση «για να μπει φραγμός σε ένα αδηφάγο σύστημα που κανιβαλίζει εις βάρος βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών» και πρόσθεσε πως «το ζητούμενο για μας είναι η αποκατάσταση μιας ισορροπίας η οποία να κάνει το πλαίσιο των εκποιήσεων λιγότερο άδικο εις βάρος των δανειοληπτών, εξέλιξη που θα λειτουργήσει θετικά κατά τη δική μας άποψη και στη διαδικασία των αναδιαρθρώσεων που όλοι παραδέχονται ακόμη και η ΚΤΚ ότι δεν τηρείται ο κώδικας για τις αναδιαρθρώσεις».
Ο Βουλευτής ΕΔΕΚ, Ηλίας Μυριάνθους περιέγραψε ως θετική εξέλιξη την αναμενόμενη κατάθεση του νομοσχεδίου, προσθέτοντας ότι μπορεί να συζητηθεί ταυτόχρονα με την πρόταση νόμου που δίνει στο δανειολήπτη το δικαίωμα προσφυγής στο Δικαστήριο.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης είπε πως η πρόταση νόμου που θα δίνει στο δανειολήπτη το δικαίωμα προσφυγής στο Δικαστήριο πριν την εκποίηση συγκεντρώνει ήδη αυξημένη πλειοψηφία, και συνάδει και συνδυάζεται απόλυτα με την θέση της κυβέρνησης την δημιουργία των ειδικών δικαστηρίων.
«Είναι επιτέλους καιρός να αντιληφθούν οι τράπεζες και οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων ότι το κλίμα δεν είναι ευνοϊκό για τους ίδιους και οφείλουν να σταματήσουν να κινδυνολογούν,» κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης είπε πως η πρόταση νόμου δεν αλλάζει το πλαίσιο εκποιήσεων, αλλά «φιλτράρουμε για ποιους θα προχωρήσει η διαδικασία εκποίησης».
Όπως είπε, το πρόβλημα στα Δικαστήρια είναι στην τελεσιδικία των αποφάσεων που παίρνει επτά με οκτώ χρόνια, δεν αφορά το πρόβλημα διατάγματος παραμερισμού που θα πάρει ένα μήνα. «Αν θέλει το κράτος να προχωρήσει με τα ειδικά δικαστήρια», είπε.
