Ενώ πλησιάζει η Πέμπτη, οπότε θεωρητικά θα έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες συντήρησης του αγωγού Nord Stream 1 και θα πρέπει να αρχίσει να επαναλειτουργεί, οι εξελίξεις ανεβάζουν το θερμόμετρο της αγωνίας των Ευρωπαίων καθώς τους προϊδεάζουν ότι ο αγωγός θα παραμείνει κλειστός και μετά την ολοκλήρωση των έργων συντήρησης.
Με επιστολή της που φέρει ημερομηνία 14 Ιουλίου και διέρρευσε χθες σε διεθνή ΜΜΕ, η Gazprom επικαλείται «ανωτέρα βία» για τη μείωση της παροχής αερίου σε τουλάχιστον τρεις σημαντικούς πελάτες της από την Ευρώπη. Ο ρωσικός κολοσσός τονίζει ότι αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις προς τους πελάτες του εξαιτίας «έκτακτων» συνθηκών που δεν υπόκεινται στον έλεγχό του. Διευκρινίζει μάλιστα πως η επίκληση «ανωτέρας βίας» αναφέρεται αναδρομικά σε παραδόσεις που είχαν προγραμματιστεί να αρχίσουν από τις 14 Ιουνίου. Πηγές της αγοράς που μίλησαν στο Reuters σε καθεστώς ανωνυμίας εξέφρασαν την εκτίμηση ότι η επιστολή αφορά την παροχή αερίου μέσω του Nord Stream 1.
Εντείνονται οι φόβοι πως ο αγωγός θα παραμείνει κλειστός και μετά την ολοκλήρωση των έργων συντήρησης.
«Φαίνεται σαν μήνυμα ότι η παροχή του φυσικού αερίου θα παραμείνει μειωμένη και πέραν της περιόδου των εργασιών συντήρησης», επισημαίνει ο Τρέβορ Σικόρσκι, επικεφαλής του τομέα φυσικού αερίου και άνθρακα στην Εnergy Aspects. Οπως υπογραμμίζει ο ίδιος, οι εταιρείες επικαλούνται ανωτέρα βία όταν μεσολαβήσει φυσική καταστροφή ή ατύχημα που τις εμποδίζει να ανταποκριθούν σε συμβατικές υποχρεώσεις τους και η αναδρομική επίκληση ανωτέρας βίας είναι «τουλάχιστον ασυνήθης».
Πολύ προτού κλείσει ο Nord Stream 1 στις 11 Ιουλίου, η Gazprom είχε αρχίσει από τον Μάιο να μειώνει τη ροή του καυσίμου. Από τις 14 Ιουνίου επικαλείται, άλλωστε, την καθυστέρηση στην παράδοση τουρμπίνας που είχε μεταφερθεί στον Καναδά για επιδιόρθωση από τη Siemens Energy. Την αγωνία των Ευρωπαίων συντηρεί, άλλωστε, ρεπορτάζ της ρωσικής εφημερίδας Kommersant που αναπαράγει το Reuters, σύμφωνα με το οποίο ο Καναδάς έχει στείλει την επίμαχη τουρμπίνα στη Γερμανία, όπου και έχει φθάσει από την Κυριακή.
Η ρωσική εφημερίδα, όμως, υπογραμμίζει ότι θα χρειαστούν άλλες πέντε με επτά ημέρες μέχρις ότου φθάσει η τουρμπίνα στη Ρωσία, εάν δεν παρουσιαστούν προβλήματα σχετικά με τα logistics και τα τελωνεία. Eν ολίγοις το δημοσίευμα ουσιαστικά προειδοποιεί ότι ο αγωγός θα παραμείνει κλειστός και μετά την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης, όπως έχει προβλέψει η Goldman Sachs. Σύμφωνα με τον Τζόναθαν Στερν, ερευνητή του Ινστιτούτου Μελετών Ενέργειας της Οξφόρδης, η υπόθεση έχει και τη διάσταση του ψυχολογικού πολέμου καθώς «η ρωσική κυβέρνηση μάλλον χαίρεται να αυξάνει την πίεση στους Ευρωπαίους και χρησιμοποιεί αυτά τα προσχήματα για να διατηρήσει μειωμένη την παροχή αερίου».
Εχει, άλλωστε, προηγηθεί την περασμένη εβδομάδα ένα θρίλερ ανακοινώσεων, με τον Καναδά να δεσμεύεται ότι θα στείλει εγκαίρως την τουρμπίνα και την Gazprom να προειδοποιεί τους Ευρωπαίους ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφαλή λειτουργία ενός κρίσιμου τμήματος του επίμαχου αγωγού, επικαλούμενη αμφιβολίες σχετικά με την επιστροφή της τουρμπίνας.
Στα ύψη οι τιμές
Μαζί με την αγωνία των Ευρωπαίων ανεβαίνουν και πάλι οι τιμές του φυσικού αερίου, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες που πλήττουν την Ευρώπη έχουν οδηγήσει στα ύψη τη ζήτηση για ενέργεια, με τα κλιματιστικά να δουλεύουν πυρετωδώς. Ο καύσωνας πλήττει περιοχές της Γαλλίας και της Βρετανίας και υπολογίζεται πως η ενέργεια που θα χρειάζεται την επόμενη εβδομάδα για την ψύξη ενός χώρου θα είναι από 10 έως 30 φορές πολλαπλάσια της συνήθους γι’ αυτή την περίοδο του έτους. Ετσι τα προθεσμιακά συμβόλαια παράδοσης Αυγούστου στην αγορά της Ολλανδίας σημείωσαν χθες άνοδο 5,6% στα 168,50 η μεγαβατώρα. Αντέστρεψαν, έτσι, και πάλι την υποχώρηση που είχαν σημειώσει την Παρασκευή, όταν η τιμή τους μειώθηκε κατά 8,8%.
Οι τιμές ρεύματος στις χονδρεμπορικές αγορές έχουν σπάσει νέα ρεκόρ. Στη Γαλλία παρατηρείται η υψηλότερη τιμή με 521 ευρώ η μεγαβατώρα, ενώ στην Ιταλία βρίσκεται στα 495 ευρώ, στη Γερμανία στα 397 ευρώ και στη Βουλγαρία και την Ελλάδα στα 297 ευρώ.
Στα ύψη βρίσκονται και τα προθεσμιακά συμβόλαια. Στη Γαλλία για τις 19 Ιουλίου η τιμή που δίνει το χρηματιστήριο ΕΕΧ είναι στα 661 ευρώ ανά μεγαβατώρα, για τις 20 Ιουλίου στα 642 ευρώ και για τις 21 στα 624 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Πηγή: Bloomberg, Reuters
