ΚΥΠΕ
Η χώρα με το υψηλότερο απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων στο ενεργητικό της γενικής κυβέρνησης ήταν και το 2020 η Κύπρος σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat, η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όσον αφορά το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στο ενεργητικό της κυβέρνησης, το υψηλότερο ποσοστό (28,3% του ΑΕΠ) καταγράφηκε στην Κύπρο, ποσοστό το οποίο όπως υπογραμμίζεται είναι αρκετά υψηλότερο από άλλα κράτη μέλη.
Αυτή η μεγάλη διαφορά, επισημαίνει η Eurostat, οφείλεται στην απόφαση του 2018 για μεταφορά μη εξυπηρετουμένων δανείων από δημόσιο χρηματοοικονομικό οργανισμό (εκτός κυβέρνησης) σε κυβερνητικό φορέα.
Ποσοστό μεγαλύτερο του 1% του ΑΕΠ καταγράφηκε σε ακόμα τρία κράτη μέλη: τη Σλοβενία (2,2%), την Πορτογαλία (1,5%) και την Κροατία (1,4%).
Στις περιπτώσεις της Κύπρου, της Σλοβενίας και της Πορτογαλίας, η πλειοψηφία των μη εξυπηρετουμένων δανείων αφορά δάνεια χρηματοδοτικών δομών αναδιάρθρωσης. Στην περίπτωση της Κροατίας τα νούμερα αφορούν κυρίως τα δάνεια εθνικής τράπεζας ανάπτυξης (η οποία θεωρείται μέρος της γενικής κυβέρνησης).
Τα στοιχεία της Eurostat για την κατάσταση στα 27 κράτη μέλη αφορούν τις κυβερνητικές εγγυήσεις οι οποίες, σύμφωνα με την υπηρεσία, σημείωσαν αξιοσημείωτη αύξηση το 2020, κυρίως λόγω των νέων προγραμμάτων κρατικών εγγυήσεων στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας του COVID-19.
Η συνηθέστερη μορφή ενδεχόμενων υποχρεώσεων (όπως τραπεζικά δάνεια και βραχυπρόθεσμες οφειλές) στα κράτη μέλη της ΕΕ είναι οι κρατικές εγγυήσεις επί υποχρεώσεων και, ενίοτε, επί περιουσιακών στοιχείων τρίτων.
Όπως σημειώνεται, στην Κύπρο καθώς και σε Βέλγιο, Ισπανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία και Φινλανδία, μεγάλο μέρος των εγγυήσεων παρέχονται σε χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, κυρίως στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας ή των επιπτώσεων την παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008 - 2009.
Η κεντρική κυβέρνηση είναι ο κυριότερος εγγυητής στα πλείστα κράτη μέλη, ωστόσο παρατηρείται σημαντικό ποσοστό εγγυήσεων από περιφερειακές/ πολιτειακές ή τοπικές κυβερνήσεις σε Φινλανδία, Δανία, Γαλλία, Σουηδία, Αυστρία, Γερμανία και Βέλγιο.
Η μεγαλύτερη αύξηση σε κυβερνητικές εγγυήσεις το 2020 στην ΕΕ καταγράφηκε στη Φινλανδία (27,1% του ΑΕΠ), ενώ ακολουθούν η Δανία (19,8%), η Αυστρία (19,1%), η Γερμανία (17,5%) και η Γαλλία (17,1%). Όπως σημειώνει η Eurostat, τα δεδομένα που αφορούν την Φινλανδία περιλαμβάνουν ορισμένες εγγυήσεις που έχουν αναληφθεί από δημόσια χρηματοπιστωτική εταιρεία που θεωρείται πως δεν εμπίπτει στην κυβέρνηση, αλλά μόνο στο βαθμό που υποστηρίζονται με αντεγγύηση από το κράτος.
Η χώρα με το χαμηλότερο ποσοστό κυβερνητικών εγγυήσεων ήταν η Σλοβακία (0,1%), ενώ ποσοστά μικρότερα του 1% του ΑΕΠ καταγράφηκαν ακόμα στη Βουλγαρία, την Ιρλανδία και τη Τσεχία.
- Υποχρεώσεις δημόσιων εταιρειών
Το 2020 καταγράφηκαν επίσης σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών στα επίπεδα οικονομικών υποχρεώσεων των δημόσιων επιχειρήσεων που δεν θεωρούνται μέρος της κυβέρνησης.
Τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγράφηκαν στην Ελλάδα (107,6% του ΑΕΠ) ενώ ακολουθούν Γερμανία (100,7%), οι Κάτω Χώρες (88,9%), το Λουξεμβούργο (76,7%) και η Ιταλία (65%).
Τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Σλοβακία (5,8%), τη Ρουμανία (7,7%), τη Λιθουανία (9%), την Ουγγαρία (9,1%) και την Κροατία (10,3%).
Σύμφωνα με την Eurostat, ο κύριος λόγος για τα ψηλά επίπεδα υποχρεώσεων σε ορισμένα κράτη μέλη είναι ότι τα δεδομένα αυτά περιλαμβάνουν χρηματοοικονομικούς οργανισμούς που ελέγχονται από το κράτος, και ειδικά δημόσιες τράπεζες.
Οι πλείστες από αυτές τις οικονομικές υποχρεώσεις αποτελούνται από καταθέσεις νοικοκυριών ή άλλων ιδιωτικών ή δημόσιων φορέων στις δημόσιες τράπεζες. Γενικότερα οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί αναφέρουν αυξημένα επίπεδα χρεών ενώ έχουν παράλληλα σημαντικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν καλύπτονται από τα δεδομένα.
Όσον αφορά τις οικονομικές υποχρεώσεις που σχετίζονται με συμπράξεις εκτός ισολογισμού μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (public-private partnerships, όπου μακροπρόθεσμες συμβάσεις για κατασκευές καταγράφονται εκτός των κρατικών λογαριασμών), τα δεδομένα πως σε όλα τα κράτη μέλη βρίσκονται κάτω από το 2,5% του ΑΕΠ το 2020.
Το υψηλότερο ποσοστό καταγράφηκε στη Σλοβακία (2,4% του ΑΕΠ) και ακολουθούσαν Πορτογαλία (2,3%) και Ουγγαρία (1,1%), ενώ στην Σλοβακία και στην Ουγγαρία οι υποχρεώσεις αφορούσαν κυρίως έργα κατασκευής αυτοκινητοδρόμων.
Σε πολλά κράτη μέλη, προστίθεται, αυτές οι συμπράξεις εκτός ισολογισμού μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα καταγράφηκαν σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης, ενώ σε Ισπανία, Βέλγιο και Αυστρία αφορούσαν σε σημαντικό βαθμό περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις.
