Γράφει η Χρύσα Λιάγγου
Σε μια επί της αρχής συμφωνία για την άρση του αδιεξόδου που έχει προκύψει με το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου κατέληξαν χθες οι εμπλεκόμενες πλευρές. Τα πράγματα μετά μια σειρά μαραθώνιων διαβουλεύσεων φαίνεται να μπήκαν χθες σε έναν δρόμο στην τηλεδιάσκεψη που έγινε αργά το απόγευμα, μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας, Κύπρου, τις ρυθμιστικές αρχές των δύο χωρών, τον ΑΔΜΗΕ και τη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ε.Ε., που πιθανόν να οδηγήσει σε λύση.
Την Τετάρτη η κυπριακή κυβέρνηση, όπως δεσμεύθηκε χθες, θα πρέπει να εγκρίνει με απόφαση κυβερνητικού συμβουλίου ότι θα χρηματοδοτήσει μέρος των δαπανών της κατασκευαστικής περιόδου του έργου με το ποσό των 25 εκατ. ευρώ ανά έτος και συνολικά με 125 εκατ. ευρώ στην πενταετία, έτσι ώστε να περιορίσει την επιβάρυνση των καταναλωτών.
Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε ένα μέρος των δαπανών της κατασκευαστικής περιόδου που θα ανακτήσει ο ΑΔΜΗΕ, ενώ το υπόλοιπο ο ΑΔΜΗΕ θα το ανακτήσει κατά τη φάση της λειτουργίας του, κάτι που έκανε αποδεκτό η ελληνική πλευρά σε ακόμη μία προσπάθεια διευκόλυνσης της Κύπρου και διάσωσης του έργου.
Στο ίδιο πλαίσιο η ελληνική πλευρά δέχθηκε να μην αναθεωρηθεί η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου σε ό,τι αφορά το ζήτημα του γεωπολιτικού ρίσκου, θέμα που αποτέλεσε σημαντικό σημείο τριβής με τον ΑΔΜΗΕ όλο το προηγούμενο διάστημα.
Η απόφαση του 2023 της ΡΑΕΚ αναφέρει ότι στην περίπτωση που ανακύψουν εξωτερικοί παράγοντες οι οποίοι καθιστούν αδύνατη την ολοκλήρωση του έργου, οι δαπάνες που έχουν προκύψει έως εκείνη τη στιγμή ενδέχεται να ανακτώνται, με τον ΑΔΜΗΕ να διεκδικεί να φύγει το «ενδέχεται» και να γίνει σαφές ότι θα ανακτώνται.
Σε συνέχεια της απόφασης του υπουργικού συμβουλίου της κυπριακής κυβέρνησης, όπως συμφωνήθηκε στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη η ΡΑΕΚ θα πρέπει μέχρι την Παρασκευή να παρουσιάσει δύο αποφάσεις που θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του έργου, ώστε ο ΑΔΜΗΕ να μπορεί να προσελκύσει επενδυτές για την πλήρη χρηματοδότησή του. Η πρώτη θα αναθεωρεί την προηγούμενη απόφασή της και θα ενσωματώνει τα όσα συμφωνήθηκαν χθες, δηλαδή ότι τα 125 εκατ. ευρώ θα ανακτηθούν κατά την περίοδο κατασκευής του έργου, και η δεύτερη θα προβλέπει μια σειρά από λεπτομέρειες για το ρυθμιστικό πλαίσιο.
Η κατ’ αρχήν αυτή συμφωνία απέτρεψε επί του παρόντος και την παύση εργασιών από τη γαλλική Nexans, που όπως είχε ενημερώσει τον ΑΔΜΗΕ με επιστολή της θα έθετε σε εφαρμογή από χθες. Ο ΑΔΜΗΕ φέρεται να έχει έρθει σε επαφή με τη γαλλική εταιρεία και να έχει ζητήσει παράταση μέχρι την Παρασκευή, που θα έχει τις ρυθμιστικές αποφάσεις της ΡΑΕΚ και θα μπορεί να ανταποκριθεί στις συμβατικές υποχρεώσεις του.
Το κλειδί των εξελίξεων εξακολουθεί να κρατάει η ΡΑΕΚ, με όλες τις πλευρές να κρατάνε μικρό καλάθι μέχρι την Παρασκευή που τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση.
Ενδιαφέρον για τη στάση της κυπριακής κυβέρνησης παρουσιάζουν οι δηλώσεις του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη στο περιθώριο της επίσκεψής του χθες στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), στη Λεμεσό. «Είμαστε σε επαφή με την ελληνική κυβέρνηση, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (σ.σ. για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου). Εχουμε ζητήσει συγκεκριμένες διευκρινίσεις και όταν οι απαντήσεις που μας δοθούν είναι ικανοποιητικές, η απόφασή μας θα είναι θετική. Αν οι διευκρινίσεις που μας δοθούν δεν είναι ικανοποιητικές και πρωτίστως, γιατί αυτό είναι το κλειδί, αν δεν διασφαλίζεται η μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού, [η απόφασή μας] δεν θα είναι θετική», είπε. «Είμαστε υπεύθυνη κυβέρνηση. Βλέπω θέσεις και από τις δύο πλευρές που είναι αρκετά έντονες. Εμείς ως υπεύθυνη κυβέρνηση θα πάρουμε αποφάσεις στη βάση πραγματικών δεδομένων», τόνισε και πρόσθεσε: «Γι’ αυτό έχουμε ζητήσει διευκρινίσεις που, κατά κύριο λόγο, άπτονται των οικονομικών πτυχών του συγκεκριμένου έργου. Πήραμε κάποιες απαντήσεις. Κάποιες είναι ικανοποιητικές, κάποιες δεν είναι, και ζητήσαμε περισσότερες [διευκρινίσεις]. Υπάρχει το γεωπολιτικό ρίσκο. Από εκεί και πέρα, και η Κυπριακή Δημοκρατία και η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ενωση ασκούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Δεν τίθεται θέμα να το βάζουμε από μόνοι μας υπό αμφισβήτηση. Αλλά ναι, είναι κάτι που λαμβάνουμε υπόψη».
Σε ερώτηση αν αυτό είναι κάτι για το οποίο θα επιβαρυνθούν οι καταναλωτές, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε: «Το κλειδί της τελικής μας απόφασης είναι να μην αυξηθεί το κόστος στους καταναλωτές. Αντίθετα, ο στόχος είναι η μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού».
